Türkiye Cumhuriyeti`nde ilkokullarda okutulan tarih ders kitapları (1923-1931)

Abstract

İşgal güçlerine karşı kazanılan Kurtuluş Savaşı sonrasında kurulan Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin bekâsı dönemin konjonktürünün bir gereği olarak ulus-devlet niteliğinin sağlanmasıyla mümkün olacaktır. Bu niteliğin sağlanması ise Türk toplumuna ulus bilincini kazandırmakla mümkün olacağından Cumhuriyetin ilk yıllarında milli bilincin verilmesinde en etkili araçlardan olan tarih eğitimine ayrı bir önem verilmiştir. Bu çerçevede de tarih eğitim programlarında 1924 ve 1926 tarihlerinde değişiklik yapılmış, 1930'larda da Türk Tarih Tezi ortaya konularak Osmanlı dönemi tarih eğitimi anlayışı terk edilmeye ve yeni Türk Devleti'nin ideolojisine uygun bir tarih eğitimine geçişe yönelik adımlar atılmıştır. Tarih derslerinde anlatılması istenen konuları ve bu konuların verilişinde dikkat edilmesi gereken noktaları belirleyen eğitim programları Maarif Vekaleti tarafından hazırlandığından verilmesi istenen tarihin de sınırlarını çizdiği gibi tarih ders kitaplarının da içeriğini belirlemektedir. Bu aşamada Cumhuriyetin ilk yıllarında eğitim programlarında yaşanan bu değişimler ders kitaplarına da yansımış ve tarih ders kitaplarının içeriğinde değişimlerin yaşanmasına yol açmıştır.Bu çerçevede çalışmamızda tarih ders kitaplarında önemli değişikliklerin yaşanmasına yol açacak olan Türk Tarih Tezi'ne kadar Cumhuriyetin ilk yıllarında ilkokul tarih ders kitaplarında yaşanan değişimler ortaya konulmuştur.

The permanence of Turkish Republic which was founded after theIndependence War will be enabled by securing its nation-state character as therequirement of the period. To provide this character, the Turkish society should havethe conciousness of their nationalities. The history education was considered amongthe most important tools in order to secure the national conciousness of the society.In this frame, the curriculum of history lessons were altered in 1924 and 1926. Dueto this alteration, Turkish History Thesis was introduced and the perception ofhistory education in Ottoman period was obsoloted. In this process, steps were takenfor a more convenient history education according to the new ideology of TurkishRepublic. The new curriculum was prepared by Maarif Vekaleti. While thisinstitution determined the subjects and the important topics, it also decided on limitsin historical chronology. In this respect the changes determined in the initial years ofthe Republic, effected the textbokks and this resulted in modifications in thecontents.In this frame, this study analyzed the changes in history textbooks duringthe initial years of Rupublic until the reveal of Turkish History Thesis.