Avukatlarda iş doyumu, tükenmişlik ve denetim odağının bazı demografik değişkenler bağlamında incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada, avukatların iş doyumunu, tükenmişliğini ve denetimodağını bazı demografik değişkenlerin ne düzeyde etkilediğini saptamayı amaçlamıştır.Araştırmadaki genel beklenti, avukatların iş doyum düzeyleri tükenmişlik ve denetimodağı bazı demografik değişkenlere (cinsiyet, medeni durum, yaşı, hizmet süresi vemesleği seçme nedeni) göre farklılaştığı yönündedir.Araştırmaya Mersin Barosu'na kayıtlı kendisine ait bürosu bulunan toplam160 avukat katılmıştır.Çalışma verilerinin elde edilmesinde, iş doyumuna ilişkin verileri toplamakamacıyla Hockman ve Oldham (1974) tarafından geliştirilen iş tanımlayıcı ölçeği,tükenmişliği ölçmek için, Maslach ve Jackson tarafından geliştirilen Maslachtükenmişlik ölçeği, denetim puanlarını elde etmede Rotter'ın (1966) iç-dış kontrolodağı ve bireysel özelliklerini belirlemek üzere araştırmacı tarafından geliştirilen?Kişisel Bilgi Formu? kullanılmıştır.Araştırmadan elde edilen verilerin istatiksel analizleri için ?SPSS? paketprogramı kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde korelasyon, t testi, Anova, Post-hoctesti olarak da scheffe testi kullanılan araştırmada, hata payı üst sınırı 0,05 olarak kabuledilmiştir.Araştırma sonuçlarından elde edilen bulgulara göre, avukatların iş doyumdüzeyleri ile tükenmişlik ve denetim odağı planları arasında negatif bir ilişkibulunmuştur.Bağımsız değişkenlerle ilgili bulgular incelendiğinde, cinsiyet, medenidurum, yaş, hizmet süresi ve mesleği seçme nedeni değişkenine göre istatiksel olarakanlamlı bulunmamasına rağmen, genel ortalamalar incelendiğinde, 41 ve üstü yaşgrubunda olan avukatlar ile hizmet süresi 21 ve üstü yıl çalışanların, iş doyumpuanlarının daha yüksek olduğu görülmüştürAraştırmada tükenmişlik duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarıboyutunda incelenmiştir. Cinsiyet ve mesleği seçme nedeni değişkeninin duygusaltükenme, duyarsızlaşma ve kişisel başarı üzerinde anlamlı bir farklılık görülmezken,medeni durum, yaş ve hizmet süresinin tükenmişlik üzerinde etkisinin anlamlı olduğugörülmüştür.Denetim odağına ait bulgular incelendiğinde, içten denetimli avukatların işdoyum puanları ile kişisel başarılarının yüksek ve tükenmişlik düzeylerinin düşükolduğu saptanmıştır. Bulgular cinsiyet açısından değerlendirildiğinde içten denetimlibayan avukatların erkek avukatlara göre iş doyum düzeylerinin yüksek olduğu aynızamanda bayan avukatların tükenmişlik düzeylerinin erkek avukatlara göre düşükolduğu bulunmuştur.Anahtar kelimeler: İş doyumu, Tükenmişlik, Denetim Odağı, Avukatlar.

In this research, at what level some demographic variables affect thelawyers? ratios of the job satisfaction, burnout and the locus of control, has been sought.The general expection of the research has been aimed to differentiate the ratios of thejob satisfaction, burnout and the locus of control of the lawyers according to somedemographic variables such as sex, marital status, age, employment period at the reasonto choose the job.Total of 160 lawyers whom have got their own bureaus and registered toMersin Bar have been attended to this research.Collecting of the data process; the data related to job satisfaction ?JobDiagnostic Survey? developed by Hockman and Oldham (1974), to collect the data inorder to evaluate the burnout ratio ?Maslach burnout scale? developed by Maslach, tocollect the data in order to locus of control ?internal-external locus control? developedby Rotter (1966) and finally to determine the personel properties ?Personel data form?developed by the researcher herself, have been used.SPSS packet programme has been used in order to analyse the statisticaldatas determined at the research.Correlation, t-test, Anova and as Post-hoc test scheffetest have been used for the evaluation of the data.The upper limit of the erronous ratiohas been accepted as 0.05.According to the results determined a negative relation between the plans ofthe job satisfaction, burnout and locus of control of the lawyers has been used.At theevaluation of the independent variables, according to the sex, marital status, age,employment period and the reason to choose the job variables are statistically foundmeaningless. However at the evaluation of the overhall mean, the lawyers at the agegroup of 41+ and whom worked 21+ years of employment period have more higherutility scores.At this research, burnout factor has been evaluated at the burnout, emotionalexhaustion, personal accomplishment and depersonalization. Sex and the reason tochoose the job variable does not have a meaningfull difference on emotional exhaustion,depersonalization and the personal accomplishment. However marital status, age andemployment period does have an effective factor on the burnout.At the evaluation of the data related to locus of control, it has been foundout that the lawyers who have an internal have higher scores of the job satisfaction andpersonal accomplishment and lawer scores of burnout ratios. At the evaluation of thedata related to sex, woman lawyers whom have got an internal locus according to themen lawyers have more higher job satisfaction ratios compared to man and at the sametime they are less frequently burnout.Key words: Job satisfaction, burnout, locus of control, lawyers.