İşin anlamlılığının iş performansı ve sapma davranışına etkisi: Mersin ilinde yapılan bir araştırma

Abstract

Çalışmanın temel sorunu, işin anlamlılığı değişkeninin işletme yönetimi perspektifinden incelenmesidir. Bu anlamda işini anlamlı bulmanın öncelikle bireye ve ardından kaçınılmaz şekilde örgüte yansıyacağı öngörülmektedir. Çalışmada işin anlamlılığının demografik değişkenler açısından farklılaşıp farklılaşmadığı, işin anlamlılığı ile iş performansı ve sapma davranışının ilişkisi ve işin anlamlılığının iş performansına ve sapma davranışına etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Tarama modeline göre tasarlanan araştırma Mersin ilinde aktif olarak çalışan bireyler üzerinde yürütülmüştür. Gönüllülük esasına dayalı olarak yapılan çalışma sonucunda elde edilen veriler, araştırmanın soru ve hipotezlerine uygun yöntemlerle analiz edilmiştir. Araştırmada demografik soruların yanında İşin Anlamlılığı, İş Performansı ve Sapma Davranışı ölçekleri kullanılmıştır. İşin Anlamlılığı ölçeği çeviri çalışmaları yapılarak Türkçe yazına kazandırılmıştır. Ayrıca bütün ölçekler için geçerlilik ve güvenilirlik analizleri yapılmıştır. İşin anlamlılığının demografik değişkenler ve çalışma yaşamına ilişkin değişkenler bağlamında farklılık gösterip göstermediğini incelemek üzere t-test ve ANOVA yapılmıştır. Analizlerin sonucunda cinsiyet, medeni durum ve çalışılan kurumun niteliğine göre anlamlı bir farklılık gözlenmemiştir. Ancak, yaş, eğitim düzeyi, toplam iş tecrübesi ve bireyin mevcut işindeki hizmet yılı bağlamında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık olduğu belirlenmiştir. Çalışma amaçları doğrultusunda yapılan korelasyon ve regresyon analizleri sonucunda işin anlamlılığı ile iş performansı arasında pozitif yönlü ve anlamlı bir ilişki olduğu ve işin anlamlılığının iş performansını anlamlı biçimde etkilediği bulgulanmıştır. Ayrıca işin anlamlılığı ile üretim sapması ve kişilerarası sapma arasında negatif yönlü ve anlamlı bir ilişki olduğu ve işin anlamlılığının sapma davranışını anlamlı biçimde etkilediği belirlenmiştir. Örgütsel sapma davranışı ile iş performansı arasında negatif yönlü ve anlamlı bir ilişki ve üretim sapmasının iş performansına anlamlı bir etkisi olduğu bulgulanmıştır. İş-birey ve birey-örgüt uyumunu arttıracak insan kaynakları uygulamalarına özen gösterilmesi önerilmiştir. İşin anlamlılığını arttırmak üzere yapılan her türlü uygulama ve araştırmanın birey, örgüt ve toplum açısından olumlu yansımaları olacağı düşünülmektedir.

The objective of the study is to investigate the `meaning of work` from the business management perspective. In this sense, it is assumed that finding the job meaningful will have an effect firstly on the individual and then inevitably on the organization. The purpose of the study is to determine whether the meaning of work differs in terms of demographic variables, the relationship among the meaning of work, the work performance, the deviation behavior and the effect of the meaning of work on the work performance and deviation behavior. The research was designed in accordance with the scanning model and conducted on individuals actively working in the city of Mersin. The data was collected from volunteers and analysed with methods applicable to the hypotheses. In the study, Meaning of Work, Work Performance, Deviation Behavior scales were used along with demographic questions. The Work as Meaning Scale was translated to Turkish. Validity and reliability analyses were carried out for all scales. `T-test` and ANOVA were conducted in order to examine whether the meaning of work differ with demographic variables and variables related to work life. As a result, a significant difference was not observed with respect to gender and marital status. However, significant statistical differences were observed regarding age, education level, total work experience, seniority in current work . As a result of the correlation and regression analyses, it is observed that there is a positive and significant correlation between `meaning of work` and the work performance; and meaning of work affects the work performance significantly. In addition, it has been determined that there is a significant and negative relationship among meaning of work, production deviation and interpersonal deviation; and meaning of work has a significant effect on the interpersonal deviation. It is also found that there is a significant negative relationship between organizational deviation behavior and work performance and the production deviation has a significant effect on the work performance. As a result of the study, it is recommended that special attention be given to human resources applications that will improve work-individual and individual-organization compatability. It is also noted that every research and implementation conducted to improve the meaning of work will have a positive reflection on the individual, the organization and society.