1960–1980 arası Türkiye üniversitelerindeki öğrenci olayları için bir kaynak olarak Türk basını (Cumhuriyet- Milliyet ve Tercüman Gazetesi örnekleri)

Abstract

1960–1980 Arası Türkiye Üniversitelerindeki Öğrenci Olayları İçin Bir Kaynak Olarak Türk Basını (Cumhuriyet- Milliyet Ve Tercüman Gazetesi Örnekleri)18. Yüzyıldan itibaren Avrupa'da; Sanayi İnkılabı ile birlikte, yaşanan toplumsal ve ekonomik adaletsizliğin getirdiği toplumsal hareketler çeşitli devrimlere yol açar. İdeolojik akımların hızla geliştiği bu dönem, aynı zamanda modern üniversitelerin geliştiği ve ön plana çıkmaya başladığı bir dönemdir. İktidarlarca gelişen bilim ve tekniği sanayide uygulayacak nitelikli eleman sıkıntısının giderilmesinde önemli bir araç olarak görülmeye başlanan üniversiteler, aynı zamanda sistem karşıtı çeşitli ideolojik akımlara da yuvalık yapar. II. Dünya Savaşı ile birlikte ortaya çıkan iki kutuplu dünyada yaşanan ideolojik kamplaşmaların etkisi kısa sürede üniversitelerde de görülür.Türkiye Cumhuriyeti'nde 1950 yılından itibaren çok partili siyasal sisteme geçişle birlikte, özellikle 1980 yılına kadar geçen dönem incelendiği zaman, üniversite gençliğinin siyasal yaşama etkisi ve katkısı son derece önemlidir. 1960-1980 arası yirmi yıllık süreç içerisinde; ülkede, iki askeri darbe ve bir müdahale yaşanmasına yol açan gelişmelerin oluşumunda, öğrencilerin ne kadar etkili olduklarına dair bütüncül bir yaklaşımla, tüm döneme ışın tutan bilimsel çalışmalar hem azdır hem de yeterli derecede değildir.1968 Mayıs'ta Fransız üniversitelerinden başlayarak tüm Avrupa'ya yayılan olaylar, Türkiye'deki muadillerine de ilham kaynağı olur. Osmanlı Devleti'nden itibaren, bu döneme kadar genelde baskın devlet ideolojisine aykırı herhangi bir eylem içerisinde yer almayan üniversite öğrencileri ve örgütleri, bu tarihten itibaren mevcut sistemi sorgulayan ve değiştirmek isteyen toplumsal hareketleri yönlendirirler.Bu çalışmamızda; 1960-1980 arası ülke gündeminin en önemli belirleyicilerinden olup, en büyük baskı grubunu teşkil eden üniversite öğrencilerinin, siyasi-ideolojik faaliyetleri ve bunların ulusal basına yansımaları incelenmiştir.Hızla gelişimini tamamlayan siyasi akımlar, aynı zamanda hem güçlü karşıtlarını yaratır hem de kendi içerisinde bölünmelere engel olamaz. Kamplaşmalar ve etkinlik mücadeleleri kısa sürede politik şiddetin de kapısını aralar. 1980 Askeri Darbesi'ne kadar ara ara hızını artırarak devam eden anarşik ortam, ülke gündeminin de en büyük belirleyicisi olur. Bu dönemde basın, olaylara objektif yaklaşması gerekirken, ideolojik saflaşmalarda büyük oranda yerini almak bir yana, zaman zaman en büyük destekçisi veya kışkırtıcısı pozisyonuna da düşmekten kurtulamaz.Anahtar Kelimeler: Toplumsal Hareketler, Üniversite, Öğrenci Olayları, Siyasal Şiddet, Basın.

Turkish Press as a source for Student Events in Turkish universities between 1960 and 1980 (Samples of Cumhuriyet-Milliyet and Tercüman Newspapers)From the 18th century in Europe; with the Industrial Revolution, the social movements brought by the social and economical injustice leads to various revolutions. This era, in which ideological movements are developed fast, is also an era in which modern universities began to develop and come to the forefront. Universities which began to be seen as an important tool for solving the problem of qualified personnel to apply the science and technique in the industry by the Governments also hosts to various ideological anti-systemic movements, the effect of ideological ideological polarization experienced in the two-pole World showed up with the Second World War is soon seen in the universities.In Turkish Republic, especially when the era from 1950 with the transition to political multi-party system to 1980 is examined, the effect and contribution of university youth to political life is very important in the country. Within the twenty year process between 1960 and 1980, in the country, scientific works which illuminate the whole era about how much the students are effective in the occurence of the developments led to two military coups and one intervention are both few and not enough.In May 1968, the events beginning in the French universities and spreading to whole Europe becomes the source of inspiration to their counterparts in Turkey, as well. University students and organizations that haven't been involved in any action against the dominant government ideology from Ottoman Empire to this era, from this date forward guides the social movements which question and want to change the current system.In our study; being one of the most important determiners of country's agenda between 1960 and 1980, we will examine political-ideological activities of university students who constitute the biggest pressure group and their reflections on the national press.These movements which completes their development fast, both creates their strong opponents and can not prevent separations in themselves. Polarization and activity struggles soon open the door to political violence slightly. The Anarchic environment which continues until 1980 Military Coup by increasing its speed intervally becomes also the biggest determiner of country's agenda. In this era, though the press should approach objectively to the events, aside from taking place in ideological oppositions substantially, it can not help being in the position of the biggest supporter and provoker from time to time.Key words: Social movements, University, Student Events, Political violence, Press.