Epilepside güvenliğin sağlanmasına ilişkin çocuğa ve ebeveynlere verilen eğitimin etkililiğinin değerlendirilmesi

Abstract

Bu araştırma, epilepside güvenliğin sağlanmasına yönelik çocuğa ve ebeveynlere verilen eğitimin etkililiğini değerlendirmek amacıyla yarı deneysel olarak yapılmıştır.Araştırma evrenini, Mersin Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi (Hastanesi) Çocuk Nöroloji Polikliniği'ne 1 Şubat - 31 Aralık 2008 tarihleri arasında kontrol için gelen epilepsili çocuklar ve ebeveynleri oluşturmuştur. Araştırma örneklemini, en az altı ay epilepsi tanısıyla izlenen, son üç ayda epileptik nöbet geçirmeyen, epileptik nöbetleri kontrol etmek için antiepileptik ilaç kullanan, 70 ve üzeri zeka puanına sahip olan, herhangi bir sistemik hastalığı bulunmayan ve araştırmaya katılmayı kabul eden 9- 18 yaşlarındaki 30 epilepsili çocuk ve onların anne ve/veya babaları oluşturmuştur.Verilerin toplanmasında; araştırmacı tarafından hazırlanan görüşme formu, epilepside güvenliği sağlamaya yönelik ebeveynlerin ve çocuğun bilgi düzeyini değerlendirme formu kullanılmıştır. Araştırmada, çocukların ve ebeveynlerinin anksiyete, depresyon ve yaşam kalitelerini değerlendirmek amacıyla Spielberg Süreklilik Kaygı Envanteri, Çocuk Depresyon Ölçeği, Epilepsili Çocuklar için Yaşam Kalitesi Ölçeği, Hamilton Depresyon Ölçeği, Hamilton Anksiyete Ölçeği, Rolls-Royce Yaşam Kalitesi Skalası kullanılmıştır. Bu formlar ve ölçekler eğitim öncesinde çocuğa ve ebeveynlerine uygulanmıştır. Epilepside güvenliği sağlamaya yönelik yapılan eğitimden hemen sonra aynı formlar, çocuğa ve ebeveynlerine tekrar uygulanmıştır. Eğitim sonrası ebeveynlere epilepside güvenliği sağlamaya yönelik bilgileri içeren rehber kitapçık ve epilepsili çocuklara epilepsi tanıtım kartı verilmiştir. Verilen eğitimden sonra epilepsili çocuklara ve ebeveynlerine 1. ayda ve 3. ayda aynı formlar ve ölçekler yeniden uygulanarak veriler toplanmıştır.Elde edilen veriler, bilgisayarda ?SPSS for Windows 11.5? paket programı kullanılarak uygun tanımlayıcı istatistikler ve Tekrarlı Ölçümlerde Varyans Analizi ile değerlendirilmiştir.Epilepsili çocuğun ve ebeveynlerinin epilepside güvenliği sağlama konusunda eğitim öncesine göre eğitimden hemen sonra, eğitimden sonra 1. ayda ve 3. ayda bilgi puanlarında istatistiksel olarak anlamlı artış saptanmıştır. Epilepsili çocuğa sahip babaların anksiyete puan ortalamaları eğitim öncesi göre, eğitimden sonraki 1. ve 3. aydaki anksiyete puan ortalamalarında istatistiksel olarak anlamlı düşüş görülmüştür. Annelerin ve çocukların anksiyete ve depresyon, babaların depresyon puan ortalamalarında azalmanın olduğu tespit edilmiştir. Epilepsili çocuğa sahip annelerin yaşam kalitesi alt boyutları değerlendirildiğinde, yaşam kalitesi ölçeğinin uyku, algılama alt boyutunun puan ortalamalarında azalma, iştah alt boyutunda artma belirlenmiştir. Babaların yaşam kalitesi puanlarında iştah alt boyutunda olumsuz yönde farklılık saptanmıştır.Sonuç olarak; epilepside güvenliği sağlamaya yönelik epilepsili çocuğa ve ebeveynlerine verilen eğitim, epilepsili çocuğun ve ebeveynlerinin epilepside güvenliği sağlama konusunda bilgilerini arttırdığı, anksiyete, depresyonunu azalttığı tespit edilmiştir. Bu nedenle epilepside güvenliğin sağlanması için düzenli hemşire izleminin sürdürülmesi, çocuk ve ebeveynlerine epilepsi konusunda sürekli eğitimin verilmesi, günlük yaşamda rehberlik yapılarak kitapçıkların sağlanması ve her hastaya epilepsi tanıtım kartının verilmesi önerilmiştir.Anahtar kelimeler: Anksiyete, depresyon, ebeveynler, eğitim, epilepsi, epilepsili çocuk, güvenlik, yaşam kalitesi.

This study has been made semiemperically with intent to assess efficiency of training given to children and parents intended for maintaining safety in epilepsy.Population consists of children with epilepsy who came to Mersin University Health Application and Research Centre (Hospital) Child Neurology Policlinic in between 1 February ? 31 December 2008 and their parents. Research sampling of study consists of 9-18-years-old 30 children with epilepsy who has been followed up by diagnosis of epilepsy at least 6 months, haven?t undergone epileptic seizure in last 3 months, use antiepileptic drugs in order to control epileptic seizures, have 70 and more than 70 IQ, do not have any systemic disease and agree to participate in study and their mothers and/or fathers.In collection of data; interview form prepared by researcher and assessment form for knowledge level of children and their parents intended for maintaining safety in epilepsy were used. Spielberg?s State Anxiety Inventory, Kovacs Depression Scale, Quality-of-Life Scale for Children with Epilepsy, Hamilton Depression Scale, Hamilton Anxiety Scale and Rolls-Royce Quality-of-Life Scale were used in study with intent to assess anxiety, depression and quality of life of children and their parents. Such forms and scales were applied to children and their parents before training. Same forms were reapplied to children and their parents shortly after training intended for maintaining safety in epilepsy. Guideline which contains information intended for maintaining safety in epilepsy and epilepsy identification card were given to children with epilepsy with intent to maintain information permanently after training. Data was collected by reapplying same forms and scales to children with epilepsy and their parents in 1st and 3rd month after training.Obtained data was assessed by suitable descriptive statistics, Spearman Correlation Analysis, and Variance Analysis in iterative measurements by using SPSS for Windows 11.5 program in computer.Significant statistical increase was determined 1st and 3rd months after training, shortly after training of children with epilepsy and their parents than before training about maintaining of safety in epilepsy. Significant statistical decrease was seen in anxiety point averages of fathers who have children with epilepsy in 1st and 3rd month after training. Decrease of anxiety and depression point averages of mothers and children and decrease of depression point average of fathers were determined.When quality of life was assessed as to its dimension, decrease was determined in point averages of sleep and perception subdimension and increase was determined in appetite subdimension. Significant discrepancy was determined in subdimension of appetite in fathers? quality of life negatively.In conclusion; it is determined that training given to children with epilepsy and their parents intended for maintaining safety in epilepsy improves knowledge of children with epilepsy and their parents about epilepsy, it decreases anxiety and depression. Therefore; it is suggested that regular nursing monitoring to children with epilepsy and regular education should given to them, and guideline booklet which contains information intended for maintaining safety in epilepsy should given.Keywords: Anxiety, child with epilepsy, depression, epilepsy, parents, quality of life, safety, training.