Toplumsal eleştiri aracı olarak mizahın televizyonda kullanımı: Kardeş Payı dizisi örneği

Abstract

Mizah doğasında var olan muhalif yapısı nedeni ile tarih boyunca her dönemde iktidarı elinde bulunduran egemen yapıların hedefinde olmuştur. Toplumun yönetilen kesimi mizah aracılığı ile bir yandan eleştiri yaparak fikirlerini beyan ederken bir yandan da rahatlama sağlayarak üzerinde hissettiği baskı ve tahakkümden kurtulma amacı gütmektedir. Egemen yapıların hegemonyalarının devamlılığı için kültürel ve ideolojik bilinçlerini halka benimsetebilmek ve bu yolla devamlılıklarını sağlayabilmek adına kullandıkları araçlardan birisi kitle iletişim araçlarıdır. Dolayısı ile günümüzde hızla ilerleyen teknolojik gelişmelere rağmen halen en yaygın ve düşük maliyetli kitle iletişim aracı olan televizyonlarda üretilen mizahi içerikler bu noktada önem kazanmaktadır. Bu çalışmada Türkiye televizyonlarında 2014-2015 yılları arasında yayınlanan komedi türündeki yapımlardan birisi olan `Kardeş Payı` isimli dizide yer alan mizahi öğeler ve eleştiriler, metin analizi yöntemi ile incelenerek dizinim konusu, türü, diğer türlerden ayırt edici özellikleri, eleştirel mizah yaparken egemen yapının ideolojik ve kültürel kodlarını yeniden üretip üretmediği, ne tür ve hangi konulara yönelik mizah yapıldığı ile dizinin Türk televizyon ve mizah tarihi açısından hangi konumda yer aldığı sorularına yanıt aranacaktır.Anahtar Kelimler: Gülme, Mizah, Eleştiri, Hegemonya, Televizyon,

Because of its opponent nature, humour has been always at the target of hegemon structure which possesses the puissance in all periods throughout history. Through the instrument of humour, the governed part of the society, on one hand pursue the goal of overcoming from the pressure and domination and on the other hand, it expresses an opnion by criticising. One of the instruments that hegemon structure uses for the continuousness of its hegemony and to infuse its cultural and ideologic conscious into the society is the mass media. Thereby despite the pressing forward technological progress, the contents of humour which has been produced for television, which is still the most common and the most affordable mass medium, come into prominence at this point. In this study, `Kardeş Payı` which is one of the soap operas broadcasted on Turkish televisions in 2014-2015, will be analyzed. The humorous elements and criticism will be examined by text/content analysis method. While examining the subject and the specie of the soap opera and its distinctive features, the answers for the questions like while producing critical humour if it reproduces the cultural and ideologic codes of the hegemon structure or not, where the humour is oriented and from the point of Turkish television and the history of humour where stands this soap opera will be searched.Keywords: Laugh, Humour, Criticism, Hegemony, Television