Türkiye`deki ulusal ve uluslararası otel zincirlerinde organizasyon kültürünün özellikleri ve bu özelliklerin çalışanların tutumlarına etkileri

Abstract

İşletmelerde kültür olgusu çalışanların tutum ve inanışlarını etkileyen, davranışlarına yön veren bir nitelik taşımaktadır. Bu çalışmada turizm sektöründe faaliyet gösteren, ulusal ve uluslararası otel zmcMerinde organizasyon kültürünü oluşturan unsurların belirlenmesi, Türkiye'de ulusal ve uluslararası otel zincirlerindeki kültürel özelliklerin karşılaştuılması ve organizasyon kültürünün çalışanların iş tatmini ve işten ayrılma niyetleri üzerine etkilerinin saptanması amaçlanmıştır. Kültür `organizasyon üyeleri tarafından paylaşılan değer ve inançlar` olarak tanırnlanmakta ve ölçülmeye çalışılmaktadır. Türkiye'de turizm işletmelerinde kültürün ölçülmesini sağlayabilmek için Turizm ve Konaklama Endüstrisi Kültür Profili (HlCP)'nin Türkçe uyarlaması yapılmıştır. Turizm ve Konaklama Endüstrisi Kültür Profili ölçeği oluşturulduktan sonra, organizasyon kültürünü oluşturan boyutlar ortaya çıkarılmış, ulusal ve uluslararası otel zincirlerinde kültürel Özellikler İcarşdaştırılmış ve organizasyon kültürü boyutlarının çalışanların iş tatminleri ve işten ayrılma niyetleri üzerine etkileri mcelenmiştir. Faktör analizi sonucunda Türkiye'de turizm işletmelerinde kültürü oluşturan boyutlar; (1) Servis Kalitesi ve Detay Odaklılık, (2) Kişisel Kariyer Geliştirme ve Terfi İmkânları, (3) Takım Çalışması, (4) Sonuç Odaklılık, (5) Adil Ücretlendirme olarak bulunmuştur. Bu boyutlar ile ilgili olumlu tutum arttıkça çalışanların iş tatminlerinin arttığı, işten ayrılma eğilimlerinin azaldığı görülmüştür. Uluslararası otel işletmelerinde ulusal otel işletmelerine göre Müşterilere Değer Verme, Terfi ve İlerleme Olanakları ve Takım Çalışması faktör boyutlarıyla ilgili olarak çalışanlar daha olumlu inanışa sahiptir. Adil ücretlendirme ve Sonuç odaklılık boyutunda ise uluslar arası ve ulusal otel zincirleri11 arasında fark görülmemiştir, iş tatmini ve işten ayrılma niyetleri arasında da otellerin ulusal ve uluslar arası olmaları ile ilgili bir fark görülmemiştir. Uyarlama çalışması gerçekleştirilen Turizm ve Konaklama Endüstrisi Kültür Profili (HICP), Turizm endüstrisi ile ilgili araştırmalarda çalışanların kültürel değerlerini oluşturan özelliklerin ölçülmesi ve bu özelliklerin çalışanların iş tatmini ve işten ayrılma niyetleri üzerine etMlerinin ölçülmesine yardımcı olur. Endüstride çalışan yöneticiler için bulunan sonuçlar çalışanların işe alınması, işletmeye uyumlarının kolaylaşunlması, iş tatmMerinin artırılması ve işten ayrılma niyetlerinin azaltılarak işletmenin tamamında ve verimli bir çalışma ortamının yaratılması açısından önem taşımaktadır. Anahtar Kelimeler: Organizasyon Kültürü, Kültürün Boyutları, îş Tatmini, işten Ayrılma Niyeti.

Ill ORGANIZATIONAL CULTURE DIMENSIONS IN NATIONAL AND INTERNATIONAL HOTEL CHAINS IN TURKEY AND THEIR IMPACTS ON EMPLOYEE ATTITUDES ABSTRACT Organizational culture affects employee attitudes and beliefs and it shapes their behaviors. The purpose of this study is (1) to determine the dimensions of organization culture in the national and international hotel chains in the hospitality and tourism industry, (2) to compare the culturel characteristics of the national and international hotel chains in Turkey and (3) to learn the effects of organization culture on the employees job satisfaction and intent to quit Culture is defined and measured as `values and beliefs which are shared by the members of an organization` Hospitality Industry Culture Profile is adapted to Turkish, to measure organizational culture in the hospitality and tourism industry in Turkey. After forming the scale of Hospitality Industry Culture Profile, the dimensions of organization culture is defined, the cultural characteristics in the national and international hotel chains is compared, and the effects of the dimensions of organization culture on the employees job satisfaction and intent to quit is investigated. The results of the factor analysis shows that hospitality and tourism organizations in Turkey are characterized by (1) Service Quality and Detail Orientation (2) Career Development and Promotion Opportunities (3)`Team Work (4) Result Orientatiton (5) Fan- Compensation. Positive scores in these dimensions means more satisfied employees and less employee intent to quit. The employees working in the international hotel chains have more positive beliefs on the factor dimensions of Service Quality or Valuing Customers, Career Development and Promotion Opportunities and Team Work than the employees working in natinal hotel chains. No differences have been found between employeesworking in national and international hotel chains for Fair Comrjensation and Result Orientation culture dimensions. No differences were found between enrolovees working in national and international hotel chains regarding on job satisfaction and intent to emit. Adapted Hospitality Industry Culture Profile may help to measure the dimensions of hospitality and tourism industry culture in Turkey and iy may help to investigate the impacts of organizational culture on employee job satisfaction and intent to quit. The results of this study may be important for the hospitality managers in hiring employees, in fitting employee and organizational needs and wants, in increasing employee job satisfaction and decreasing employee intent to quit, and in creating an effective and productive working environment. Keywords: Organizational Culture, The Dimensions of Organization Culture, Job Satisfaction, Intent to Quit,