Retinitis Pigmentosa`da serbest radikallerin rolü

Abstract

Retinitis pigmentosa (RP) görme kaybıyla seyreden, retinada ilerleyici dejenerasyonla karakterize bir hastalıktır. Apoptozisle fotoreseptörler kaybedilir. Karmaşık bir genetiğe sahiptir. Fotoreseptör ve fototransdüksiyonla ilgili genlerin mutasyonu hastalığa yol açar. Semptomların ortaya çıkışı her yaşta görülebilir. Görülme sıklığı 1/3500'dür. Kesin tedavisi yoktur. Çalışmamızda etiyolojisi hala tam olarak bilinmeyen ve tedavisi olmayan bu hastalığın nedenlerini araştırmak amacıyla serbest radikallerin rolü incelenmiştir.RP tanısı almış 10 yıllık eski hastalardan hasta grubu, sağlıklı bireylerden de kontrol grubu oluşturulmuştur.Çalışmada, reaktif oksijen ürünlerinin retina hücrelerinin apoptozisindeki rollerini araştırmak için, serbest radikal hasarın göstergesi olan lipit peroksidasyon ürünü malondialdehit (MDA) ölçümleri yapılmıştır. Bunu yanında retinal hücrelerin apoptozisten koruyuculuğunu araştırmak amacıyla antioksidan enzimlerden süperoksit dismutaz (SOD), katalaz (CAT) ve glutatyon peoksidaz (GSH-Px) aktiviteleri incelenmiştir.Hasta grubundaki MDA değerleri, kontrol grubuna göre anlamlı derecede yüksek bulunmuştur (p<0,0001). Antioksidan enzim aktivitelerinin kontrol grubu değerleri hasta grubundaki değerlerle karşılaştırıldığında anlamlı derecede yüksektir (p<0,0001).Kadınlarda hasta ve kontrol grupları arasında bütün parametreler için anlamlı bir farklılık bulunmuştur. MDA incelendiğinde hasta grubunun değeri daha büyüktür (p<0,0001). Diğer parametreler incelendiğinde ise kontrol grubundaki değer daha büyüktür (p<0,0001). Erkekler için de aynı farklılıklar bulunmuştur.Yaşlar bakımından bütün parametreler için hasta ve kontrol grupları incelenmiş, 20 yaşın altındakiler ve 41 yaş ve üzerindekiler için SOD, CAT, GSH-Px bakımından farklılık istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştır (p<0,0001). 20-30 yaş aralığında bütün parametreler için farklılıklar istatistiksel olarak anlamlı görülmüştür (p<0,0001). 31-40 yaş aralığında ise sadece CAT için farklılıklar anlamlıdır (p=0,026).Bu çalışmanın sonucunda RP'da radikal hasarın yüksek, bunun yanında antioksidan enzimlerin düşük olduğu bulunmuştur. Bu sonucun, serbest radikallere maruz kalma veya antioksidan enzim yetersizliğinin RP'yı hazırlayan bir faktör olabileceği düşünülmektedir.Anahtar Kelimeler: Retinitis pigmentosa, apoptozis, serbest radikal, antioksidan.

Retinitis pigmentosa (RP) occurred with loss of vision and characterized by progressive degeneration in retina. Photoreceptors are lost with apoptosis. It has a complex genetics. Gene?s mutation associated with photoreceptor and phototransduction cause diseases.Symptoms arising can be seen in all ages. It has incidence of 1/3500 and there is no cure for it. The role of free radicals was investigated in our study to determine the cause of above mentioned disease which there is no cure for and no certain knowledge about the etiology of it.Patients with 10 years of RP history formed patient group and healthy individuals constituted control group.In order to investigate the role of reactive oxygen products in apoptosis of retina cells, measurement of malondialdehyde (MDA) which is the product of lipid peroxidation indicator of free radical damage was done. In addition, antioxidant enzyme activities such as superoxide dismutase (SOD), catalase (CAT), glutation peroksidase (GSH-Px) were investigated to examine the protection of retinal cells from apoptosis.MDA values were significantly higher in patient group compared to control group (p<0,0001). Antioxidant enzyme activities were higher in control group than in patient group (p<0,0001).There were significant differences between patient and control group for all parameter in females. MDA value was higher in patient group (p<0,0001). All other parameters were higher in control group (p<0,0001). Same differences were found for males.Patients and control groups were investigated in respect to age for all parameters and there were statistically significant differences for SOD, CAT, GSH-Px in individuals under 20 years and over 41 years old (p<0,0001). Age interval between 20 and 30, differences for all parameters were statistically significant (p<0,0001). For the age interval of 20 to 30, only the differences for CAT was significant (p=0,026).As a result of this study, it was found that radical damage was high and antioxidant enzymes were low in RP. In conclusion, it was assumed that being exposed to free radicals or insufficient level of antioxidant enzymes can be the factor that may cause RP.Key Words: Antioxidant, apoptosis, free radicals, retinitis pigmentosa.