Serebral palsili çocukların uyku kalite seviyesinin değerlendirilmesi ve anne/babaların depresyon/anksiyete ile ilişkisi

Abstract

Amaç: Bu çalışmada, Eylül 2015-Eylül 2016 tarihleri arasında Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nöroloji Polikliniği'nde 4-18 yaş arasındaki serebral palsi (SP) tanılı hastaların klinik ve demografik özelliklerinin belirlenmesi, bu hastalara eşlik eden diğer sistemlere ait sorunların saptanması, uyku kalite ölçeğinin değerlendirilmesi, anne ve/veya babalarda anksiyete ve depresyon ile olan ilişkisini ortaya koymak amaçlanmıştır.Gereç ve Yöntem: Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Nöroloji Polikliniği'nde izlenen, Bethesda'da 2004 yılında uluslararası SP Tanım ve Sınıflama Çalıştayı'nda kriterlere göre SP tanısı almış, 4-18 yaş arası 120 hasta ve 117 kontrol grubu alındı. SP'li hastalara Serebral Palsi Hasta Bilgi formu dolduruldu. Çalışmada, anne/ babaların depresyon ve anksiyete durumlarının belirlenmesi amacı ile Beck Depresyon, Hamilton Anksiyete Ölçeği kullanıldı.Bulgular: Hastaların ortalama yaş değeri SP'li grupta 104,8 ± 42,9 ay kontrol grubunda 102,3 ± 41,1 ay olup, erkek/kız oranı SP'li grupta 1,7/1 ve kontrol grubunda 0,95/1 olarak bulundu. SP'li hastaların annelerin %65,8'i, babaların ise %58,3'ünün eğitim düzeyi ilköğretim veya altında saptanmıştır. Olgularımızın %60'ı normal vajinal yol ile doğduğu, %45'in prematüre ve %50,9'unun doğum ağırlığı 2500 gr.'ın altında olduğu saptandı. En sık %57,7 spastik diplejik tipte olgu saptandı. Ayrıntılı etiyolojik değerlendirmede; %17,5'inde gebelikte kanama, %15'inde gebelikte ilaç kullanımı, %11,7'sinde gebelikte hipertansiyon olduğu, %76,7'sinin yenidoğan yoğun bakım yatışının, %56,7'sinin ventilatör ihtiyacı olduğu, %50,8'inin asfiksi öyküsü, %28,3'ünün ilk 24 saatte nöbet geçirdiği, %35'inin sarılık nedeniyle fototerapi aldığı saptandı. Mental retardasyon (%95), ortopedik sorun (%80,8), diş çürüğü (%78,3), halitosis (%74,2), gaita inkontinansı (%72,5), yutma ve çiğneme güçlüğü (% 64,2), maloklüzyon (%57.5) eşlik eden problemlerdi. SP'li hastaların %44,7'sinde EEG'de, %84,2'sinde beyin MRG incelemesinde anormallik tespit edildi. SP'li hastaların %30'u antispastik ilaç, %15,8'i tekli antiepileptik, %40'ı çoklu antiepileptik ilaç kullanıyordu. SP'li hasta grubunda toplam uyku (p<0,001), nefes alma sorunları (p=0,008), davranış sorunları (p<0,001) puanları kontrol grubunun puanlarına göre anlamlı olarak daha yüksek saptandı. Anne/babalarının Beck Depresyon Ölçeği değerlendirmesine göre SP'li çocukların anne/babalarında Beck depresyonu ölçeği (p=0,002), Hamilton anksiyete (p=0,008) puanları kontrol grubunun puanlarına göre anlamlı olarak daha yüksek saptandı. SP'li çocukların anne/babalarında sağlıklı çocuklara göre daha fazla depresyon ve anksiyete görülmesi ile uyku kalite ölçeği puanları arasında pozitif bir ilişki tespit edildi. SP'li çocuklarda uyku sorunlarının oromotor fonksiyon anormalliği (p=0,005), halitosis (p=0,029), çiğneme/yutma güçlüğü/salya akıtma(p<0,001), malokluzyon (p=0,022), öğürme (p=0,020), gaita inkontinansı (p<0,001), mental durum (p=0,002), antiepileptik ilaç kullanımı (p=0,008), ''Bimanuel Fine Motor Function (İki Elli İnce Motor İşlev)'' düzeyi (p=0,028) ve ''Kaba Motor İşlev Ölçeği Düzeyi'' (p=0,040) ile de ilişkili olduğu saptanmıştır.Sonuç: Bizim çalışmamızda SP'li çocukların uyku sorunları ile SP'li çocuğa sahip anne/babalarda depresyon ve anksiyetenin sıklıkla beraber görüldüğü saptandı. Çalışmamızda uyku sorunları ile oromotor fonksiyon bozukluğu, halitosis, çiğneme/yutma güçlüğü, salya akıtma, malokluzyon, öğürme ve gaita inkontinansı gibi SP tanısına eşlik eden sorunlar arasında ilişkili olduğu saptanmıştır. Buna göre var olan anormalliklerin varlığının SP'li çocuklarda uyku bozukluğu olması buna bağlı olarak anne/babada depresyon/anksiyete gelişimi açısından birer risk faktörü olarak dikkate alınması gerekliliğini işaret ediyor olabilir.Anahtar kelimeler: Serebral palsi,uyku, anksiyete,depresyon

Objective: This study aimed to determine the clinical and demographic characteristics, identify issues relating to other organ systems, evaluate the sleep quality scale of cerebral palsy patients aged 4 to 18 in Mersin University Faculty of Medicine Pediatric Neurology outpatient clinic between September 2015 and September 2016 and to reveal the relationship of maternal and/or paternal depression and anxiety.Material and Method: Study included 117 control groups and 120 patients aged 4-18 diagnosed with CP according to identification and classification of CP in international workshop in Bethesda. Patients were being followed up in Mersin University Faculty of Medicine Pediatric Neurology outpatient clinic. CP patients filled a Cerebral Palsy Patient Information form. Beck Depression Inventory and Hamilton Anxiety Rating Scale were used to determine the depression and anxiety state of parents.Findings: The average age was 104.8 ± 42.9 months for CP patients and 102.3 ± 41.1 months for control group. Male/female ratio was 1.7/1 in CP group and 0.95/1 in control group. 65.8% of mothers and 58.3% of fathers of children with CP had an education level of primary school or less. 60% of our patients was delivered through normal vaginal birth. 45% of patients was born prematurely and 50.9% of patients' birth weight was under 2500 grams. Most common type of CP our patients had was spastic diplegic type CP (57.7%). Detailed etiological evaluation revealed that there was pregnancy bleeding in %17.5 of cases, use of medication during pregnancy in 15%, hypertension during pregnancy in 11.7% of cases, 76.7% of patients stayed in newborn intensive care unit, 56.7% needed ventilation, 50.8% had a history of asphyxia, 28.3% had a seizure in the first 24 hours and 35% received phototherapy for jaundice. Concomitant problems included mental retardation (%95), orthopedic problems (%80.8), tooth cavities (%78.3), halitosis (%74.2), fecal incontinence (%72.5), dysphagia and difficulty chewing (% 64.2), malocclusion (%57.5). 44.7% of CP patients had abnormal EEG and 84.2% had abnormal MRI results. 30% of CP patients were using antispastic drugs, 15.8% were using a single antiepileptic drug and 40% were using multiple antiepileptic drugs. Total sleep (p<0.001), breathing problem (p=0.008) and behavioral problem (p<0.001) scores were significantly higher in patients with CP compared to the control group. Parents of CP patients had significantly higher points on Beck Depression Inventory (p=0.002) and Hamilton Anxiety Rating Scale (p=0.008) compared to the control group. There was a positive relationship between the sleep quality scale points and the high occurence of depression and anxiety in parents of CP patients compared to parents with healthy children. Sleep problems in children with CP were also reported to be related to oro-motor function abnormality (p=0.005), halitosis (p=0.029), dysphagia/difficulty chewing/drooling (p<0.001), malocclusion (p=0.022), gagging (p=0.020) and fecal incontinence (p<0.001), mental state (p=0.002), antiepileptic drug use (p=0.008), Bimanual Fine Motor Function level (p=0.028) and Gross Motor Function Measure level (p=0.040).Results: In our study, it was determined that sleep problems of children with CP and depression/anxiety in the parents of the children are frequently seen together. It was reported that the sleep problems are related to the concomitant problems of CP such as oro-motor function impairment, halitosis, dysphagia/difficulty chewing, drooling, malocclusion, gagging and fecal incontinence. This may indicate to the necessity of considering existing abnormalities and sleep problems in children with CP as risk factors for developing depression/anxiety in the parents. Key words: Cerebral palsy, sleep, anxiety, depression