Foucault`nun etik anlayışı

Abstract

Bu çalışma, 20. yüzyılın önemli isimlerinden Michel Foucault'nun son dönemi itibariyle yoğunlaştığı etik merkezli çalışmalarını konu edinmektedir. İktidar-bilgi teknolojilerine dair arkeolojik ve soybilimsel çalışmalar yaptığı dönemlerde etik alanına mesafeli duran Foucault'nun, 1976 yılında yayınladığı Bilme İradesi adlı eserinin ardından düşünce dünyasında önemli değişimler hissedilmeye başlanır. Bu dönemle birlikte Foucault'nun artık tüm ilgisi benlik teknolojilerine, öznenin kendini hangi teknik ve pratikler aracılığıyla `ahlaki özne` olarak kurduğuna kaymıştır. Özellikle 1980'li yılların başından 1984'deki ölümüne kadar geçen süreç, Foucault'nun tam anlamıyla ahlak alanına adım attığı ve etik özneye yoğunlaştığı bir dönem olarak karşımıza çıkmaktadır. Her ne kadar Foucault'nun etik çalışmaları açısından önemli bir yere sahip olan Cinselliğin Tarihi projesi, ilk etapta etik kapsamlı bir çalışma olarak tasarlanmasa da, özellikle serinin ilk kitabı olan Bilme İradesi'nin yayınlanışının ardından Antik Yunan'a uzanan ahlaki bir soruşturmaya evrilmiştir. Cinselliğin hangi tarihsel süreklilikler ve kesintiler içinde ahlaki bir sorun olarak ortaya çıktığı sorusu, Foucault'nun etik çalışmalarının merkezi haline gelmiştir. Bilme İradesi'nden sekiz yıl sonra yayınlanan Hazların Kullanımı ve Kendilik Kaygısı adlı eserleri, Foucault'nun tam anlamıyla etik anlayışını yansıttığı eserlerdir. Bu çalışmada, Foucault'nun son dönem çalışmalarından hareketle onun cinsellik üzerinden antik dünyaya uzanan ahlak soruşturmasını serimlemeyi ve etik anlayışının Aydınlanma düşüncesi ile ilişkisi bağlamında günümüz insanı için ne anlam ifade ettiğini tartışmayı amaçlıyoruz.Anahtar Kelimeler: Foucault, Etik, Özne, İktidar, Cinsellik.

This paper considers ethics based works of Michel Foucault, one of the important names of 20th century, to which he concentrated in his later years. After Foucault, who distanced himself from ethics while he worked on archeology and genealogy of power-information technologies, published his work Will to Knowledge in 1976 important changes in the intellectual world were began to be felt. Along with this period Foucault's interest shifted to the technologies of self, to the technique and practices through which subject constructs herself as `ethical subject.` The period from the early 80's until his death in 1984 appears to us as one in which Foucault completely got into ethics, and focused on the ethical subject. The project of History of Sexuality, however it was not at first designed to be a work on ethics, especially after the publication of the first of the series, Will to Knowledge, evolved into an ethical survey extending to Ancient Greece. The question of in which historical continuities and interruptions sexuality emerged as an ethical problem had become the center of Foucault's works. The Use of Pleasure, and The Care of the Self, which were published eight years after Will to Knowledge, are his books that completely reflects his views on ethics. In this paper, through Foucault's later works we present a problematization that extends to the antiquity through sexuality; and discuss what ethical understanding, within the context of its relationship with the Enlightenment, means for today's people.Keywords: Foucault, Ethics, Subject, Power, sexuality.