Farklı likert tipi ölçek geliştirme teknikleri ile geliştirilen tutum ölçeklerinin psikometrik özelliklerinin karşılaştırılması

Abstract

Tutum ölçme tekniklerinden biri olan Likert tipi tutum ölçeklerinde, ölçekgeliştirme aşamasında ölçek maddelerinin ayırt edicilik güçleri farklı teknikler kullanılarakhesaplanabilir. Likert tipi tutum ölçeklerinde toplam ölçek puanı madde puanlarıtoplamından elde edilebileceği gibi, ölçek maddelerinin ağırlıklı toplamından da eldeedilebilir. Bu çalışma kapsamında, madde ayırt edicilik güçlerinin hesaplanmasındakorelasyon, t-test, basit doğrusal regresyon ve faktör analizi teknikleri kullanılmıştır. Basitdoğrusal regresyon (ağırlıklı) tekniğinde madde puanı; ölçek maddeleri basit doğrusalregresyon tekniği ile seçildikten sonra, madde ham puanının, maddeye ait regresyonkatsayısı ile çarpılması yolu ile elde edilmiştir. Korelasyon, t-test, basit doğrusal regresyon(eşit ağırlıklı) ve faktör analizi tekniklerinde madde ham puanları kullanılmıştır. Farklıtekniklere göre oluşturulan ölçeklerin güvenirliklerinde bir farklılaşma olmadığı; basitdoğrusal regresyon analizi (eşit ağırlıklı) tekniği ile oluşturulan ölçekten elde edilen puandağılımlarının daha homojen olduğu; farklı tekniklerle oluşturulan ölçeklerin sıralamatutarlıklarında bir farklılık olmadığı ve farklı tekniklerle oluşturulan ölçeklere göre bireytutum puanı sıralanmaları arasında yüksek ilişki olduğu gözlenmiştir.Anahtar kelimeler: Tutum, Likert Tipi Tutum Ölçeği, Madde Seçme Teknikleri,Güvenirlik, Sıralama Tutarlığı

In the devolopment process of likert type scales, which is one of the techniques formeasuring the attitude, the item discrimination index can be computed using differenttechniques. The total score of likert type scales can be obtained through the total of theitem scores as well as through the total weight of the items in the scales. In this studycorrelation, t-test, linear regression and factor analysis techniques were used for computingthe item discrimination index. In linear regression technique (weighted), items which wereselected by using linear regression technique were scored by multiplication of regressioncoeficient with item row scores. In correlation, t-test, linear regression (equal weighted)and factor analysis techniques item row scores were used. It was seen that there is nodifference between the scales that were devoloped with different techniques in terms oftheir reliabilities; the distrubition of the scores that were obtained through linear regressionwas more homogenius; there was no difference in the ordinal consistency of the scales thatwere devoloped with different techniques; there is a high relationship among the ranks ofthe individual attitude scores.Key Words: Attitude, Likert Type Attitude Scale, Item Selection Techniques,Reliability, Ordinal Consistency