Mersin merkezdeki liseli ergenlerde riskli davranışlar

Abstract

Ergenlik dönemindeki riskli davranışlar, ergenlerin mortalite ve morbiditelerini belirleyen en önemli faktördür. Çalışmanın amacı, Mersin il merkezindeki lise öğrencilerinin riskli davranışlarını ve ilişkili faktörleri belirlemektir. Araştırma, kesitsel tipte bir saha araştırmasıdır. Araştırmanın evrenini, Mersin il merkezinde öğrenim gören lise öğrencileri oluşturdu. Veriler yapılandırılmış bir anket formu ile öğrencilerin kendi kendine doldurması sağlanarak 01-31 Aralık 2015 tarihleri arasında on okuldan toplandı. Çalışmaya 1072 öğrenci dahil edildi. Veri analizinde; tanımlayıcı istatistikler, Pearson Kikare, Fisher's Exact Test, Mann Whitney U, Kruskal Wallis Testleri ve Binary Lojistik Regresyon analizi kullanıldı. İstatistiksel önemlilik düzeyi p≤0.05 olarak kabul edildi.Çalışmaya katılan öğrencilerin 585'i (%54.6) kız, yaş ortalaması 15.6±1.2 yıl idi. Öğrencilerin 246'sının (%22.9) fazla kilolu/obez olduğu; 284'ünün (%26.6) sağlıksız kilo kontrolü yaptığı; 1014'ünün (%96.8) sağlıklı beslenmediği; 362'sinin (%34.8) fiziksel aktivite yapmadığı; 589'unun (%55.1) günde 2 saatten fazla ekran etkinliğinde bulunduğu; 906'sının (%85.1) trafikle ve 734'ünün (%69.2) şiddetle ilgili en az bir riskli davranışının olduğu; 45'inin (%4.3) intihar girişiminin olduğu; 571'inin (%54.1) tütün ürünü, 494'ünün (%47.0) alkol, 47'sinin (%4.4) ise madde denediği saptandı. Erkek olmak; fazla kilolu/obez olmayı, ekran etkinliğini, trafikle ilgili riskli davranışı, tütün ve madde denemeyi artırmaktaydı. Kız olmanın ise; sağlıksız kilo kontrolü, fiziksel aktivite yapmama ve intihar girişimini artırdığı belirlendi. Yaş artışı; fiziksel aktivite yapmama ve tütün, alkol ve madde denemeyi artırmaktaydı. Ebeveynlerin birlikteliği; fazla kilolu/obez olmayı ve trafikle ilgili riskli davranışı artırdığı belirlendi. Çoğu riskli davranışın birbiri için risk faktörü olduğu belirlendi. Birinci basamakta risk altındaki gruplara riskli davranışlarla ilgili koruyucu sağlık hizmetlerinin daha yoğun verilmesi, tüm ergenlere bu konularda eğitim verilmesi ve okullarda hemşire görevlendirilmesi önerilir. Ayrıca müfredata riskli davranışlar ile ilgili dersler eklenmelidir.

Risky behaviors in adolescent are the most important factors that determining the morbidity and mortality of adolescents. The aim of this study is to identify risky behaviors and related factors, displayed by high school students living in the city center of Mersin.The study is a cross sectional field study. Students going to high school in the city center of Mersin comprised the study population. Data were collected from students attending ten high schools with a structured questionnaire between December 1, 2015 and December 31, 2015. The questionnaires were filled in by the students themselves. The study included 1072 students. To analyze the data, descriptive statistics, Pearson Chi-square, Fisher's Exact Test, Mann-Whitney U, Kruskal-Wallis Tests and Binary Logistic Regression analysis were used. P- Values ≤0.05 were considered statistically significant.The mean age of the participating students was 15.6 ± 1.2 years and, 585 (54.6%) of them were female, 246 (22.9%) were overweight or obese, 284 (26.6%) have unhealty weight control, 1014 (96.8%) did not have a healthy diet, 362 (34.8%) did not do any physical activities, 589 (55.1%) spent more than 2 hours per a day being sedentary activities, 906 (85.1%) displayed at least one risky behavior in traffic, 734 (69.2%) displayed at least one violence-related risky behavior, 45 (4.3%) attempted suicide, 571 (54.1%) used tobacco products, 494 (47.0%) consumed alcohol, and 47 (4.4%) tried some drugs. Being male gender increased the likelihood of being overweight/obese, displaying sedentary behaviors, traffic-related risky behaviors, and trying tobacco products and substance. Being female gender increased the likelihood of having unhealty weight control, not doing physical activities and having suicidal tendencies. Increased age increased physical inactivity, and tobacco, alcohol and substance use. Students whose parents live together increased the likelihood of being overweight/obese and displaying risky behaviors in traffic. Most risky behaviors were identified as risk factors for each other.It is recommended that in primary care, preventive health services related to risky behaviors should be given more intensely to those at-risk groups, all adolescents should be educated about risk behaviors and their results, and nurses should be appointed in schools. Also lessons related to risk behaviors should be added to curriculum.