Remisyonda inlamatuvar barsak hastalıklarında irritabl barsak sendrom sıklığı ve fekal kalprotektin ile ilişkisi

Abstract

İnflamatuvar barsak hastakları (İBH), gastrointestinal sistemin herhangi bir bölgesini tutabilen, remisyon ve alevlenmelerle gidebilen kronik inflamatuvar hastalıklardır. Klinik ve/veya endoskopik remisyon sağlanan İBH hastalarının %20-50'sinde karın ağrısı ortaya çıkmaktadır. Bunun nedenleri arasında irritabl barsak sendromu (İBS) da yer almaktadır. Bu çalışmanın amacı klinik remisyonda olan inflamatuar barsak hastalığında İBS sıklığını saptamak, klinik remisyon ile endoskopik ve histopatolojik remisyon ilişkisini ve bunların yine İBS ve fekal kalprotektin ile ilişkisini araştırmaktır.Bu çalışmaya en az 6 aydır klinik olarak remisyonda olan 43 ülseratif kolit (ÜK) ve 38 Crohn hastası (CH) ile 41 İBS hastası ve 41 sağlıklı kontrol olmak üzere toplam 163 olgu dahil edildi. Remisyonda olan ÜK ve CH'larının tümüne kolonoskopi yapıldı ve histopatolojik remisyonu değerlendirmek için biyopsiler alındı. Olguların tümüne İBS yönünden Roma III kriterlerini içeren anket uygulandı ve gaita örnekleri alınarak fekal kalprotektin çalışıldı.Klinik remisyonda olan ÜK ve CH'larında endoskopik ve histopatolojik iyileşme oranları klinik aktivite indeksleri ile düşük korelasyon göstermektedir. Klinik remisyonda olan ÜK olgularında İBS sıklığı %20,9, CH'da %28,9 ve bu oran endoskopik ve histopatolojik remisyon varlığı ya da yokluğu ile değişiklik göstermemektedir. Fekal kalprotektin ÜK ve CH grubunda, İBS ve kontrol grubuna göre yüksek bulunmuş olmasına rağmen, fekal kalprotektin düzeyleri İBS varlığında ya da yokluğunda farklılık göstermemektedir. Fekal kalprotektin klinik, endoskopik ve histopatolojik remisyonun belirlenmesinde CRP, sedimentasyon ve fibrinojenden daha değerlidir. Sonuç olarak remisyondaki İBH hastalarımızda İBS sıklığı %21-29 arasında olup, bu endoskopik ve histopatolojik remisyonun olup olmamasıyla ve fekal kalprotektin düzeyleri ile ilişkili değildi. Bu da İBS'nin remisyondaki İBH'da halen devam eden subklinik inflamasyona bağlı olma fikrinden bizi uzaklaştırmaktadır.Anahtar Kelimeler: Ülseratif kolit, Crohn hastalığı, irritabl barsak sendromu, fekal kalprotektin

Inflammatory bowel diseases (IBD) are chronic inflammatory diseases which can involve any part of the gastrointestinal tract and characterized by periods of remission and exacerbations. Abdominal pain occurs in 20-50% of IBD patients who are in clinical and/or endoscopic remission. One of the reasons for abdominal pain is irritable bowel syndrome (IBS). The aim of this study is to determine the frequency of IBS in IBD patients who are on remission, and to investigate the relationship between clinical, endoscopic and histopathologic remission, and association of these with IBS and fecal calprotectin.A total of 163 subjects which consist of 43 patients with ulcerative colitis (UC), 38 patients with crohn disease (CD) who have been on remission for 6 months, 41 irritable bowel syndrome patients and 41 healthy control subjects, are involved in the study. Colonoscopy was performed for every patients with UC and CD who are on remission, and biopsies were taken to evaluate histopathologic remission. Questionnaire including Rome III criteria for irritable bowel syndrome were administered to all subjects and fecal samples were taken to measure fecal calprotectin.Endoscopic and histopathologic recovery rates of UC and CD in remission are poorly correlated with clinical disease activity index. Frequency of IBS is 20.9% in UC, 28.9% in CD and this does not change according to presence or absence of histopathologic remission. Although fecal calprotectin was found higher in UC and CD group, fecal calprotectin levels do not make any difference due to presence or absence of IBS. Fecal calprotectin is more valuable then CRP, sedimentation rate and fibrinogen level in determining clinic, endoscopic and histopathologic remission.Finally, frequency of IBS is 21-29% in IBD patients and this is not related to presence of endoscopic and histopathologic remission and fecal calprotectin level. This makes it less likely that IBS is developed due to continued subclinic inflammation in IBD patients in remission.Key words: Ulcerative colitis, crohn disease, irritable bowel syndrome, fecal calprotectin