Herbert Marcuse`nin Sovyet Marksizmi eserinin teori ve pratiğin diyalektik birliği sorunu bağlamında incelenmesi

Abstract

19 - 20. yy Avrupa'sı, ekonomik ve siyasal açıdan hızlı bir değişim ve arayış içerisindeydi. Nesnel koşullardaki bu hızlı değişim, fikir dünyasında arayışları da beraberinde getiriyordu. Hegel'in tarihin sonu gibi addedilen felsefesi bile bu değişimi kapsamaya yetmiyordu.Bu değişim ve arayış Hegel'in felsefesini iki ana akıma ayırmış ve sol Hegelcilik gelişimini Marks'ta tamamlamıştı. Marx'ın fikirleri, çıkış arayan insanlığa teorik ve pratik öncülük yapıyordu. Onun teorisi, insanı özgür geleceğini yaratabileceğine ilişkin eyleme yani pratiği teoriye önceleyen bir felsefelemeye çağrıydı.Marx, çağrısının proletaryanın Kapitalizm'i radikal bir dönüşüme uğratacağını öngördüğü Sanayi Avrupa'sında yankı bulacağına inanıyordu. Fakat devrim Lenin'in Avangart parti aygıtıyla, sanayi dışı sınıflara da dayanarak Rusya'da gerçekleşmişti. Avrupa'da ise proletarya karşı devrimci saflarda yer almış ve Rusya'daki devrim ise gelişmiş Kapitalist ülkelerle ekonomik yarışa girmiş ve totaliter bir aygıtın doğmasına neden olmuştu. Böylelikle Sovyet Marksizm'i, Marx'ın teorisin de öngördüğü toplumun niteliksel dönüşümünü pratikte gerçekleştirememişti.Diyebiliriz ki, devrimin gelişmiş sanayi ülkelerinde gerçekleşememesi, devrimin öznesi proletaryanın sistemi radikal bir değişime uğratamaması ve Sovyet Devriminin baskıcı bir devlet aygıtına dönüşmesi Batı Aydınlarını ve Frankfurt Okulu düşünürlerini Marksizm'i teori ve pratiğin diyalektiği bağlamında eleştiri konusu etmeye yönlendirmiştir. Kelimeler: Teori, Pratik, Diyalektik, Sovyet Marksizmi, Frankfurt Okulu, Batı Marksizmi, Proletarya

19-20th Europe was in a state of fast search and change from economic and political perspectives. Such a fast change in objective conditions coincided with also searches in intellectual world. Even Hegel's philosophy of the end of history didn't close this change. This changes and searches divided Hegel's philosophy into two mainstreams and left side Hegelianism ended with Marx. Ideas of Marx were theoretical and practical vanguard for humankind searching a salvation. His theory was a call to a philosophy calling humankind to practice where humans can create their free future in other words prioritizing practice over theory. Marx believed that his call will find echo in industrial Europe where he foresaw that proletariat will radically transform capitalism. However revolution came from Russia where Lenin depended on non-industrial classes with vanguard party means. In Europe, proletariat took a stand in anti-revolutionary front and revolution Russia entered to an economic competition with developed capitalist states and caused emergence of totalitarian means of state. Therefore, Soviet Marxism has not been able to realize quantitative transformation of society as foreseen by Marxist theory in practice. It is possible to assert that, because revolution didn't take place in developed industrial countries, proletariat as subject of revolution couldn't change the system radically and Soviet Revolution was transformed to a suppressive state apparatus, Western intellects and Frankfurt School thinkers criticized Marxism within the connection of theory and practice. Terms: theory, Practice, dialectic, Soviet Marxism, Frankfurt School, Western Marxism, Proletariat.