Rekürren aftöz stomatitli hastaların sosyodemografik ve klinik özellikleri

Abstract

Rekürren aftöz stomatit (RAS) oral mukozanın ağrılı, rekürren, tekli ya da çoklu ülserasyonları ile karakterize etiyolojisi bilinmeyen inflamatuar bir hastalığıdır. Minör, major ve herpetiform ülserler şeklinde üç klinik tipi bulunmaktadır. Tanı genellikle öykü ve klinik bulgulara göre konmaktadır. Tedavi semptomatiktir. Bu amaçla topikal ya da sistemik ajanlar kullanılmaktadır. Bu çalışmanın amacı RAS tanısı ile izlenen hastaların sosyodemografik ve klinik özelliklerinin değerlendirilerek etiyopatogenezi hakkında fikir verebilecek veriler elde edebilmektir.Bu çalışmada, Mayıs 2007-Mayıs 2010 tarihleri arasında Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi Dermatoloji Anabilim Dalı Polikliniğinde RAS tanısı almış hastalar retrospektif olarak değerlendirildi.Çalışmamıza dahil edilen toplam hasta sayısı 100 olup 68'i (%68) kadın, 32'si (%32) erkekti. Ortalama yaş 40±13.6 olarak saptandı. RAS düşük eğitim ve orta gelir düzeyinde daha sık görüldü. Hastaların %44'ü ev hanımıydı. En sık görülen RAS tipi minör RAS'ti (%88). Lezyonlar en sık yanak (%34) ve dilin yan kısımlarında (%34) yerleşim göstermekteydi. Aile öyküsü hastaların %60'ında pozitifti. RAS ile ısırma (%12), diş fırçalama (%18), diş hastalığı varlığı (%82), yiyecekler (%39), mensturasyon (%10.3), stres (%76), demir eksikliği (%16.7), vitamin B12 eksikliği (%22.4), ferritin düşüklüğü (%18), mevsimsel değişkenlik (%32) gibi faktörler arasında pozitif; sigara ile negatif bir ilişki olduğu gözlendi. İlaç tedavisine ek olarak hastaların %49'u alternatif tedavi yöntemleri kullanmıştı. En sık kullanılan alternatif yöntem ise sumak kullanımı olarak belirlendi (%26.5).RAS bireyin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen bir hastalıktır. Birçok tetikleyici faktörle ilişkilendirilmekte ve tetikleyici faktörün varlığı RAS'in klinik seyrini etkilemektedir. Bu nedenle lokal travma, diş hastalığı, stres, ilaçlar, yiyecekler ve hematinik eksiklikler gibi tetikleyici faktörlerin saptanarak ortadan kaldırılması tedavi açısından önemlidir.Anahtar Kelimeler: Aftöz stomatit, etiyopatogenez, rekürren.

Recurrent aphthous stomatitis (RAS) is one of the inflammatory disease of oral mucosa, which characterized by, painful, recurrent, single or multiple ulcerations and unknown etiology. RAS has three clinical types as minor, major and herpetiform ulcers. Diagnosis is usually made by history and clinical findings. Topical or systemic agents are used as symptomatic treatment. The purpose of this study is to obtain data that may provide an insight about the aetiopathogenesis of RAS; by the way of analysing the sociodemographic and clinical characteristics of the patients who had diagnosed with RAS.The patients who were diagnosed with RAS in the outpatient clinic of Dermatology Department of Mersin University, School of Medicine, between May 2007 and May 2010 were evaluated retrospectively.The total number of patients was 100 with 68 women (%68) and 32 men (%32). The average age was determined as 40±13.6. RAS were more common in the patients with middle-income and low education. 44% of patients were housewives. The most common type of RAS was minor RAS (88%). The lesions were most frequently seen on the lateral side of tongue (34%) and cheek (34%). Sixty percent of patients had positive family history. Some factors showed positive correlation with RAS such as biting (12%), tooth brushing (18%), dental disease presence (82%), food (39%), menstruation (10.3%), stress (76%), iron deficiency (16.7%), vitamin B12 deficiency (22.4%), low serum ferritin levels (18%), seasonal variability (32%). A negative correlation was found between RAS and smoking. Fortynine percent of patients had used alternative therapies in addition to drug therapy. The most frequently used alternative method was consumption of sumac (%26.5).RAS is a disease that adversely affects the life quality of the individuals. Many triggering factors are associated with the RAS and the presence of the triggering factors affects the clinical course. Therefore, it is important to eliminate of triggering factors such as local trauma, dental disease, stress, medications, foods and hematinic deficiencies in the treatment of RAS.Key Words: Aphthous stomatitis, etiopathogenesis, recurrent.