Beklenmeyen döviz kuru değişimlerinin işletmeler üzerindeki etkisi ve Türkiye örneği

Abstract

Bir işletmenin temel amacı, ortaklarının refahını arttırmakken, işletme finansının temel amacı, işletme değerinin bir diğer ifadeyle hisse senedi değerinin en çoklanmasıdır. İşletme değerinin arttırılması, işletmenin gelecekte elde edeceği nakit akımlarının bugünkü değeri ile ilişkilendirilir. Nakit akımları ise, küresel ekonomik ve ticari ilişkilerin artmasına paralel olarak döviz kurundaki değişikliklerden etkilenmektedir. Bu kapsamda, finans yöneticilerinin görevlerinden birisi de, döviz kuru etkilerine açıklığını ölçerek işletmenin; karlılığını, nakit akımlarını ve piyasa değerini arttırmak veya döviz kurlarındaki değişimin işletme değerini azaltmasına engel olmaktır.Yapılan çalışma, döviz kurundaki değişimlerin işletmeler üzerindeki etkisini ortaya koyabilme amacını taşımaktadır. Bu amaçla, İMKB'de işlem gören 56 işletmenin 1997-2007 dönemindeki üçer aylık verileri ile işletme performansının döviz kurlarındaki değişimden etkilenip etkilenmediği belirlenmeye çalışılmıştır. Araştırmanın sonucunda, işletme performanslarının döviz kurundaki değişimlerden gecikmeli olarak etkilendiği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, işletme performanslarının döviz kurlarındaki değişimden etkilenme düzeyindeki farklılıkların, yurt dışına yapılan satışlar ile negatif yönlü ilişki içerisinde olduğu tespit edilmiştir.

While the main goal of a firm is to increase the wealth of its owners, the main goal of corporate finance is to maximize the value of firm or value of its stocks. Increasing the value of firm is correlated with future cash flows. Parallel to the increase in global economic and trade relations, cash flows are affected with a change in foreign exchange. In that sense, one of the roles of financial managers is to measure foreign exchange exposure of the firm in order to increase profitability, to measure cash flow and market value or to prevent the firm from a decrease in its market value.This study aims to explain the effects of foreign exchange changes over the firms. For this aim, whether firm performance is affected by the change in exchange rates is investigated for 56 firms that are traded on ISE, between 1997-2007, using quarterly data. As a result, it has been found that firm performance is affected by changes in foreign exchange with a time delay. Also it has been found out that levels of firm performance that are affected by foreign exchange, are in negative relation with foreign sales.