Esansiyel hipertansiyonu olan bireylerde sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile sosyal destek arasındaki ilişki

Abstract

Bu çalışma, esansiyel hipertansiyon tanısı almış bireylerde sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile sosyal destek arasındaki ilişkiyi belirlemek amacı ile yapılmış tanımlayıcı bir çalışmadır.Araştırmanın örneklemini Mersin Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi ve Mersin Devlet Hastanesi kardiyoloji polikliniklerine başvuran, fiziksel ve bilişsel sağlık düzeyleri araştırmada uygulanması planlanan formları cevaplamaya uygun ve araştırmaya katılmaya istekli, 18 yaşından büyük ve en az 6 ay önce esansiyel hipertansiyon tanısı almış 130 hasta oluşturmuştur. Araştırmanın verileri ?Kişisel Bilgi Formu?, ?Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (MSPSS)? ve ?Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği (SYBDÖ)? kullanılarak toplanmıştır.Verilerin değerlendirilmesinde SPSS 11.5 paket programı, istatistiksel analiz için Kolmogorov Smirnov testi, Ki_kare analizi ve Mann Whitney U testi kullanılmıştır. P<0,05 istatistik açıdan anlamlı kabul edilmiştir.Araştırmada esansiyel hipertansiyonu olan hastaların % 52.7'si kadın, %66.2'si evli ve %75.4'ü de 50 yaş ve üzeri, yaş ortalamaları 60±13.4'dür. Örneklem grubuna alınan hastaların % 97.7'sinin kullandığı antihipertansif ilacın günlük dozunu, %88.5'inin kullanma saatini, % 18.5'inin ise kullandığı ilaçların yan etkilerini bildiği belirlenmiştir. Yine örneklem grubuna alınan hastaların %70'inin ilaçlarını düzenli kullandığı, % 68.4'ünün ise tuzdan kısıtlı diyetle beslendikleri belirlenmiştir. Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği tüm ve alt grupları puan ortalamaları ile Çok Boyutlu Algılanan Sosyal Destek Ölçeği puan ortalamaları erkek, ilde doğan, yaşantısının büyük bir kısmını köyde geçiren, lise ve üstü mezunu, çalışma yaşamına devam eden, eşi ve çocukları ile birlikte yaşayan, aile-arkadaş ilişkileri ve sağlık durumu düzeyi ?çok iyi, iyi? olan, kullandığı ilaçlar hakkında bilgi sahibi ve tuzdan kısıtlı diyetle beslenmeye uyum sağlayan hastaların diğer gruplara göre daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Araştırmada esansiyel hipertansiyonu olan hastaların sosyal destek düzeyleri arttıkça kendini gerçekleştirme, sağlık sorumluluğu, beslenme, egzersiz, stres yönetimi gibi sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının da arttığı saptanmıştır (p<0.01).Anahtar Sözcükler: Esansiyel hipertansiyon, sağlıklı yaşam biçimi davranışları, uyum, sosyal destek.

This study is a descriptive study performed with the individuals diagnosed with essential hypertension to determine the relationship between social support and healthy lifestyle behaviours.The sampling of the study consisted of 130 patients who appealed to outpatients clinics of cardiology of the hospitals of Mersin University Health Research and Practice Center and Mersin State Hospital, whose physical and intellectual health statuses were eligible to fulfil the forms planned to be implemented in the study, who were willing to participate in the study, older than 18 years and diagnosed with essential hypertension at least 6 months before. The data of the study were collected using ?Personal Information Form?, ?Multidimensional Perceived Social Support Scale? and ?Healthy Lifestyle Behaviours Scale?.SPSS 11.5 pack software was used to assess the data; Kolmogorov Smirnov test, Chi-square test, Mann Whitney U test and Cronbach alpha statistic were used for statistical analyses. P<0.05 was accepted to be statistically significant.In the study, of the patients with essential hypertension, 52.7% were women, 66.2% were married and 75.4% were 50 years old or older, the mean age was 60.36. It was determined that 97.7% of the patients included in the sampling group knew the daily dose of the anti-hypertensive drug, which they used, 88.5% of them knew the time of the use of the drug and 18.5% were aware of the adverse effects of the drugs that they used. It was found that 70% of the patients included in the sampling group took their drugs on a regular basis and 68.4% ate salt-restricted diet. The average points of total and subgroups of Healthy Lifestyle Behaviours Scale and the average point of Multidimensional Perceived Social Support Scale were found to be higher in the patients who were male, urban-born, lived mostly in country, had a high school or higher graduate, continued to work, lived with their spouses and children, had a ?very good/good? family-friend relationships and health statuses, had knowledge about the drugs that they used, fitted for salt-restricted diet compared to the patients from other groups. In the study it was determined that positive healthy lifestyle behaviours such as self realization, health responsibility, nutrition, exercise and stress management increased as the level of social support of the patients with essential hypertension elevated (p<0.01).Key Words: Essential hypertension, healthy lifestyle behaviours, harmony, social support.