Sahiplik yapısının sermaye yapısı ve kar payı dağıtım kararlarına etkisi: Borsa İstanbul 30 Endeksi`ndeki firmalar üzerine bir uygulama

Abstract

Sahiplik yapısı, hissedarların niteliksel özelliklerini, yönetimle olan ilişkisini ve şirketin kontrolüne hâkim olup olmadıklarını ifade etmekte olup şahsi eşya sahipliği, taşınmaz sahipliği ve sermaye sahipliği gibi türlere ayrılmaktadır. İşletmelerin sahiplik yapılarının tek bir bileşenle ifade edilememesi sermaye sahipliği türünün kendi içerisinde ayrılması, sahiplik yapısının işletmelerin sermaye yapısı ve kar payı dağıtım kararları üzerinde farklı etkilere neden olmaktadır. İşletmeler için optimal sermaye yapısının oluşturulması ve kar payı dağıtım kararlarının öneminden dolayı çalışma kapsamında, sahiplik yapısının sermaye yapısı ve kar payı dağıtım kararlarına etkisi araştırılmaya çalışılmıştır.İşletmelerin sahiplik yapıları ve temel finansal kararlar arasındaki ilişkiyi tespit edebilmek için Borsa İstanbul 30 endeksinde işlem gören işletmelerin 2009-2015 verileri kullanılarak panel regresyon analizi yapılmıştır. Bu doğrultuda araştırmada iki model oluşturulmuştur. Birinci modelde sermaye yapısı kararlarını temsil eden bağımlı değişken, finansal kaldıraç oranı iken, ikinci modelde kar payı dağıtım kararlarını temsil eden bağımlı değişken ise kar payı dağıtım oranı olarak belirlenmiştir. Her iki modelde de bağımsız değişkenler olarak; birinci en büyük ortağın sermaye payı, ikinci en büyük ortağın sermaye payı, üçüncü en büyük ortağın sermaye payı, yabancı ortağın sermaye payı, kurumsal ortağın sermaye payı ve halka açıklık oranı kullanılmıştır. Ayrıca çalışmada bağımlı değişkenleri etkilediği düşünülen, finansal kaldıraç, toplam varlıklar, aktif karlılık oranı, Tobin's Q,borç/özsermaye oranı ve özsermaye karlılığı da kontrol değişkenleri olarak analize dâhil edilmiştir.Yapılan analiz neticesinde sahiplik yapısı değişkenleri ile sermaye yapısı kararları ve kar payı dağıtım kararları arasında istatistiksel olarak anlamlı herhangi bir ilişki tespit edilememiştir. Elde edilen bu bulgular doğrultusunda, şirketlerin sahiplik yapısı ile sermaye yapısı ve kar payı dağıtım kararları arasındaki ilişkinin, sermaye yoğunlaşmasına ve sermaye sahipliği türüne bağlı olmadan gerçekleştiği söylenebilmektedir.

Ownership structure connotes qualitative characteristics of shareholders, their relationships with the management and whether they predominate company control or not and it is sorted as property ownership, immovable ownership and capital ownership, etc. Due to the fact that ownership structures of business managements cannot be connoted through a single component and the sort of capital ownership is divided into different sorts, ownership structure has several effects on capital structure and distribution of profit margin decisions of managements. Due to the importance of optimal capital structure formation and distribution of profit margin decisions for managements, effect of ownership structure on capital structure and distribution of profit margin decisions are tried to be investigated within the scope of this study.Panel regression analysis were procured through the use of 2009 – 2015 data of managements that have been operating in accordance with Borsa İstanbul 30 index in order to determine the relationship between managements' ownership structures and basic financial decisions. In this direction, two models were formed. Within the scope of the first model, while the dependent variable which represents the decisions of capital structure is financial leverage ratio, in the second model, the dependent variable which represents distribution of profit margin decisions is distribution profit margin ratio. In both models, capital share of first largest partner, capital share of second largest partner, capital share of third largest partner, capital share of foreign partner, capital partner of corporate partner and free float rates are used as dependent variables. Additionally financial leverage, total assets, ratio of return on assets, Tobin's Q, debt / equity capital ratio and equity capital profit are also included in the analysis as control variables.In consequence of the analysis, there wasn't a statistically significant relationship between ownership structure variables and capital structure decisions and distribution of profit margin decisions. In the direction of these collected findings, it can be said that the relationship between ownership structure and distribution of profit margin decisions occur in a way that is independent from capital intensity and type of capital ownership.