Turizm işletmelerinde çalışanlara yapılan yıldırma davranışları

Abstract

Bu çalışmada, turizm endüstrisinde konaklama işletmelerinde çalışan personelin işortamında yaşadığı yıldırma boyutu görgül (empirical) olarak incelenmiştir. Son yıllarda,yıldırma konusu yönetim alanında önem kazanmasına rağmen, Türkiye'de özellikle turizmsektöründe pek çalışılmamış bir konudur.Bu araştırma, (1) Turizm sektöründe faaliyet gösteren konaklama işletmelerindeçalışan personelin yıldırma boyutlarını ve düzeyini belirlemeyi ve (2) yıldırma boyutlarınınişgörenlerin iş tatmini ve işte kalma niyeti üzerine etkilerini ortaya çıkarmayı amaçlamıştır.Araştırma, alan araştırması olarak planlanarak konaklama işletmelerinde çalışan personellereuygulanmıştır. Bu kapsamda geliştirilen yıldırma ölçeğinin güvenirlik ve geçerliliği testedilmiştir.Araştırma, Batı Akdeniz, Kapadokya ve Bodrum bölgelerinde faaliyet gösteren 3,4 ve5 yıldızlı 12 otel işletmesinde çalışan toplam 328 işgörenden toplanan verilerlegerçekleştirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, işgörenler iş ortamında etkileyen yıldırmafaktörleri olarak, Yaşam Kalitesi ve Mesleki Duruma Saldırı, tibara Saldırı, Sağlığa Saldırı,ş Arkadaşları Tarafından Tehditler ve Negatif çerikli letişim, Sosyal lişkilere Saldırı veEtnik Köken ve Dini Görüşle Alay Etme olarak belirlenmiştir. Daha önceki araştırmalardaLeymann (1990) tipolojisine uyan ilk beş faktör dışında, Etnik Köken ve Dini Görüşle AlayEtme faktörü ayrı bir faktör olarak ortaya çıkmıştır. Çalışmanın önemli bir sonucu ise,yıldırma faktörlerinin çalışan personelin iş tatminine ve işte kalma niyeti üzerine etkileridir.Araştırma bulgularıyla, konaklama işletmeleri çalışanlarının yıldırma düzeyi düşük seviyedeçıkmıştır. Genelde işyerlerinde yapılan yıldırma davranışları, yaşam kalitesine ve meslekiduruma saldırı ve iş arkadaşları tarafından tehditler ve negatif içerikli iletişim şeklindedir.Yiyecek içecek departmanında çalışan personelin, diğer departmanlarda çalışan personelleregöre daha çok yıldırmaya maruz kaldığı tespit edilmiştir. Bekar personel evli personele göre,bayan personel erkek personele göre, lkokul mezunu personel, üniversite mezunu personelegöre daha fazla yıldırma yaşamaktadır. Bunun yanı sıra çalışan personelin iş tatmini seviyesive işte kalma niyeti seviyesi yüksek çıkmıştır. Bu sonucun, yönetimin işe göre personelseçmesinden, iyi çalışma koşulları ve iyi ücretler, ülkemizin ekonomik şartlarından,konaklama sektörünün özellikleri (ör. eğlenceli olması), ve konaklama sektörü dahil diğer tümsektörlerinde etkilendiği krizlerden ve buna bağlı olarak işsizlik oranının yüksek olmasındankaynaklandığı ileri sürülebilir.Anahtar kelimeler: yıldırma, yıldırma faktörleri, iş tatmini, işte kalma niyeti, turizm vekonaklama endüstrisi

In this study, mobbing that the hotel employees has faced in daily worklife wereexamined empirically. Although mobbing is becoming an important topic in the managementarea recently, it is rarely studied in the tourism industry and in Turkey.This research aims to (1) determine the levels and dimensions of mobbing in thetourism industry and (2) investigate the influence of mobbing on employee job satisfactionand intent to remain. This research is designed as a field study and it collects data fromemployees working in various hotels. In this context, reliability and validity of the newlydeveloped mobbing scale were examined.This research included 328 employees working at 12 hotels (3,4 and 5 stars only) inThe Western Mediterranean, Cappadocia and Bodrum regions of Turkey. The study findingssuggested that mobbing factors are (1) attacks on quality of life and occupational status, (2)attacks on esteem, (3) attacks on health, (4) threats from colleques? and negativecommunication, (5) attacks on social relationship and (6) ridicule with ethnics and religiousopinion. All of these factors are in The Leymann Inventory of Psychological Terrorisation(1990), but ridicule with ethnics and religious opinion emerges as a separate factor. Thefindings further suggested that the mobbing in the workplace infleunces job satisfaction andintent to remain. The study findings indicate that mobbing levels are low in the tourismindustry. In generally, mobbing behaviours that happens in the workplace are on the quality oflife and occupational status and threats from colleques? and negative communication. It wasdetermined that employees working in food and beverage departments are more exposed tomobbing than employees working in other departments. Single employees are more likely toface mobbing than married employees. Female employees are more exposed to mobbing thanmale employees. Hotel employees who are primary school educated are more likely toexperince mobbing than employees who are university educated.Neverthless, job satisfaction and intent to remain with the organization scores indicatethat in general employees are satisfied and willing tos tay with the organization. These resultsmay suggest that the industry manager probably selected right employees for the jobs inhotels, and they are offering good working condition and salary. Moreover, fun workenvironment, high unemployment rates, and macro economic conditions of the country maycontribute to satisfaction and intent to remain of the employees.Key Words: mobbing, mobbing dimensions, job satisfaction, intent to remain,hospitality and tourism industry.