Çocukluk çağı astım ataklarının gelişiminde D vitamini düzeyleri ve katelisidinin rolü

Abstract

Son yıllarda D vitaminin (D vit) doğal ve adaptif bağışıklık üzerindeki etkilerinin anlaşılması astım ve alerjik hastalıklardaki rolünü araştırmaya yöneltmiştir. Vücutta birçok görevi olan katelisidin, enfeksiyonlara karşı immün cevapta önemli bir defans molekülüdür. D vitamini yetersizliği veya eksikliği nedeniyle katelisidin düzeyindeki azalmanın sağlıklı ve astımlı çocuklarda enfeksiyonlara eğilim yarattığı ileri sürülmektedir. Bu çalışmanın amacı astım ataklarının gelişiminde vitamin D düzeyleri ve katelisidinin rolünü belirlemektir. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Allerji-İmmunoloji Kliniğine Kasım 2011-Şubat 2012 tarihleri arasında başvuran 7-17 yaş grubu, akar duyarlılığı ve hafif-orta astımı olan hastalar arasından viral solunum semptomları olan veya olmayan akut atakta olan 35 ve astımı kontrol altında olan 32 çocuk ve 21 sağlıklı çocuk eş mevsimde olmak üzere çalışmaya alındı. D vit düzeyini etkileyen faktörler (dışarıda geçirilen süre, diyetle alınan günlük D vit miktarı, cilt rengi) açısından anket yapıldı. Tüm gruplarda serum 25-OH vitamin D, vitamin D bağlayıcı protein (VDBP) ve katelisidin düzeyleri, allerji belirteçleri, viral seroloji ve spirometrik indeksler araştırıldı. D vit düzeylerini ve astım atağı gelişimini etkileyen faktörler için multivaryans analiz yapıldı.Serum D vitamini düzeyi ortalaması; atak grubunda 14,09±5.75 µg/L, kontrollü astım grubunda 28,47±13,88 µg/L ve sağlıklı grupta 12,95±7,15 µg/L olup atak grubu ile kontrollü astım grubu arasında anlamlı fark vardı (p<0,001). Katelisidin düzeyleri açısından gruplar karşılaştırıldığında; atak grubunda, kontrollü astım grubuna göre katelisidin düzeyi anlamlı olarak yüksek bulundu (p=0,002). Astımlılarda katelisidin ile D vit düzeyi arasında ters yönde ilişki saptandı (p=0,006, pearson korelasyon katsayısı; -0,331). Multivaryans analizde yaş (p=0,046), BMI (p=0,010), güneşe maruziyet süresi (p<0,001) ve diyetle alınan vitamin D miktarı (p<0,001) serum D vit düzeyini anlamlı olarak etkileyen faktörlerdi. Astım atağında rol oynayabilecek faktörlerin önemi tek ve çok değişkenli analizler ile araştırıldığında; serum D vit düzeylerindeki artışın yaş, cinsiyet, alerjik belirteçler, inhale steroid kullanımı, BMI, dışarıda geçirilen süre, FEV1 mutlak post değeri, serum VDBP ve katelisidin düzeylerinden bağımsız olarak astım atağı riskini anlamlı olarak azalttığı (p<0,001 ve odds oranı; 0,829) saptandı. Astım ataklarının gelişiminde D vit eksikliği, diğer faktörler ve kronik astım ağırlığıyla ilişkili aktivite azlığı sonucunda güneş temasının azalmasından (tersine nedensellik) bağımsız olarak önemli rol oynamaktadır. D vitamini desteğinin atakları önlemedeki yararı araştırılmalıdır.Anahtar kelimeler: D vitamini, akut astım atağı, katelisidin

Recent evidence about the various effects of vitamin D (vit D) on innate and adaptive immunity has led to search for its role in asthma and allergic diseases. Cathelicidin is a multifunctional host defense molecule essential for normal immune responses to infections. It?s postulated that the decrease in cathelicidin levels due to low vit D status may predispose to infectious complications in healthy and asthmatic children. The aim of this study was to determine the role of vit D and cathelicidin in the development of acute asthma attacks among allergic asthmatic children.The study included 35 patients with acute asthma exacerbation with or without viral respiratory symptoms, 32 children with controlled asthma and 21 healthy children in the period of November 2011-February 2012, all matched by sampling season and for asthma subgroups, matched by mono-mite sensitization and previous severity and medication score of asthma. In all groups, a comprehensive questionnaire, serum 25-OH vit D, vitamin D binding protein (VDBP) and cathelicidin levels, markers of allergy, viral serology, cytokines and spirometric indices were employed. Factors that influence serum vit D levels and the development of asthma attacks were evaluated with multivariate linear and logistic analysis. The mean serum vit D level was 14,09±5,75 µg/L in the attack group, 28,47±13,88 µg/L in the stable asthma group, and 12,95±7,15 µg/L in healthy controls. The difference between attack and stable asthma groups was highly significant (p<0.001). On the contrary, mean cathelicidin level was significantly higher in acute asthma group than controlled asthmatics (p=0.002). Cathelicidin levels showed a negative correlation with vit D levels (p=0.006, -0.331 pearson correlation coefficient). Multivariate analysis of risk factors that may influence vit D levels revealed that age (p=0.046), BMI (p=0.010), duration of sun exposure (p<0.001) and amount of dietary vitamin D (p<0.001) independently affected serum vit D levels. Furthermore, multi-variate analysis of risk factors that may result in acute asthma vs controlled asthmatics showed that the increase in serum levels of vitamin D significantly reduced the risk of asthma attacks (p<0,001, adjusted odds ratio 0.829), independent of age, sex, allergic markers, use of inhaled steroids, BMI, time spent outside (as a marker of activity level), serum levels of cathelicidin and VDBP.Vitamin D deficiency plays an important role in the development of asthma attacks independent from systemic cathelicidin deficiency and other factors associated with severity of chronic asthma. Serum cathelicidin seems to reflect a host response to exacerbation. Benefits of vitamin D replacement in preventing asthma attacks should be investigated.