1800 mhz radyofrekans elektromanyetik radyasyona maruz bırakılmış sıçanların ovaryum ve uterus dokularındaki p53 ekspresyon düzeylerinin araştırılması ve comet testi ile DNA hasarının belirlenmesi

Abstract

Yeryüzündeki tüm canlılar ve cansızlar havada, suda, toprakta, hatta kendi vücutları içerisindeki doğal ve insanlar tarafından üretilen yapay radyasyon kaynaklarının her gün ışınımına maruz kalmaktadır. Radyasyon ısınma, kimyasal reaksiyon değişimleri, hücreler ve dokularda elektrik akımının indüklenmesi yoluyla doku hücrelerinin bölünme hızı, farklılaşması ve hasar onarım yeteneği gibi biyolojik etkilere yol açmaktadır. Hücre, stres unsuruyla karşılaştığında bu hasarları elimine edecek mekanizmaları devreye sokmaktadır. p53 tümör baskılayıcı geni çeşitli genotoksik stresler aracılığıyla aktive olan bir transkripsiyon faktörüdür. Farklı tip DNA hasarına cevapta p53 ürünü aktive olur ve hücre döngüsünün durdurulması, apoptoz ve DNA onarımı gibi birçok hücresel olayları düzenler. Çalışmamızda deney, sham ve kontrol olmak üzere her grupta 7, toplamda 21 Wistar albino dişi sıçan çalışmaya dahil edilmiştir. Deney grubu 8 hafta boyunca, günde 2 saat 1800 MHz elektrik alana maruz bırakılmıştır. Sham grubundaki denekler, 8 hafta boyunca, günde 2 saat elektrik alan uygulanmaksızın elektrik alan cihazı içinde bekletilmiştir, kontrol grubundaki deneklere ise hiçbir işlem yapılmamıştır. 8 hafta sonunda sıçanlar sakrifiye edilmiştir. Wistar albino dişi sıçanların ovaryum, uterus dokularındaki p53 geninin ekspresyon düzeyleri Real-Time PCR sistemi ile araştırılmıştır. 1800 MHz radyofrekans elektromanyetik radyasyonun ovaryum (p=0,564) ve uterus (p=0,291) dokusunda p53 geninin ekspresyon düzeyini etkilemediği saptanmıştır. Ayrıca, ovaryum ve uterus parametreleri için doğrusal ilişki olup olmadığı incelenmiştir, gruplar arasında doğrusal bir ilişki olmadığı belirlenmiştir (p=0,672). Aynı zamanda hücre düzeyinde DNA hasarını saptamak ve miktarını belirlemek için uygulanan comet yöntemiyle dokularda oluşan hasar derecelendirilmiştir. 1800 MHz radyofrekans elektromanyetik radyasyon uygulanan ovaryum dokusunda DNA hasarı artarken (p=0,004), uterus dokusu etkilenmemiştir (p=0,100). Anahtar Kelimeler: 1800 MHz, Cep Telefonu, Ovaryum, Uterus, p53, Comet Testi.

All living creatures and inanimates on earth expose natural radiation sources in water, air, soil, even in their own bodies and artificial radiation sources generated by people everyday. Radiation which is causes chemical changes, heating by inducing electrical currents in cells and tissues, leads to biological effects such as division rate, differentiation and ability to repair the damage of tissue cells. When cells encounter the stress factor, they activate the mechanisms which to eliminate these damage. Tumor suppressor p53 is a transcription factor that is activated through a variety of genotoxic stress. p53 suppressor gene product becomes activated in various types DNA damage to response and regulate many cellular processes such as stopping the cell cycle, apoptosis and DNA repair. In our study, 7 Wistar albino female rats were included in the study in each group, including experiment, sham and control. The experiment group was exposed to 1800 MHz electric field for 2 hours a day for 8 weeks. Sham group were were kept in the electric field without applying electric field for 2 hours a day for 8 weeks. No action was taken on the subjects in the control group. After 8 weeks the rats were sacrificed. The expression levels of p53 gene in ovary and uterine tissues of Wistar albino female rats were investigated by Real-Time PCR system. 1800 MHz radiofrequency electromagnetic radiation did not affect p53 expression levels in the ovary (p = 0,564) and uterus (p=0,291). In addition, it was examined whether there was a linear relationship between ovary and uterine parameters and it was determined that there was no linear relationship between all the groups (p = 0,672). At the same time, damage to tissues was graded by the comet method used to detect and quantify DNA damage at the cell level. 1800 MHz radiofrequency electromagnetic radiation increased DNA damage in the ovarium tissue (p = 0,004), was unaffected in uterine tissue (p = 0,100).Keywords: 1800 MHZ, Mobile Phone, Ovary, Uterine, p53, Comet Assay.