Yiyecek içecek endüstrisinin finansal performansının analizi: Uluslararası bir karşılaştırma

Abstract

Dünya genelinde ekonomik koşullar ve rekabet koşulları her geçen gün ağırlaşmaktadır. İşletmelerin varlıklarını sürekli kılmak, geleceğe ilişkin finansman ve yatırım kararlarını almak, krizlerden korunmak, üretim, faaliyet ve finansmanla ilgili maliyet ve gider kontrolünü en iyi şekilde gerçekleştirmek, finansal açıdan üstlendikleri riske uygun kar sağlayabilmek ve bunu sürekli kılabilmek için finansal yapılarını sık sık kontrol etmeleri gerekmektedir. Yeme içme olgusunun temel ihtiyaçlardan biri olması, teknolojik gelişmeler ve değişen tüketici talepleri gibi nedenler yiyecek içecek endüstrisinin gelişmesine büyük bir ivme kazandırmıştır. Yiyecek içecek işletmeleri genel olarak, sabit sermaye yatırım ağırlıklı, hammadde, personel, enerji, amortisman ve faiz gibi maliyetlerin kontrol edilebilirliğinin gün geçtikçe zorlaştığı, ağır rekabet koşullarında fiyat rekabetinin yoğunlaştığı işletmelerdir. Tüm bu etmenler doğrultusunda, bir yiyecek içecek işletmesinin başarısı ve sürdürülebilirliği, etkili ve verimli bir finans yönetimiyle ve finansal performansının sürekli olarak analiz edilmesi ve kontrolüyle mümkün olabilmektedir. Bu araştırmanın amacı, Türkiye'de ve Avrupa ülkelerinde faaliyet gösteren yiyecek içecek işletmelerinin finansal performanslarının oran analizi ile ölçülmesidir. Analiz bağlamında gerekli olan veriler, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB)'nın yayımladığı sektör bilançolarından ve uluslararası faaliyet gösteren işletmelerin finansal verilerinin yayınlandığı Thomson Reuters Eikon finansal veri tabanından elde edilmiştir. Türkiye'de yiyecek içecek endüstrisinde faaliyet gösteren 72 yiyecek içecek işletmesiyle, Avrupa kıtasında sağlıklı verilerine ulaşılan 9 ülke borsasında işlem gören 40 halka açık yiyecek içecek işletmesi çalışma kapsamına alınmıştır. Söz konusu işletmelerin 2014-2016 yıllarına ilişkin likidite, mali yapı, verimlilik ve karlılık oranları hesaplanmış ve söz konusu oranlar hem endüstriyel hem de ülkesel bazda karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Sonuç olarak, likidite oranları bağlamında, Avrupa'daki işletmelerin kısa vadeli yükümlülükleri yerine getirme hususunda daha başarılı oldukları, finansal yapının Türkiye'deki işletmelerde ağırlıklı olarak yabancı kaynaklardan Avrupa'da ise özkaynaklardan meydana geldiği ve Türkiye'deki işletmelerin finansal riskinin fazla olduğu, varlık kullanım oranları bağlamında stok, alacak ve çalışma sermayesi yönetimlerinde Avrupa işletmelerinin daha başarılı olduğu, karlılık oranları açısından da Avrupa'daki işletmelerin Türkiye'deki işletmelere kıyasla daha iyi bir performans sergiledikleri gözlemlenmiştir.

Worldwide, economic conditions and competition conditions are getting heavier every day. Companies have to check their financial structures frequently in order to keep their assets constant, to make financing and investment decisions about the future, to prevent crises, to realize cost and expense control related to production, activity and finance in the best way, to make the risk they take financially viable, and to make it permanent. The fact that the eating and drinking phenomenon is one of the basic necessities, technological developments and changing consumer demands have accelerated the development of the food and beverage industry.Food and beverage companies in general, fixed capital investments mainly, raw materials, personnel, energy, depreciation and interest costs such as control is becoming difficult day by day, price competition in heavy competition conditions is concentrated. In line with all these factors, the success and sustainability of a food and beverage companies can be achieved through effective and efficient financial management and continuous analysis and control of its financial performance.The aim of this study is to measure the financial performance of food and beverage companies operating in Turkey and Europe countries by ratio analysis. The data required in the context of the analysis were obtained from the sector balance sheets issued by the Central Bank of the Republic of Turkey (CBRT) and from the Thomson Reuters Eikon financial database, where the financial data of the companies operating internationally are published. 72 companies operating in the food and beverage sector in Turkey and 40 public-owned food and beverage companies, which are traded on 9 countries stock exchanges, whose healthy data has been reached, have been included in the scope of the study.The liquidity, financial structure, productivity and profitability ratios of these companies for the years 2014-2016 were calculated and these ratios were analyzed comparatively on both sectoral and national basis.As a result, in the context of liquidity ratios, the companies in Europe are more successful in fulfilling short-term obligations, the financial structure is mainly composed of foreign sources in Turkey and it is composed of equity in Europe, the financial risk of financial institutions in Turkey is higher, in terms of asset utilization ratios, European companies are more successful in managing stocks, receivables and working capital management, in terms of profitability ratios, it has been observed that companies in Europe perform better than companies in Turkey.