Eş tükenmişliğini yordayan değişkenlerin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, sosyo-demografik özellikler, mesleki tükenmişlik, evlilik uyumu, eş desteği, evlilik ve ilişki ile ilgili değişkenlerin evli bireylerin eş tükenmişliğini yordamadaki katkılarını incelemektir.Araştırmanın verileri, 2006-2007 eğitim ve öğretim yılı içinde Mersin Üniversitesi'nin çeşitli birimlerinden, çalışmaya gönüllü olarak katılmayı kabul eden ve evrenden seçkisiz olarak seçilen toplam 435 evli kadın ve erkek üniversite personelinden toplanmıştır. Araştırmada, bağımlı değişken olan eş tükenmişliğini ölçmek üzere, Pines (1996) tarafından geliştirilen ve çalışma kapsamında araştırmacı tarafından Türkçe'ye uyarlanan ?Eş Tükenmişlik Ölçeği (ETÖ)? kullanılmıştır. Yordayıcı değişkenlerden mesleki tükenmişliği ölçmek için Pines ve Aronson (1988) tarafından geliştirilen ve Türkçe'ye uyarlaması Çapri (2006) tarafından gerçekleştirilen ?Tükenmişlik Ölçeği (TÖ)?, evlilik uyumunu ölçmek için Locke ve Wallace (1959) tarafından geliştirilen ve Tutarel-Kışlak (1999) tarafından Türkçe'ye uyarlanan ?Evlilik Uyum Ölçeği (EUÖ), sosyo-demografik özellikler, eş desteği, evlilik ve ilişki ile ilgili değişkenleri belirlemek üzere yine araştırmacı tarafından geliştirilen ?Kişisel Bilgi Formu? kullanılmıştır.Araştırmadan elde edilen verilerin istatistiksel analizleri için SPSS paket programının 11.5 versiyonu kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde, aşamalı doğrusal çoklu regresyon analizinden yararlanılmış ve sonuçların değerlendirilmesinde hata payı üst sınırı 0.01 ve 0.05 ölçüt olarak kabul edilmiştir.Araştırmadan elde edilen sonuçlar, tüm grup ve her iki cinsiyet için ayrı ayrı aşağıdaki gibi özetlenebilir:1. Tüm evli bireylerin eş tükenmişliği, evlilik uyumu, mesleki tükenmişlik, güvenlik, fazla yüklenme, duygusal çekicilik, istismar, önem, pozitif bakış açısı, cinsiyet ve personel türü değişkenlerince yordanmaktadır.2. Evli kadın bireylerin eş tükenmişliği, evlilik uyumu, mesleki tükenmişlik, iletişim, adanmışlık baskısı, partnerin arzu edilebilirliği, istismar ve kişiliklerin bağdaşabilirliği değişkenlerince yordanmaktadır.3. Evli erkek bireylerin eş tükenmişliği, mesleki tükenmişlik, evlilik uyumu, güvenlik, duygusal çekicilik, başarı, çocuk sayısı ve önem değişkenlerince yordanmaktadır.Araştırmanın sonuçları ilgili literatür eşliğinde tartışılmıştır. Buna ek olarak, gelecek araştırmalar için önerilerde bulunulmuştur.Anahtar Kelimeler: Mesleki Tükenmişlik, Eş Tükenmişliği, Evlilik Uyumu, Eş Desteği

The purpose of the study is to investigate the contributions of variables concerned with socio-demographic features, career burnout, marital adjustment, spouse support, marriage and relationship on the prediction of couple burnout of married individuals.The data of the study is gathered from 435 married male and female in total, who are university staff in different units in Mersin University in 2006-2007 academic year, chosen randomly from the population and who accepted to join the study voluntarily. In order to measure the couple burnout which is the dependent variable of the study, ?Couple Burnout Measure (CBM)?, developed by Pines (1996) and adapted to Turkish culture by the researcher was used. In order to measure career burnout, ?Burnout Measure (BM)?, developed by Pines and Aronson (1988) and adapted to Turkish culture by Çapri (2006); in order to measure marital adjustment, ?Marital Adjustment Scale (MAS)?, developed by Locke and Wallace (1959) and adapted to Turkish culture by Tutarel-Kışlak (1999); in order to determine the variables concerned with marriage and relationship, spouse support, socio-demographic features, ?Personal Information Form?, developed by the researcher was used.Statistical Package for the Social Sciences 11.5 software was used for the statistical analysis of the data. In order to analize the data stepwise linear multiple regression analysis method was employed and significance level was taken as 0.01 and 0.05 for analyses.Results for the whole group and for each sex coud be given as below:1. Couple burnout of all married individuals is predicted by the variables of marital adjustment, career burnout, security, overload, emotional attraction, exploitation, significance, positive outlook, sex, and staff type.2. Couple burnout of married females is predicted by the variables of marital adjustment, career burnout, communication, commitments? pressure, partner?s desirability, exploitation, and personality compatibility.3. Couple burnout of married males is predicted by the variables of career burnout, marital adjustment, security, emotional attraction, success, the number of children, and significance.The findings of the present study were discussed in the light of the related literature. In addition, some suggestions for further research were offered.Key Words: Career Burnout, Couple Burnout, Marital Adjustment, Spousal Support