Dağlık kilikia ve ısauria bölgesinde antik dönem konut mimarisi

Abstract

DAĞLIK KILIKIA VE ISAURIA BÖLGESİNDE ANTİK DÖNEM KONUT MİMARİSİ? isimli Yüksek Lisans tez çalışması; Mersin iline bağlı Erdemli ve Silifke ilçeleri arasındaki dağlık alanda yer alan Antik Dönem konutlarını, Helenistik Dönemden başlayarak Geç Antik Döneme kadar dönemsel ve plansal özelliklerini ele alınarak gruplandırmayı ve dönemlere göre yerel bir konut modeli ortaya çıkarmayı amaçlamıştır.Bölgede az sayıda konut olarak tanımlanan Hellenistik Dönem yapısı tespit edilmiştir ve bunların çoğunlukla araziye hâkim bir konumda yapıldıkları, genellikle tek mekânlı, küçük boyutlu konutlar olduğu ve polygonal duvar örgüsüne sahip oldukları tespit edilmiştir.Bölgenin, Roma Dönemi konutları ise çiftlik evleri ve peristyl avlulu konutlar olarak gruplandırılmıştır. Çiftlik evlerinin, genellikle antik yollara yakın yerlerde kurulmuş korunaklı yapılar olduğu, içerisinde çiftlik evi, depolama alanları, sarnıçları, üretim donanımları ve konutların bulunduğu kompleks yapılar olduğu tespit edilmiştir. Peristyl avlulu konutlarda ise sütunlarla çevrili merkezi avlu ve bunun gerisindeki portiklere açılan mekân dizileri şeklinde ifade edilebilecek genel planın bölge örneklerinde uygulandığı tespit edilmiştir.Bölgedeki Geç Antik Dönem konutları kırsal konutlar ve üretime yönelik büyük boyutlu kırsal konutlar olarak gruplandırılmıştır. Kırsal konutlarda, mekânların ard arda sıralanmış olduğu, zemin katların çoğunlukla depo-mutfak olarak üst katların ise yaşam alanları olarak kullanıldığı ve konutların bir ön avluya ve avlu içerisinde üst kata geçişi sağlayan merdivene sahip olduğu görülmüştür.Üretime yönelik büyük boyutlu kırsal ise bölgede Kanytella antik yerleşiminde tespit edilmiştir. Bu konutların büyük boyutlu olduğu, etraflarının duvarlar ile çevrildiği ve üzeri açık büyük avlularının bulunduğu ve mekânların kuzey duvarı üzerinde ard arda sıralandığı tespit edilmiştir.Elde edilen tüm veriler tez çalışması içerisinde değerlendirilmiş, tartışılmış ve genel çerçevesi ile dönemsel olarak bölgede görülen konut mimarisinin tanımlaması yapılmıştır.Anahtar Kelimeler; Dağlık Kilikia, Hellenistik Dönem konut, Roma Dönemi konut, Geç Antik Dönem konut, peristyl avlulu konutlar.

This study with the name of DOMESTIC ARCHITECTURE IN ROUGH CILICIA AND ISAURIA IN ANCIENT PERIOD, aimed to Antique houses which are on the districs Erdemli and Silifke of Mersin province, beginning from Hellenistic Period till Late Antique Period discussing the futures of periodical and schematic, it followed its aim by grouping and revealing a local house model for periods.the area it determined that there are few houses which describing Hellenistic Period Architecture and also it located that most of them established as dominate the area, generally they are single residence, small sized houses and they have polygonal wall masonary.The Roman Period houses of the area, they were grouped as farm houses and houses with perystil courts. They determined that the farm houses are complex buildings with generally established near the antique roads and sheltered structures, also inside them a farmhouse, storage rooms, cisterns, production equipments and other rooms. It is located that the houses with peristyl yards have central yard covered with columns and it can be described as site arrays which opened the porticoes behind that yards.The Late Antique Period houses in the area, are classified as rural houses and big sized houses which intented to production. In the rural houses it is seemed that the rooms are in sequence and the basement floors mostly used fort storage room or kitchen and the houses have a front court and inside the court there is a ladder to pass the upper floor. The big sized rural which intented to production, are located in the Kanytella antique site. It is located that those houses are big sized, covered with walls and there are big yards with overt tops and the rooms are sequenced on the North Wall. In this study, the obtained datas are evaluated, discussed and with the general view, the describe of house architecture which seen as periodical has made.Key words; Rough Cilicia, Hellenistic period house, Roman Period House,Late Antique Period house, Peristyl court houses.