Spor yapmanın ergenlerin benlik saygısı ve öz yeterliliklerine etkisi

Abstract

Araştırmanın amacı, spor yapan ergenlerin benlik saygısı ve öz yeterliliklerini belirlemektir. Araştırma evrenini, 2013-2014 yıllarında Mersin İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı 13 liseye devam eden 6496 öğrenci oluşturmuştur. Örnekleme 2013-2014 yıllarında liseye devam eden sporla uğraşan öğrencilerin sayısı belirlendikten sonra, spor yapan öğrenciler (520) kadar, spor yapmayan öğrenciler karşılaştırma grubuna(520), Tabakalı Rasgele Örneklem yöntemi ile seçilmiştir. Veriler, `Kişisel Bilgi Formu`, `Genel Öz Yeterlilik Ölçeği` ve `Coopersmith Benlik Saygısı Ölçeği` kullanılarak toplanmıştır. Verilerin analizinde; sayı, yüzde, Ki-Kare testi kullanılmıştır. Grupların karşılaştırılmasında, İki Ortalama Arasındaki Farkın Önemlilik testi kullanılmıştır. Araştırmada spor yapan erkekler (%53,3) kızlardan daha fazladır. Fiziksel ölçümleri; %40,2'sinin boyu 161-170 cm aralığında, %51,3'ü 56-75kg aralığındadır. Ergenlerin %66,2'si spor yapmaktadır. Ergenlerin spor yapma nedenleri;%69,9'u sağlığını korumak, %68,1'i zararlı alışkanlıklardan uzak kalmak, %60,6'ı hayattan zevk almak, %60,2'si kilo vermek ve fit olmaktır. Spor yapan ve yapmayan erkek ve kız ergenlerin Benlik Saygısı Puan ortalaması (BSPO) ve Genel Öz Yeterlilik Puan Ortalaması (GÖYPO) arasındaki fark anlamlı bulunmuştur. Bunun yanında spor yapan ve yapmayan ergenlerin, ailenin ergene davranışı, akademik başarı, takım sporları yapma, kardeş sayısı, fiziksel yapı, aile tipi, yaşanılan yer, anne babanın eğitim durumları ve meslekleri ve diğer araştırılan özellikler de ergenlerin BSPO ve GÖYPO arasındaki fark anlamlı olarak saptanmıştır. Sonuçlar doğrultusunda; hemşireler, yaşamın ilk yıllarından ergenlik dönemi boyunca, sağlığın korunması ve geliştirilmesi spor gibi doğru alışkanlıkları kazanmada önemli rollere sahiptir. Bu doğrultuda; hemşirelerin, özellikle çocuk ve gençlerin bir arada bulunduğu okullarda, sağlığı geliştirme ve sağlıklı yaşam alışkanlıkları kazandırma uygulamalarındaki programların planlaması, uygulaması ve sürdürülmesinde sorumlukları bulunmaktadır. Bu sorumlulukların gerçekleştirilebilmesi için, disiplinlerarası işbirliklerine gereksinim olduğu düşünülmektedir. Anahtar sözcükler: Benlik Saygısı, Ergenlik Dönemi, Hemşirelik, Öz Yeterlilik, Spor

The purpose of the research was defining the self-esteem and self-sufficiency of adolescences who engage in sports. The research population consist of 6496 students, attending 13 schools of Mersin Provincial Directorate of National Education in 2013-2014 Academic year. The samples were selected after detected the students engaged in sports (520) and the same number of students (520) as the comparison group by Stratified Random Sampling method. Datas was collected using`Personal Information Form`, `General Self-Efficacy Scale` and `Coopersmith Self-Esteem Scale`. In the analysis of data ; number , percentage, chi-square test was used. For comparison the groups, independent groups t tests was used. Men that engaged in sports was 53.3% higher than girls. Physical Measurements; 40,2% of the students were between 161 and 170 cm, 51,3% of them were between 56 and 75 kg. The 66,2% of the adolescences were engaged in sports. 69,9% of adolescents do sports to protect their health. 68.1% of adolescents do sports to stay away from bad habits. 60.6% of adolescents do sports to enjoy life. 60.2% of adolescents do sports to lose weight and to become fit. The boys and girls doing sports, or not, Self-Esteem average score's (SEAS) and General Self Efficacy average score's (GSEAS) difference was statistically significant. Besides Adolescents doing sports or not and the family's behavior, academic achievement, engaging in the team sports, number of siblings, physical structure, family type, living place, parents' education and occupation, and the other characteristics of those in adolescents difference between SEAS and GSEAS was significant. As a Results; nurses have an important role in ensuring the correct habits such as sports and the protection of the health from the first year of life during adolescence. In this context; nurses , particularly in schools where children and young people together for health promotion and planning of programs in practice provide healthy living habits, are the responsibilities of implementation and maintenance .İn order to carry out these responsibilities, interdisciplinary collaborations can be considered to be necessary.Key words: Self- esteem, Adolescence, Nursing, Self-Sufficiency, Sports