Modernizmden postmodernizme Türkiye`de kültürel yabancılaşma sorunu

Abstract

Bu çalışmada postmodernizm ve kültürel yabancılaşma arasında bir ilişki olduğu varsayımından hareket edilmiş ve bu ilişki, Türkiye örneği ile somutlaştırılmaya çalışılmıştır. Postmodernizm, kelimenin kökünden de anlaşılacağı üzere modemizm olgusuyla ilişkili bir kavramdır. Kavram, farklı bakış açılarından ele alınırken bu ilişki, `modemizm karşıtı`, `modernizm ötesi` ya da `yeni modernizm` gibi anlamlarla karşılanmaktadır. İddiamıza göre postmodernizm, bir üst-anlatı olarak modernizmin, üzerinde temellendiği kapitalist üretim ilişkilerinin tarihsel koşullar içinde geçirdiği değişime uygun olarak aldığı yeni biçimi ifade etmektedir. Kavramı bu anlamda kullandığımızda kültürel yabancılaşma ile modernizm arasında da bir ilişki olduğunu kabul etmek ve bu ilişkiyi betimlemek gerekmiştir. Araştırmanın amacı kültürel yabancılaşma ve postmodernizm arasındaki ilişkiyi Türkiye örneğiyle somutlaştırmak olduğundan Türkiye ve postmodernizm ilgisini, Türkiye ve modernizm ilgisinden başlatmak gerekmiştir. Buradan hareketle, çalışmamızda bir bütünlük oluşturabilmek için Türkiye'de kültürel yabancılaşma sorununu modernizm ve postmodernizm perspektifinde bütünleştiren tarihsel bir şema oluşturmaya çalışılmıştır. Çalışmanın kavramsal çerçeve kısmında, kültürel yabancılaşma olgusuna temel oluşturan yabancılaşma ve kültür kavramları ele alınmıştır. Yabancılaşma başlığı, `Dinsel Vnk ı er ? bancılaşma`, `Toplumsal ve Bireysel Yabancılaşma`, `Siyasal Yabancılaşma` altbaşlıkları ile genişletilmiştir. Kültür kavramı ise, `Kültürel Yabancılaşma` başlığında ayrıntılı olarak incelenmiş, ayrıca, bu başlık içerisinde kültürün, yabancılaşma sorununa dönüşmesinde kilit rol oynayan `Kitle Kültürü`, `Popüler Kültür ve Halk Kültürü`, `Alt Kültürler` ve `Kültür Endüstrisi` gibi biçimleri üzerinde durulmuştur. Türkiye ve modernizm olgusu arasındaki ilişki, Batı toplumlarının uygarlık düzeylerinin bir sonucu olarak diğer kültürlerinin üzerinde bir merkez kültürü teşkil etmesi ve bu kültürü yayılmacı politikaların bir gereği olarak kültür emperyalizmi olarak anılan bir yöntemle, merkeze göre çevre durumunda olan toplumlara aktarma sürecine bağlanmıştır. 1. bölümde modernizmin, Batı uygarlığına ait merkez kültürü için bir üst- anlatı durumuna gelişi ve merkez kültürünün bu üst-anlatı perspektifinde diğer toplumlara aktarılma gerekçeleri tartışılmıştır. 2. bölümde Türkiye toplumunun, Osmanlı döneminde Batılılaşma hareketleri aracılığıyla modernizmle tanışması, 3. bölümde modernleşme hareketlerinin bir ulusal politikaya dönüşmesi ve bu doğrultuda gerçekleştirilen kültür politikaları ile bu politikalar ve kültürel yabancılaşma arasındaki ilişki ele alınmıştır. 4. bölümde modernizmin meşruiyet dayanaklarını yitirmesi, 5. bölümde modenıizme alternatif bulmaya yönelik yeni arayışlar ve postmodernizm tartışmaları incelenmiştir. Son bölümde ise kültürün Postmodern anlayış içindeki konumu, postmodernizm ve kültürel yabancılaşma ilişkisi ve bu ilişkinin Türkiye'ye somut yansımaları tespit edilmeye çalışılmıştır. Keywords: Modernizm - Postmodernizm - Yabancılaşma - Kültür

In this study, it has been started from the hypothesis that there has been a relation between postmodernism and cultural alienation and this reletion has been tried to be made concrete by the example Turkey. Postmodernism is a concept which is related with the fact modernism as understood by the root of the word itself. As the concept has been analyzed from different points of view, this relation has been met with the meanings such as `anti- modernism`, `beyond modernism` or `neo-modernism`. According to our claim, postmodernism explains the new way which modernism as on-explanation which bases on the capitalist production relations and forms suitably through the changes in historical conditions. When we use the concept in that meaning, it has been necessity to accept the relation between cultural alienation and modernism and to describe this relation. Since the aim of the research is to make concrete the relation between the cultural alienation and postmodernism with the model Turkey, it has been essential to begin the connection between Turkey and postmodernism from the connection between Turkey and postmodernism. Bearing this in mind in this study in order to make totality it has been tried to form the historical outline which becomes complete the cultural alienation problem in Turkey in perspective of modernism and postmodernism.vıı In the part of the conceptual outline of the study, the concepts `alienation` and `cultur ' which are the basis of the idea `cultural alienation` have been studied, The headline Alienation has been widened with the sub-headlines such as `Religious Alienation`, `Social and Individual Alienation` and `Political Alienation`. The concept Culture has been analyzed in detail under headline `Cultural Alienation`. Moreover, under this head line concerning the culture such as `Mass Culture`, `Popular Culture and Folk Culture`, `Sub-culture` and `Cultur Industry` which play important roles in the problem cultural alienation have been dwelt upon. The relation between Turkey and the concept Modernism has been connected with the transfer process towards the societies which are thougth periferi societies, with the method called as cultural imperialism, as in accordance with the civilization levels culture QY§r the Other cultures and the impose this culture in accordance with imperialist policies. In the 1st part, it has been argued that modernism has become on-explantion for the central culture of Western civilization and the reasons of central culture's being transferred to the other societies in this on-explanation perspective. In the 2nd part, it has been studied that Turkish Community, met with modernism by means of Westernization Movements during the period of Otoman Empire. In the 3rd part, it has explained that modernisation movements turned into a national policy and cultural policies which were realized in this direction and the relation between these policies and cultural alienation. In the 4th part that modernism loses valid bases has been studied. In the 5th part, new search to findvııı movements turned into a national policy and cultural policies which were realized in this direction and the relation between these policies and cultural alienation. In the 4th part that modernism loses valid bases has been studied. In the 5th part, new search to find alternative ways to modernism and postmodernism arguments have been dwelt upon. In the last part, it has been tried to explain the position of the culture in the Postmodern understandig, the relation between postmodernism and cultural alienation and the concrete reflections on Turkey of this relation. Keywords: Modernism - Postmodernism - Alienation - Cultur