Ergenlerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile öz yeterlilikleri arasında ilişki

Abstract

Ergenlerin Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları İle Öz Yeterlilikleri Arasındaki İlişkiAraştırma ergenlerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile öz yeterlilikleri arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır.Araştırmanın evrenini, 2010-2011 Eğitim?Öğretim Yılı Mersin İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı 59 lisenin birinci sınıfında okuyan 17.261 öğrenci oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemini, evrenin %10'unu oluşturacak şekilde lise türleri dikkate alınarak 12 farklı lisede eğitim gören birinci sınıf öğrencilerinden tabakalı rasgele örnekleme yöntemiyle seçilen 1726 öğrenci oluşturmuştur.Verilerin toplanmasında 13-16 yaş grubu ergenlerin tanıtıcı bilgilerini içeren ?Kişisel Bilgi Formu?, ergenlerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını belirlemek için Pender (1987) tarafından geliştirilen ?Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği (SYBDÖ)? ve ergenlerin öz yeterlilik düzeylerini belirlemek için de Jeruselam ve Schawazzer (1979) tarafından geliştirilen ?Genel Öz Yeterlilik Ölçeği? (GÖYÖ) kullanılmıştır.Çalışmada elde edilen verilerin analizi; Shapiro Wilk testi, Student t testi, ANOVA testi ve Tukey HSD testi ile yapılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde ise SPSS 11.5 paket programı kullanılmıştır.Araştırma kapsamına alınan ergenlerin %48,8'i kız, %52,2'si erkektir. Ergenlerin %71,8'i 15 yaş grubundadır. Ergenlerin SYBDÖ ortalama puanı 127,88±21,16 olup, orta düzeydedir. GÖYÖ puan ortalaması 31,53±5,02 olup orta düzeyin üstündedir. Erkek öğrencilerin SYBDÖ ve GÖYÖ ortalama puanı kız öğrencilere göre daha yüksektir. Ergenlerin yalnızca %37,6 `sı sosyal aktivitelere katılmaktadır. Herhangi bir sosyal aktiviteye katılanların SYBDÖ ve GÖYÖ ortalama puanı sosyal aktiviteye katılmayanlar göre daha yüksektir (p<0,001).Sonuç olarak; Ergenlerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını gerçekleştirebilmesi için uygun becerilere sahip olması gerekmektedir. Öz yeterlilik bu becerilerin kazanılmasında önemli bir etkendir. Günlük yaşamda ergenlerin SYBD'nin önemini kavraması, geliştirmesi ve sürdürmesinde hemşireler önemli sorumluluklar alabilirler.Anahtar sözcükler: Ergen, Sağlıklı Yaşam Biçimi, Öz Yeterlilik,

Relationship Between Adolescents? Healthy Life Style Behaviours And Self SufficiencyResearch aims to determine the relationship between healthy life style behaviors and self sufficiency of adolescents.The research population consists of 17.261 student studying 1st class of 59 high schools that belongs to the 2010-2011 Academic Year Mersin Provincial Directorate Of National Education. By considering the type of high schools, 1726 students who are chosen by the method of stratified random sampling method and who are studying at first class at 12 different high schools constitutes the 10 percent of research population.?Personal Information Form? that includes identifying information about adolescents in the age group of 13-16 is applied, to determine the behavior of a healthy lifestyle of adolescents ?Healthy Life Style Behaviors Scale? (HLSBS) developed by Pender (1987) is applied, and to determine the levels of self efficacy for adolescents ?General Self Efficacy Scale (GSE)? developed by Jeruselam and Schawazzer (1979) are applied in collecting data.Analysis of data obtained from this study is made by Shapiro Wilk test, Student t test, ANOVA test and Tukey HSD test. In evaluation of the data, The SPSS 11.5 package program is applied.48,8 percent of adolescents included in the study is female, 52,2 percent is male. 71,8 percent of adolescents are at the age group of 15. The HLSBS average score of adolescents is 127,88±21,16 and at middle level. GSE average score is 31,53±5,02 and above the middle level. GSE and HLSBS average score of male students are higher than average score female students. Only 37,6 percent of adolescents are involved in social activities. Which is any social activity, GSE and HLSBS average score of students who involved in any social activities are higher compared to the ones who are not involved in any social activity (p <0,001).As a result, adolescents must have appropriate skills in order to perform healty lifestyle behaviours. Self Efficacy is an important factor in the acquisition of these skills. Nurses can take resposibility in adolescent?s understanding the importance of HLSB, improving and maintaining it in daily life.Key words: Adolescents, Healthy Lifestyle, Self Efficacy