Üniversite ögrencilerinin bağımlılık yapıcı madde kullanan bireylere yönelik tutumlarının incelenmesi

Abstract

Bu araştırmada üniversite öğrencilerinin bağımlılık yapıcı maddeleri kullananbireylere yönelik tutumları, araştırmaya katılan öğrencilerin cinsiyet, yaş, öğrenim görülenbölüm, yaşanılan çevre, anne ve babalarının eğitim durumları, bağımlılık yapıcı maddeleribilme/bilmeme ve deneme/kullanma değişkenlerine göre incelenmiştir.Araştırma evrenini 2005-2006 yılı eğitim ve öğretim döneminde MersinÜniversitesi'nde öğrenim gören 19707 öğrenci oluşturmaktadır. Bu öğrencilerin 9525'i (%48) fakültelerde, 10182'si (% 52) ise yüksekokullarda öğrenim görmektedir. Araştırmanınörneklemini, evrenden ?Tesadüfi Tabakalandırma? yoluyla seçilen, fakültelerden 1008 (% 48)öğrenci ve yüksekokullardan 1091 (% 52) öğrenci olmak üzere toplam 2100 öğrencioluşturmuştur.Araştırmaya katılan öğrencilerin, demografik, ailesel, bağımlılık yapıcı maddekullanımı ve tedavi özellikleri gibi bilgilerinin yer aldığı bağımsız değişkenlerden oluşanbilgiler ?Kişisel Bilgi Formu'yla?, öğrencilerin bağımlılık yapıcı maddeleri kullanan bireylereyönelik tutumları ise, geçerliliği ve güvenirliliği araştırmacı tarafından sağlanan likert tipi birölçekle saptanmıştır.Araştırma verilerinin analizinde bağımsız değişkenlere göre, ölçekten eldeedilen tutum puanlarının aritmetik ortalamaları, standart sapmaları ve varyans analiziyapılmıştır. Kategorik değişkenlerin karşılaştırılmasında ?ki-kare testi?, sayısal değişkenlerinkarşılaştırılmasında ikili gruplar için ?t testi?, ikiden fazla gruplarda ?tek yönlü varyansanalizi? uygulanmıştır. Varyans analizi sonucunda çıkan ?F? değerinin anlamlı çıkmasıdurumunda, ortalamalar arası farkın kaynağını bulmak için ?Tukey, Scheffe ve Dunet-CTestleri? uygulanmıştır.Araştırmada elde edilen birinci grup bulgular; üniversite öğrencilerininbağımlılık yapıcı maddeler kullanan bireylere yönelik tutumları cinsiyet, yaş, öğrenim görülenbölüm, annenin eğitim durumu, babanın eğitim durumu, bağımlılık yapıcı madde kullanılanortamda bulunup/bulunmama, bağımlılık yapıcı maddeleri kullanıp/kullanmama durumlarıarasında anlamlı farklar olduğunu göstermiştir. Bu farklar, kız öğrencilerin erkek öğrencileregöre, bağımlılık yapıcı maddelere ve bu maddeleri kullanan bireylere yönelik tutumlarındaerkekle oranla daha bilinçli bir tutum içerisinde bulunduklarını, bu maddelerin kullanıldığıortamlarda yine erkeklere oranla daha az bulundukları bulgularına ulaşılmıştır. Öğrencilerinanne ve babalarının eğitim durumlarına göre incelendiğinde, anne ve babanın eğitim seviyesiarttıkça öğrencilerin bağımlılık yapıcı madde kullanan bireylere yönelik bilinçli bir tutumiçerisinde oldukları ve bu maddelerin zararları konusunda daha duyarlı bir yaklaşımısergiledikleri bulgusuna ulaşılmıştır.Araştırmada, ikinci grup bulgular; üniversite öğrencilerinin bağımlılık yapıcımadde kullanan bireylere yönelik tutumları, cinsiyete göre bağımlılık yapıcı maddeleribilme/bilmeme, cinsiyete göre bağımlılık yapıcı maddeleri kullanma nedenleri, cinsiyete görebağımlılık yapıcı maddelerin kullanıldığı ortamlarda bulunma/bulunmama durumları vecinsiyete göre bağımlılık yapıcı maddeleri deneme/kullanma durumları arasında anlamlıfarklar olduğunu göstermiştir.Araştırma bulgularına göre; bağımlılık yapıcı madde kullanan bireylere yöneliktutumlara bağlı olarak ortaya çıkan sorunların ve bağımlılık yapıcı maddelerin tanınması,etkileri ile zararlarının bilinmesi, üniversite öğrencilerinin bu maddelerin hakkındabilinçlendirilmeleri çalışmalarının yanı sıra, Bağımlılık Yapıcı Maddeleri Kullanan BireylereYönelik Tutum Ölçeği ile yapılabilecek çalışmalar önerilmiştir.Anahtar Kelimeler: Üniversite Öğrencisi, Bağımlılık Yapıcı Maddeler, Tutum.

This research examines attitudes of university students towards individualswith drug abuse problems considering participant?s gender, department of study, livingenvironment, educational level of parents, whether they know drugs or not; or they used ornot.Subject universe consists of 19707 individuals within 2005-2006 periodstudents of University of Mersin. 9525 of those students (48 %) are enrolled in faculties and10182 of them are enrolled in colleges. Sample universe of the survey consists of 2100students, 1008 from faculties (48 %) and 1091 from colleges (52 %), selected by the `randomlayering? method.?Personal Information Form? was used for determining independent variablessuch as demographic information, family scope drug use, and cure properties while students?attitudes towards individuals with drug abuse problems were determined by a Likert typescale, reliability of which is ensured by the researcher.During the analyses of survey results, arithmetic averages, standard deviationsand variation analysis of attitude points extracted from the scale with respect to independentvariables were used. For comparing categorical variables, Chi-Square test, ?t test? for pairs,and ?one way variation analysis` for groups more than 2 were used. Where the ?F? value ofvariation analysis was meaningful, ?Tukey, Scheffe ve Dunet-C? tests were utilized forfinding the source of the difference between averages.First group of results of this survey indicate meaningful differences betweenattitudes of students towards individuals with drug abuse problems depending on students?gender, field of study, educational level of the mother, educational level of the father,being/not being close to drug containing environments, using/or not using drugs. The resultssuggest that female students are more conscious in their attitudes towards addictive drugs andindividuals using drugs than male students do, and that they spent less time than males do inenvironments where drugs are available. When we examine the educational levels ofstudents? parents educational levels we see that as this level increase, students begin to have amore sophisticated knowledge on how harmful those substances are and they have a moreconscious attitude towards individuals having drug abuse problems.Second level of findings of the survey indicate meaningful differencesbetween attitudes of students towards individuals with drug abuse problems depending onstudents? knowledge on drugs. They suggest differences between the reasons of drug usedepending on the gender, whether they participate in environments where drugs are availabledepending on the gender, and differences in their used/not used states depending on thegender.Results of the survey suggest knowing of problems stemming from attitudestowards drug-using individuals and drugs, knowing their effects and harms, work towardseducating university students on the subject as well as activities with the Scale of Attitudestowards Individuals with Drug Abuse Problems.Keywords: University Student, Addictive Substances, Attitude.