Ameliyat odalarındaki stresin takım çalışması üzerindeki etkilerinin acil ve elektif vakalarda değerlendirilmesi

Abstract

Çalışmamızda, operasyon odalarındaki stresin ekip çalışması üzerindeki etkilerinin acil ve elektif vakalarda karşılaştırılması amaçlandı.Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi'nde, 01.04.2011 ile 01.12.2011 tarihleri arasında yapılan 32'si acil, 32'si elektif olmak üzere toplam 64 operasyonda görev alan ameliyat ekipleri araştırma kapsamında değerlendirildi. Stresin göstergesi olarak Durumluluk-Süreklilik Anksiyete İndeksi (STAI) anketi uygulandı; ameliyat ekibi üyelerinin kalp atım sayısı ve tükürük kortizol düzeyi ölçümleri yapıldı. Ameliyat ekiplerinin takım çalışması ise Cerrahi İçin Gözlemsel Takım Çalışması Formu (OTAS) ile değerlendirildi.Acil ve elektif vakalarda dönemlere göre nabız sayılarının karşılaştırılmasında; cerrah, cerrahi araştırma görevlisi, cerrahi hemşire, anestezist ve anestezi araştırma görevlilerinin acil vakalardaki preoperatif dönemde, ölçülmüş kalp atım sayılarının peroperatif ve postoperatif dönemlere göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde elektif vakalardan yüksek olduğu tespit edildi (p<0.01).Anestezi teknikerlerinin acil operasyonların preoperatif döneminde tükürük kortizol düzeyi ölçümünün, elektif operasyonlara göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde yüksek olduğu tespit edildi (p<0.01)Tüm ekip üyelerinin preoperatif STAI anket sonuçlarının acil vakalarda elektif vakalara göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde yüksek olduğu tespit edildi (p<0.05)Peroperatif ve postoperatif dönemlerde ise ekip üyelerinden sadece anestezistlerin STAI anket sonuçlarının acil vakalarda elektif operasyonlara göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde yüksek olduğu tespit edildi (p<0.05)Cerrahi takımın preoperatif ve peroperatif OTAS iletişim ve liderlik skorları acil vakalarda elektif vakalara göre daha düşük saptandı. Anestezi ekibinin postoperatif dönemdeki OTAS skorları hem acil hem de elektif vakalarda cerrahi ekibe göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde yüksek bulundu (p<0.05)Sonuç olarak, Operasyon odalarında ekip üyelerinin özellikle acil vakalarda ameliyatın preoperatif döneminde daha fazla stres altında çalıştıkları, bundan anestezi alt takımı üyelerinin ekip çalışmasının olumsuz yönde etkilendiği ancak cerrahi alt takım üyelerinin nispeten daha az etkilendiği düşünüldü. Hem acil hem de elektif vakalarda postoperatif dönemde ekip üyeleri üzerindeki stres yükünün daha hafiflediği ancak bu durumdan anestezi alt takımı üyelerinin ekip çalışması olumlu yönde etkilenirken, cerrahi alt takım üyelerinin ekip çalışmasının olumsuz yönde etkilendiği kanısına varıldı.Anahtar Kelimeler: Ameliyat Odası, Stres, Takım Çalışması, STAI, OTAS.

This study aims at comparing the effects of stress on the teamwork at the operation rooms in emergency and elective cases.Surgical operation teams which took part in the in the 64 operations, 32 of which being emergency and 32 being elective case, conducted between 01/04/2011 and 01/12/2011 at the Research and Application Hospital of Faculty of Medicine of Mersin University were assessed in scope of the research. As indicator of the stress, the (state-trait anxiety inventory) (STAI) questionnaire was applied; heart pulse rates and saliva cortisol levels of operation team members were measured. The teamwork of operation team was assessed by Observational Teamwork Assessment for Surgery (OTAS) Form.In the comparison of pulse rates during periods of emergency and elective cases; the heart pulse rates of surgeon, surgical research assistant, surgical nurse, anesthetist and anesthetist research assistant in the preoperative periods and they were detected to be statically higher rates than those measured at elective cases (p<0.01) in comparison to preoperative and postoperative periods. Saliva cortisol levels of anesthesia technicians at the preoperative periods in emergency cases were detected to be statically higher levels than those measured at elective cases (p<0.01). The preoperative STAI questionnaire results of all team members in emergency cases were detected to be statically higher than those measured at elective cases (p<0.05). However, at preoperative and postoperative periods, only anesthetists among the team members? STAI questionnaire results in emergency cases were detected to be statically higher than those measured at elective cases (p<0.05). Preoperative and postoperative OTAS communication and leadership scores of operation team were detected to be lower at emergency cases in comparison to elective cases. OTAS scores of anesthetist team at the postoperative period were found to be statically higher both emergency and elective cases than those of the surgical team members (p<0.05).As a conclusion, it is suggested that members of operation teams worked under higher stress in the preoperative period particularly at emergency cases and that this matter negatively affected the members of anesthesia sub-team and that members of surgical sub-team were relatively affected at a lower rate. It is finally concluded that the stress load of team members decreased in the postoperative period of both emergency and elective cases, while the anesthesia sub-team members were positively affected from this condition, the teamwork of members of surgical sub-team was negatively affected.Keywords: Operation Room, Stress, Teamwork, STAI, OTAS