Ekstrakraniyal karotis ve vertebral arter darlıklarında 64 kesitliBTA ile DSA bulgularının karşılaştırılması

Abstract

Karotid ve vertebrobaziler sisteme bağlı serebrovasküler patolojiler tümgelişmiş ülkelerde ölüm nedenleri arasında üçüncü sırada yer almaktadır.Ekstrakraniyal karotid ve vertebral arterlerin aterosklerotik hastalığı inmelerin önemlibir nedenini oluşturmaktadır. Aterosklerozda en çok damarların aort kavsinden çıkışbölgeleri, karotid bifurkasyon, internal karotid arterin (İKA) hemen başlangıç kısmı vevertebral arterlerin (VA) orifisi tutulmaktadır. Semptomlar plağa bağlı olarak lümendedaralma ve dolayısı ile kan akımında azalmaya veya tromboemboliye bağlı olarakoluşmaktadır.Dijital substraksiyon anjiografisi (DSA) karotid ve vertebral arter darlığınıntanımlanmasında ve darlık derecesinin belirlenmesinde altın standarttır. Ancakinvaziv bir yöntem olması, maliyetinin ve tecrübeli kişilerce yapılmadığı takdirdekomplikasyon oranının yüksek olması nedeni ile, daha noninvaziv ve tarama testiolarak kullanılabilecek yeni görüntüleme yöntemlerinin geliştirilmesine ihtiyaçduyulmuştur.Bilgisayarlı tomografik anjiografi (BTA) ile özellikle multidedektörteknolojisindeki gelişmeler sayesinde arkus aortadan intrakraniyal kesime dek tümkarotid ve vertebral sistem 10 saniye gibi kısa bir sürede arteriyel fazdagörüntülenebilmektedir. Elde edilen izotropik görüntüler ile daha yüksek kalitedereformat ve 3 boyutlu rekonstrüksiyonlar yapılabilmektedir.Bu çalışmada çeşitli kliniklerden ve çevre hastanelerden Mersin ÜniversitesiTıp Fakültesi Radyoloji Anabilim Dalı'na, GİA (geçici iskemik atak) ve inme öyküsü,hemipleji, denge bozukluğu, baş dönmesi, hareket bozukluğu gibi sebeplerle refereedilen 45 hastanın AKA, İKA ve VA'larının hem BTA hem de DSA ile görüntülenmeleriyapıldı. BTA'nın ekstrakraniyal karotid ve vertebral arter darlıklarında tanısal değeriaraştırıldı. Elde edilen sonuçlar DSA ile istatistiksel olarak karşılaştırıldı.Aksiyel-BTA, MIP-BTA (maksimum intensite projeksiyonu) tekniği ve DSA ile45 hastadaki toplam 34 karotid ve 41 vertebral arter darlığı incelendi. Darlıkderecelendirilmesinde DSA ile aksiyel-BTA sonuçları arasında %84, MIP-BTAsonuçları arasında %82 oranında uyum saptanmış olup, bu sonuçların daha önceyapılmış benzer çalışma sonuçları ile de uyumlu oldukları belirlendi.Özellikle ileri derece darlıklarda ve oklüzyonda aksiyel-BTA ile MIP-BTAimajlarının duyarlılık ve özgünlüğü oldukça yüksekti. Duvarı çepeçevre saran birkaçkalsifiye plak ve yeterli lüminal kontrastlanmanın sağlanamadığı birkaç lezyondışında MIP-BTA tekniği ile tüm olgularda değerlendirme mümkün olabildi.Aksiyel-BTA kesitleri ile uygun pencere genişliği ve düzeyi sağlanarak muralkalsifikasyon ile kontrast madde rahatlıkla birbirinden ayırt edilebilmektedir. Bizimçalışmamızda tüm lezyonlarda aksiyel-BTA ile darlık dereceleri değerlendirilebilmişolup, elde edilen bulgular sonucunda DSA ile en yüksek uyum aksiyel-BTAgörüntülerinden sağlandı.Anahtar kelimeler: Karotid ve vertebral arter stenozu, Bilgisayarlı tomografikanjiyografi (BTA), inme, darlık

Cerebrovascular pathologies from carotid and vertebrobasilar systems are thethird leading cause of deaths in developed and developing countries. Theatherosclerotic disease of extracranial carotid and vertebral arteries is an importantcause of stroke. Atherosclerosis mostly affects arteries originating from arcus aorta,especially orifices, carotid bifurcation, origins of IKA and vertebral arteries (VA) .Therefore, symptoms are the result of lüminal narrowing due to plaques and thisresults in blood flow or thromboemboli.In order to diagnose stenosis of the carotid and vertebral arteries and measurethe degree of stenosis, the gold standard for measuremtent of this is digitalsubtraction angiography (DSA). Since this technique is invasive, it costs high andcomplications may develop if it is not done by professionals; the need for an imagingtechnique that is less invasive and that can be used as a screening test has occured.The developments in multidetector technology enables screening carotid andvertabral arteries from arkus aorta to intracraniyal region in only 10 seconds. Withisotropic images a better quality reformat and 3D reconstructions can be made.In this research, patient from various clinics and public hospitals who referredto Mersin University Faculty of Medicine Radiology department with cases of stroke,TIA (transient ischemic attacs), hemiplegia, vertigo, dizziness, loss of balance andother reasons from 45 patients, whose common carotid arteries (AKA), IKA and VAare were screened by CTA and DSA. CTA?s extracranial carotid and vertebral arterystenosis diagnostic values were searched. Those results were compared to statisticalvalues of DSA.In 45 patiens, whose 34 carotid and 41 vertabral arteries were examined bymethods of axial-CTA, MIP-CTA and DSA. Grades of stenosis through DSA withaxial-CTA and MIP-CTA are; 84% and 82% respectively and these results arecompatible with the studies that have already been done in the field.Especially, in the high grade stenosis and occlusion, axial-CTA and MIP-CTAsensitivity and specificity were very much high. Except few cases with significantcalcified plaques and insufficient lüminal enhancement, in all cases measurementwas done properly with MIP-CTA technique.When proper width and level of the window are set, mural calcifications andcontrast material are easily differentiated by axial-CTA. In our study, in all cases, thedegrees of stenosis were identified by axial-BTA in all cases and the highestcompatibility with DSA were detected through axial-CTA.Key Words: Carotid and vertebral artery stenosis, Computed tomographyangiography (CTA), stroke, stenosis