Süheyl ü Nev-Bahar`daki ikilemeler

Abstract

ÖZET SÜHEYL Ü NEV-BAHÂR'DAKİ İKİLEMELER Bu çalışmada Süheyl ü Nev-Bahâr'da yer alan ikilemeler incelenmiştir. İnceleme sonunda Süheyl ü Nev-Bahâr'da 311 ikileme, 79 yineleme belirlenmiştir. Eski Anadolu Türkçesinin karakteristik eserlerinden olan Süheyl ü Nev- Bahâr'daki ikilemeler; ses, biçim ve anlam bakımından incelenerek, ikilemelerin o dönemdeki durumu belirlenmeye çalışılmıştır. Tezimizin Giriş bölümünde, ikilemeler, ikilemelerin dilimizdeki yeri, ikilemelerle ilgili yapılan çalışmalar, Süheyl ü Nev-Bahâr hakkında bilgi, bu eserin dil malzemesi açısından önemi, bu çalışmanın amacı ve çalışma aşamaları yer almaktadır. Çalışmamız altı ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde ikilemeler; ses ve biçimsel özellikleri ve anlam bakımından ele alınmıştır. Ses ve Biçimsel Özelliklerine Göre İkilemeler bölümü yedi alt başlığı içermektedir. Birinci bölümde, ikilemeler ses benzerliklerine ve hece sayılarına göre değerlendirilmiştir. İkinci bölümde, ikilemeler sözcük türü bakımından incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise ikilemeler yapıları bakımından tasnif edilmiştir.. Dördüncü bölümde aldıkları çekim ekleri bakımından ele alınmıştır. Beşinci bölümde ikilemeyi oluşturan sözcükler diziliş bakımından ele alınmıştır. Altıncı bölümde ikilemeler, köken bakımından incelenmiştir. Yedinci bölümde ise u/ü bağlacıyla kurulan ikilemeler ele alınmıştır. 1.2. Anlam Bakımından İkilemeler bölümünde ikilemeler, anlamları bakımından ele alınmış ve eş anlamlı, yakın anlamlı, anlam tamamlayıcılar ve zıt anlamlılar olarak tasnif edilmiştir. Çalışmanın II. bölümü yinelemelere ayrılmıştır. Araya Sözcük Alan İkileme Benzeri Yapılar üçüncü bölümde incelenmiştir. IV. Çoklu Yapılar bölümünde ikiden fazla sözcükten oluşan yapılar ele alınmıştır. Basit veya türemiş bir sözcük ile birbirleşik sözcükten oluşan yapılar V.Birleşik Yapılar bölümünde incelenmiştir. Deyimler içinde geçen ikilemeler de VI. Deyimlerde ki Kullanımlar bölümünde değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonunda ise Değerlendirme ve Sonuç, Dizin (yinelemeler ve ikilemeler) ve Kaynakça yer almaktadır. Anahtar Sözcükler: İkilemeler, Süheyl ü Nev-Bahâr, Eski Anadolu Türkçesi

ABSTRACT REDUPLICATIONS IN SÜHEYL U NEV-BAHAR In this study, the reduplications in Süheyl ü Nev-Bahar have been examined. At the end of the survey, 311 of reduplications and 79 regarding have been found. Süheyl ü Nev-Bahar, which is a distinctive work of Ancient Anatolian Turkish Language, has been analyzed according to its phonetic, form and meaning, thus to define the condition of the reduplications in that period. Introduction of our thesis is composed of reduplications, the status of reduplications in our language, the studies regarding the reduplications, the knowledge on Süheyl ü Nev-Bahar, the significance of this work as a language matter, the purpose and the phases of this study. Our study consists of six chapters. In chapter I, the reduplications have been examined according to their phonetic and structural characteristics. This chapter titled as The Reduplications according to Phonetical and Structural Characteristics consists of seven sub-titles. In section I, the reduplications have been evaluated regarding paronomasia and the number of syllables. In section II, the reduplications have been inspected regarding the part of speech. In section III, the reduplications have been classified concerning their structures. In section IV, they have been analyzed concerning their endings. In section V, the strings of the words that compose the reduplications have been examined. In section VI, the reduplications have been studied according to their roots. In the second chapter titled as 1.2. The Reduplications According to Semantics, the reduplications have been examined regarding their meanings and classified as synonyms, meaning complementaries, words of similar meanings and antonyms. The second part of the study contains repetitions. The Repetitions that Take Other Words in between have been inspected in this section. The Chapter titled as The Multistructured Reduplications consists of the reduplications composed of more than two words have been examined. The reduplications composed of a simple or a derived word and a compound word have been examined in chapter five, Compound Structured