Türkiye`de ve Avrupa Birliği`nde uygulanan tüketiciyi koruma politikaları ekseninde tüketici bilincini ölçmeye yönelik Mersin`de yapılan bir alan araştırması

Abstract

Avrupa Birliği'nin (AB) tüketiciyi koruma politikası, yalnızca birliğe üye ülkeleriilgilendiren bir konu değildir. Ülkemizde de, AB'ye uyum sürecinde tüketiciyi korumapolitikası çerçevesinde birçok yeni düzenlemeler yapılmakta, bu alanda kanunlar çıkartılarakAB'nin tüketiciyi koruma politikasına uyum sağlanmaya çalısılmaktadır. Tüketicininkorunması alanında ileri düzeyde olan AB'nin belirlemis olduğu standartlar ve kurallara uyumsağlamak, hem vatandaslarımızın yasam kalitesini yükseltmekte, hem de uluslar arası ticariiliskilerimizde olumlu etkiler yaratmaktadır. Tüketicilerin korunması ve bilinçlendirilmesikonularında devlete, isletmelere, basın, yayın kuruluslarına ve gönüllü tüketici örgütlerineönemli görevler düsmektedir.Çalısmada öncelikle, ülkemizde tüketicinin korunmasına yönelik politikalarınbelirlenmesinde ve var olan politikaların gelistirilmesinde, AB'ye uyum çerçevesindetüketicilerin korunmasına yönelik yapılmıs veya yapılmakta olan çalısmalar incelenmektedir.Ayrıca, bu çalısmaların tüketicileri ne düzeyde koruduğu ve tüketicilerin kendilerini koruyan?tüketici haklarını? ne düzeyde bildikleri arastırılmaktadır. Gerçeklestirilen alan arastırması,Mersin il merkezinde yasayan tüketicileri kapsamaktadır. Kolayda örnekleme yöntemikullanılarak, 4 merkez ilçenin sınırları içinde faaliyet gösteren alıs veris merkezlerinde 720tüketici ile anket yapılmıstır. Arastırma ile; Mersin ilinin merkez ilçesinde yasayantüketicilerin farklı gelir ve eğitim düzeylerine sahip olmalarının, cinsiyetlerinin, yaslarının,kitle iletisim araçlarının yayınları ve tüketiciyi koruma derneklerinin faaliyetlerinin,tüketicilerin bilinç düzeyleri üzerinde etkili olup-olmadığı incelenmektedir.Arastırmadan elde edilen bulgular sonucunda; Mersin ilinin merkez ilçelerindeyasayan tüketicilerin gelir düzeyleri, eğitimleri, kitle iletisim araçlarının yayınları ve tüketiciderneklerinin faaliyetleri tüketici bilincini etkilemektedir. Ancak, tüketicilerin yaslarının gençya da ileri olması ve cinsiyetleri ile haklarını bilmeleri arasında istatistiksel olarak anlamlı biriliski bulunamamıstır. Tüketici hakları konusunda tüketicilerin sahip oldukları bilinç düzeyi,yaslarına, cinsiyetlerine ve mesleklerine göre farklılık göstermezken, eğitim ve gelir düzeyideğiskenleri açısından farklılıklar bulunmaktadır.Anahtar Kelimeler: Tüketicinin Korunması, Avrupa Birliğinde TüketiciyiKoruma Politikası, Türkiye'de Tüketiciyi Koruma Politikası, Avrupa Birliğinde TüketiciHakları, Türkiye'de Tüketici Hakları, Tüketici Bilinci.

After common market, consumer safety, free product and service circulationbecame the most important point for the member of European Union countries . Union has acommon consumer rights law in order to protect their consumers. Consumer policy is notimportant only for EU?s member countries. In our country, in the process of EU adaptation,lots of laws were arranged according to consumer policy and EU?s laws. For this reason onlylegal law arrangements are not enough in our country. Also consumers' awareness about theirrights can be increased by the mass media broadcasts. EU which is high/advanced level inprotecting consumer, determines same standarts and laws. If we obey these rules, standartswill be high and it will affects in positive way. In this research first; we studied the consumerpolicies which aims to protect consumers about their rights, improving and adaptationprocess of Turkey's EU?s consumer protection laws. At the same time, we questioned whetherconsumer protection laws are really protect the consumers or not. For this purpose we realizeda research which is made in Mersin. In this research, the affects of consumers' age, sex,educationel level, income level, mass media's broadcasts and consumer protectionassociations activities on consumers' awareness are researched.After the research, consumers income level, their education, mass media?sbroadcast and consumers association?s activity affects the consumers conciousness aboutconsumer rights. It is founded that there isn?t a statistically significant relationship betweenconsumer consciousness and their ages and sex. However, there isn't a valid statisticaldifference among different age groups and jobs of consumers about consumer consciousness.Also, consumeres consciousness about consumer rights in different age, sex and job groupsisn't statistically different. A significant difference is determined in the subject of consumerconsciousness in different education and income groups of consumers.Keywords: Consumer Protection, Consumer Policy in EU, Consumer Policy in Turkey,Consumer Rights in EU, Consumer Rights in Turkey, Consumer Consciousness.