Ludwig Wittgenstein`da doğal bir insan fenomeni olarak dilin oyun ve yaşam biçimleri ile ilişkisi

Abstract

Ludwig Wittgenstein' in dil felsefesi, daima iki ayrı dönemde ele alınıp incelenmiştir. Birinci dönem görüşlerini içeren eseri Tractatus Logico-philosophicus'tav. Bu eser dilin mantıksal yapısını ortaya koymak amacı ile yazılmıştır. Burada ifade ettiği görüşlerin temelini dil-dünya uygunluğu oluşturur. Dil dünyayı resmeden bir yapıdadır. Dilde ancak dünyada karşılığı olan şeyleri ifade edilebilir. Onun dışındaki şeyler hakkında konuşmamayı tercih eder. Tüm bu görüşler Wittgenstein 'in `anlamın resim kuramı `nı oluşturur. Wittgenstein' m ikinci dönem görüşlerini ortaya koyduğu eseri Felsefî Soruşturmalar (Philosophical Investigations) 'dır. Wittgenstein bu dönemde dili insanların ürünü etkinlikler olarak görür ve dilin kullanımı ile ilgilenir. Buna göre dili belirleyen insanların yaşam biçimleridir. Dil bu dönemde, tıpkı oyunlarda olduğu gibi, belli kurallara bağlı dil-oyunları olarak görülür. Dil-oyunlarını şekillendiren ise yaşam biçimleridir. Bu nedenle dil-oyunları yaşam biçimleri ile ilişki içinde incelenmiştir. Wittgenstein 'in Soruşturmalarda ileri sürdüğü görüşleri bir sosyoloji ekolü olan sembolik etkileşimcilik ile benzeşir. Sembolik etkileşimcilik, anlamın öznel yapısı üzerinde duran bir yaklaşımdır. Bu yaklaşımın savunucuları Amerikalı sosyolog G. Herbert Mead ve onun takipçisi olan Herbert Blumer olmuştur. Her iki düşünür için anlamın oluşumunda temel etken insandır. İnsan nesneleri sembollerle ifade ederek anlamlandırır. Bir nesneyi anlamak o nesnenin anlamlandırıldığı sosyal yapıya katılmakla mümkündür. Bu da sembolik etkiîeşimciliğin Wittgenstein'm ikinci dönem felsefesi ile benzerlik gösteren noktasını ifade eder. Bu noktadan hareketle çalışmamızın dördüncü bölümünde bu benzerliklerin karşılaştırılması ele alınmıştır.

The philosophy of Ludwig Wittgenstein has always been investigated in two different periods. Tractatus-Logico Philosophicus reflects his first period views. This book is written in order to establish the logical status of language. The conformity of language-world is the basis of his views in this book. In the language we can only expresss things that exist in the world. Wittgenstein prefers no to talk about things which do not exist in the world. These views establish Wittgenstein's `picture theory`. Wittgenstein's second period views are found in Philosophical Investigations. During this period Wittgenstein sees the language among activities of humans and his main interest is in the usage of language. In this period, language is accepted as a language-game which has specific rules just like other games. Life styles form the language-games. That's why, language-games are investigated in relation to the life styles. The views of Wittgenstein in Investigations are similar to symbolic interactionism. Symbolic interactionism is an approach which focuses on the subjective structure of meaning. The leading defenders of this view is American sociolog Herbert Mead and his follower Herbert Blumer. For both thinkers the main reason in the formation of meaning are persons. A person gives meaning to things by expressing it in symbols. To understand a tiling is only possible to participate in the social setting where the meaning of the thing is formed. This particular matter is the part where symbolicinteractionism and Wittgenstein's second period views are similar to each other. The similarities of these two approaches are the subject of the fourth section the thesis.