Mersin ilindeki bir aile sağlığı merkezine kayıtlı altmış beş yaş ve üstü bireylerin erişkin aşılama durumları ve etkileyen faktörler

Abstract

Bu araştırma Mersin İlindeki bir Aile Sağlığı Merkezi (ASM)'ne kayıtlı altmış beş yaş ve üstü bireylerin erişkin aşılama durumlarını ve etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmaya Şubat-Ağustos 2014 tarihleri arasında ASM'ye başvuran, 65 yaş ve üzeri 260 kişi alınmış ve bu kişilere 28 sorudan oluşan anket formu yüz yüze görüşme tekniği kullanılarak uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS paket programında değerlendirilmiştir. Araştırmaya katılan kişilerin %72,3'ünün 65-74 yaş aralığında olduğu, %55,4'ünün kadın, %65,7'sinin ilköğretim mezunu, %65'inin evli, %95'inin çalışmadığı, %48,8'inin emekli olduğu, %20,8'sinin tek başına yaşamını sürdürdüğü ve %49,2'sinin gelir durumunun 1000 TL ve altında olduğu, %77,3'ünün kronik bir hastalığı olduğu, %83,1'inin sürekli ilaç kullandığı, %82,6'sının kalp damar hastalığı olduğu belirlenmiştir. Araştırmaya katılan kişilerin %30,4'ü aşı yaptırmış olup, bunların %28,1'inin grip aşısı, %4,2'sinin pnömokok aşısı, %3,1'inin tetanoz aşısı yaptırdığı belirlenmiştir. Aşı yaptıranların %46,8'i kesici ve delici yaralanmaya maruz kaldığı için, %39,2'si doktoru önerdiği için, %10,1'i hacca gitmek için, %1,3'ü ise eczacı önerdiği, hayvan ısırmasına maruz kaldığı ve yakını önerdiği için aşı yaptırdığını belirtmiştir. Kronik hastalığı olan ve sürekli ilaç kullananların çoğunluğunda aşılanma oranının yüksek olduğu belirlenmiştir (p>0.05). Çalışmada erkeklerin %54,4'ünün 65 ve üstü yaş aşılarını yaptırdığı buna karşın, kadınların %59,7'sinin, 65-74 yaş grubundakilerin %79'unun, ev hanımlarının %49,7'sinin, gelir durumu 1000 TL ve altında olanların %52,5'inin aşı yaptırmadıkları belirlenmiştir. Çalışma sonuçlarımıza göre 65 yaş ve üstü erişkinlerin aşılanma oranları düşük bulunmuş ve aşılanmayı yaş, cinsiyet, eğitim, meslek gibi bazı değişkenlerin etkilediği saptanmıştır.Anahtar kelimeler: Yaşlılık, erişkin aşılama, etkileyen faktörler

The purpose of this study was to determine the adult immunization status and the influencing factors in people aged 65 years and over registered to a Family Health Center (FHC) in Mersin. The research was conducted with total 260 people aged 65 years and over that were treated in the FHC between February and August, 2014. A questionnaire consisting of 28 items was applied by face to face interview technique to this subjects. The obtained data were analyzed using statistical software (SPSS v20.0, SPSS Inc., Chicago, IL, USA). It was determined that 72,3% of the participants were in the 65-74 age range, 55,4% were female, 65,7% were primary school graduates, 65% were married, 95% were unemployed, 48,8% were retired, 20,8% lived alone, 49,2% had an income of 1.000 TL or less, 77,3% had a chronic disease, 83,1% continuously used medication, and 82,6% had a cardiovascular disease. Among the participants, 30,4% were vaccinated and, among those, 28,1% were given flu vaccine, 4,2% were given pneumococcal vaccine, 3,1% were given tetanus vaccine. There are several reasons were proposed by vaccinated individuals. The reasons and their rates are; exposing to penetrating injuries (46,8%), medical advice (39,2%), obligation before pilgrimage (10,1%), pharmacist recommendation, wounding with animal bites or recommending by their relatives (1,3%). It was found that the majority of those with a chronic disease and continuous use of medication had a high rate of vaccination (p>0,05). Also, 54,4% of the male participants were given vaccines for those aged 65 and over whereas 59,7% of the female participants, 79% of those in the 65-74 age range, 49,7% of those who were housewives, and 52,5% of those with an income of 1.000 TL or less were not given any vaccines. In conclusion, it was found that the rate of adult immunization was low in people aged 65 years and over, and the adult immunization rate was affected by some variables such as age, sex, educational background and occupation. Keywords: Aging, adult immunization, influencing factors