Katma değer vergisinde özellik arz eden durumlar ve muhasebeleştirilmesi

Abstract

Günümüzde devletler, üstlendikleri görevleri yerine getirebilmek için harcamalaryapmak zorundadırlar ve yapacakları harcamaların finansmanı için de vergi toplamaktadırlar.Katma Değer Vergisi, dünyanın birçok ülkesinde uygulanmakta ve devletler açısındantüketim üzerinden alınan çok önemli bir gelir kaynağı olmaktadır. Katma Değer Vergisi herasamada yaratılan katma değer üzerinden alınan, asamalı, vergi yükü nihai tüketici üzerindekalan bir vergi türü olup indirim mekanizmasına dayanmaktadır. Katma Değer Vergisindegenel uygulama, müsterilere mal veya hizmet ifası üzerinden hesaplanarak tahsil edilenKatma Değer Vergisi'nden ilgili mal veya hizmet ifası için katlanılan Katma DeğerVergisinin indirilmesi seklindedir.Katma Değer Vergisi'nde indirim mekanizmasının bazı hallerde çalısmaması,yüklenilen Katma Değer Vergisi'nin bazı durumlarda indirilememesi, mükelleflerin indirimlegiderilemeyen Katma Değer Vergisi yükü için iade sistemi uygulaması, iade sistemindemahsup ve iade sartları, bazı teslimlerde Katma Değer Vergisi istisnasının uygulanması,çesitli sebeplerle tek oranın uygulanmaması vb. sonucu olusan özellik arz eden durumlar vemuhasebelestirilmesi konusu tez kapsamında çalısılmıstır.Katma Değer Vergisi'nde sorumluluk uygulaması, bu vergiyi karmasık halegetiren en önemli unsurlardan biridir. Tevkifat kapsamının genislemesi Katma DeğerVergisi'ni tevkif suretiyle alınan bir vergi haline dönüstürmektedir. Sık yapılan değisiklikler,çalısma süresince içeriğin bile sürekli değismesine neden olmustur. Gerek tevkifat gereksediğer konularda bu kadar sık değisikliğin, birçok uygulayıcıyı zor durumda bırakacağı açıktır.Emsal bedelin belirlenmesinde ise açıklık bulunmamaktadır. Yasal düzenlemelerin açık vetatminkar olmamasının mükelleflerin mali idareden görüs istemelerine ve özelgeleredayanarak islem yapmalarına neden olmaktadır. Üç farklı Katma Değer Vergisi oranınınuygulanması ise özellikli durumlar dolayısıyla karmasıklığın artmasına yol açmaktadır.

Today, governments support a set of duties and they have to share payments to besuccesful at these duties. Value Added Taxes (VATs) are very important revenue resourceswhich are taken on consumption by the governments in most countries. VAT is a type of taxwhich is calculated and collected for every value added. VAT burden is put on the finalcustomer. VAT is based on the deduction mechanism. Ordinarily, companies which are VATtaxpayers pay VAT for purchases and collects VAT for their sales and after deducting VATpaid (VAT to deduct) from VAT collected (VAT taken into account) they pay the balance tothe tax office.As stated above, VAT deduction mechanism stands on two feet. In case ofextraordinary applications this mechanism limps. In this dissertation, some extraordinaryapplications such as VAT exemptions, using different tax rates for purchases and sales, usingtax rebate system when deduction is impossible, rules of VAT deduction and drawback,application of VAT exemption in some deliveries, specific conditions arise by using differentVAT rates as a result of various reasons and journalising these specific conditions areexamined.Deduction at source is one of the most important factor gets VAT complicated. As thescope of deduction at source is broadened, VAT becomes a tax collected by deduction atsource. Because of amendments of law, content of this dissertation was changed severaltimes. Such perpetual amendments cause some problems in practice. Determination ofprecedent value is not clear enough. Since the regulations are not clear enough, taxpayersalways applies to fiscal administration for expression and application is formed by obligatoryexpressions. Applying three VAT rates along with specific conditions increases thecomplexities.