Türkiye ekonomisi enflasyon dinamikleri: Kuramsal ve ampirik bir inceleme

Abstract

Bu çalışmada, enflasyon teorileri incelenmekte ve Türkiye Cumhuriyet tarihi enflasyon deneyimleri açığa çıkarılmaktadır. Enflasyon teorileri içinde Phillips eğrisi yaklaşımının geldiği son nokta olan Hibrit Yeni Keynesyen Phillips Eğrisi, Türkiye ekonomisi için 1991:Q2 – 2015:Q3 ve 2002:Q2 – 2015:Q3 dönemleri için çeyreklik verilerle Genelleştirilmiş Momentler Yöntemi (GMM) ile tahmin edilmektedir.1991:Q2 – 2015:Q3 dönemi için Türkiye'de çıktı açığı ile cari enflasyon arasında negatif ilişki bulunmakta iken, 2002:Q2 – 2015:Q3 dönemleri arası bu ilişkinin pozitif olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Enflasyonun dinamikleri açısından her iki dönem içinde enflasyon beklentilerinin geçmiş dönem enflasyon oranına göre daha baskın olduğu anlaşılmaktadır. Ancak enflasyon oranlarının nispeten düşük seyrettiği 2002:Q2 – 2015:Q3 arası dönemde enflasyon beklentilerinin enflasyonu belirleme gücünün arttığı sonucuna ulaşılmaktadır.Ayrıca çalışmada Türkiye enflasyon deneyimi dönemler itibari ile incelenmiş ve gelir bölüşümü açısından enflasyonist dönemlerde düşük gelirli grupların durumlarındaki bozulmalar açığa çıkartılmıştır. Son olarak kamu otoritesince hesaplanan enflasyon oranının toplumun genelini yansıtıp yansıtmadığı tartışılmış, toplumsal sınıfların gerçekte maruz kaldıkları enflasyon oranları ile kamu otoritesince hesaplanan enflasyon oranları karşılaştırılarak sınıfsal kesimlerin kayıpları tartışılmıştır.Anahtar Kelimeler: Enflasyon Teorileri, Türkiye Enflasyon Tarihi, Hibrit Yeni Keynesyen Phillips Eğrisi, GMM

In this study, the inflation theories are analyzed and historic inflation experience of the Republic of Turkey is exposed. The Hybrid New-Keynesian Philips Curve, the final approach of the Philips curve in the inflation theories, for Turkey's economy for the periods of 1991:Q2-2015:Q3 and 2002:Q2- 2015: Q3 makes estimation with Generalized Method of Moments (GMM) with quarterly data. While for the period of 1991:Q2- 2015:Q3, there is a negative relationship between the output gap and current inflation, in the period between 2002:Q2 – 2015:Q3 this relationship was positive.In terms of the dynamics of inflation, it is understood that inflation expectations in both periods is more dominant compared to past inflation rates. However, it is concluded that during the period between 2002:Q2- 2015: Q3 which had relatively low rates of inflation, the determining power of the inflation expectations to inflation rate was increased. In addition, the study examined inflation experience of Turkey in terms of periods and the deterioration in the situation of low-income groups in terms of income distribution in inflationary periods were uncovered. Finally, the estimated inflation rate calculated by public authority was discussed in accordance with reflection of inflation that the general population is subjected to, and so the real inflation rates which social classes are exposed to and inflation rates calculated by public authority are compared to expose the loss of dominated classes. Keywords: Theories of Inflation, Inflation History of Turkey, Hybrid New-Keynesian Phillips Curve, GMM