Hakimiyet-i Milliye gazetesi örneğinde Türk ulusal kimliğinin inşası süreci (1920-1926)

Abstract

Modern 20. yüzyıl, irili ufaklı uluslar adına; ulusların çıkarları, bağımsızlık rüyaları ve birbirlerine duydukları nefret adına verilen savaşlarla dünya tarihinin en kanlı yüzyıllarından biri olmuş ve 20. yüzyıl adeta, ulusçuluk denen ideolojilerin sahnesi haline gelmiştir. Yeni bir Türk ulusu ve ulusal kimliğinin inşası sürecinin de en önemli yapı taşlarından birini oluşturan ulusçuluk ideolojisinin yansımaları Hakimiyet-i Milliye gazetesinin incelenen dönemdeki sayılarında da yoğun bir şekilde görülmektedir.Geleneksel ve çok uluslu bir yapıya sahip Osmanlı Devleti'nin sonunu hazırlayan bu akım, aynı zamanda Anadolu topraklarında ulus egemenliğine ve tam bağımsızlığa dayalı yeni bir ulus-devlet kurmak isteyen öncü kadronun da temel ilkesi olmuştur. Ulusçu bir fikir etrafında hareket eden yönetici kadro bu amaçla girdiği mücadeleyi kazandıktan sonra hem ulus-devlet yapısının pekiştirilmesine hem de onun sahip olacağı ulusu ve ulusal kimliği yaratmaya yönelik önemli adımlar atmıştır.Milli Mücadele döneminin din temelinde gelişen ulusal kimliğinden farklı olarak dini etkilerden arındırılan, çağdaş bir ulusal kimlik yaratmaya yönelik Cumhuriyet döneminde atılan adımlar konusunda halkı bilinçlendirmek ve değişimlerin zeminini hazırlayarak devrimler doğrultusunda bir kamuoyu oluşturmak üzere Hakimiyet-i Milliye'den de önemli bir basın aracı olarak yararlanılmış, gazete, çıkış amacına uygun bir şekilde, halkın Cumhuriyet ideolojisini benimsemesinde ve bu ideoloji etrafında birleşmesine yönelik çalışmalarda kamuoyu oluşturma anlamında önemli bir role sahip olmuştur.Anahtar kelimeler: Ulus, ulus-devlet, ulusçuluk, Türk ulusçuluğu, kimlik, ulusal kimlik, Türk ulusal kimliği, hakimiyet-i milliye.

Modern 20th century has been one of the bloodiest century of the world history fort he big and little nations with the wars for the sake of these nation?s benefits, dreams of independence and their hatreds towards each other and this century has almost turned out to be scene of the ideologies called nationalism. The reflexions of the nationalism ideology, that is one of the most important building blocks of the construction process of a new Türkish nation and national identity, are intensively seen in the editions of Hakimiyet-i Milliye on the reviewed period.This movement who had prepared the end of Ottoman State that had a traditional and multinational form had also become the basic principle of the leading position who desired to establish a new nation-state based on national sovereignty and full independence in Anatolia. After coming by the struggle that it had embarked into for this purpose, the director position, acting acccording to a nationalist concept, had taken important steps for either reinforcing the nation-state form and creating the nation and national identity whom it would have.Hakimiyet-i Milliye was used as an important pression organ in order to make the public conscious of the steps taken in Republican period that were intended for creating a modern national identity free of religios influence unlike the national identity of National Struggle period that developed on the religios basis and in order to form a public opinion towards the revolutions by setting the stage of the changings and at the same time fittingly to its purpose of debut, it had an important role about helping the public to adopt republican ideology and about creating the public opinion in the efforts for agreegating the people araund this ideology.Key words: Nation, nation-state, nationalism, Türkish nationalism, identity, national identity, Türkish nationaly identity, hakimiyet-i milliye (national sovereignty).