Mersin`de lise öğrencilerinde sanal iletişim araçlarının kullanımı ve internet bağımlılığının uyku kalitesi ile ilişkisinin araştırılması

Abstract

Uyku kişinin gün içerisinde düşünce, dikkat ve aktivitesini etkileyen ve hayatın sağlıklı akışı için elzem olan fizyolojik bir ihtiyaçtır. Uyku kalitesi pekçok çevresel faktörlerden etkilenmektedir. Günümüzde sanal iletişim araçlarının yaygın kullanımı ile kötü uyku kalitesi arasında bir ilişki olduğuna dair gözlemler ve bilimsel çalışmalar artmaktadır. Sanal iletişim araçlarının kullanımı ve bu araçlara bağımlılık için en önemli risk grubunu ergenler oluşturmaktadır. Bu çalışma ilelise öğrencilerinde sanal iletişim araçlarının kullanımı ve internetbağımlılığı ile uyku kalitesi arasındaki ilişkinin araştırılması amaçlanmıştır.Kesitsel tipte planlanan bu saha araştırmasının evrenini Mersin il merkezinde öğrenim gören 55043 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Minimum örnek büyüklüğü ±3 hata payı ile1047 olarak hesaplandı ve çalışmaya 1100 kişi alınmasına karar verildi. Veri 15 Şubat – 05 Nisan 2016 tarihleri arasında rastgele seçilen 13 okuldan toplandı. İlçe, okul türü ve sınıflara göre tabakalı örnekleme yöntemi ile çalışmaya 1061 öğrenci dahil edildi. Veri formu üç bölümden oluşmaktaydı. Birinci bölüm öğrencilerin sosyodemografik bilgilerini, ikinci bölüm Pittsburgh Uyku Kalitesi Ölçeğini ve üçüncü bölümde İnternet Bağımlığı Ölçeğini içermekteydi. Pilot çalışması yapılarak revize edilen veri formu öğrenciler tarafından dolduruldu. Verilerin analizinde tanımlayıcı istatistikler, ki-kare, t testi, Mann Whitney U, Binary Logistik Regresyon analizi ve Classification and Regression Tree analizi kullanıldı. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p≤0.05 olarak kabul edildi.Çalışmaya 531'i (%50.0) kız ve 530'u (%50.0) erkek olmak üzere toplam 1061 kişi katıldı. Çalışmaya katılan öğrencilerin %58.6'sının uyku kalitesinin kötü olduğu tespit edilmiştir. Öğrencilerde uyku kalitesinin kötü olmasını internet bağımlılığının 2.31 kat, kadın olmanın 1.95 kat, Mezitli'de öğrenim görmenin 1.86 kat, aile ile internet kullanımı konusunda her zaman çatışmanın 1.95 kat, yaş artışının 1.17 kat ve internet kullanım süre artışının da 1.08 kat arttırdığı saptanmıştır. Ayrıca Classification and regression tree analizinde internet bağımlılığının uyku kalitesinin kötü olmasını belirlemede en önemli belirleyici faktör olduğu ve bunu öğrencinin haftalık cep harçlığının 43.5 TL üzerinde olmasının izlediği tespit edilmiştir.Çalışma sonucunda lise öğrencileri arasında her iki öğrenciden birinin kötü uyku kalitesine sahip olduğu ve kötü uyku kalitesini etkileyen en önemli faktörün de internet bağımlılığı olduğu tespit edilmiştir. İnternet bağımlılığı sanal iletişim araçlarının problemli kullanımı ile ilişkili olup, kişileri gerçek yaşamdan sanal ortama çekmektedir. Bu sorunun çözümü için öğrenci, öğretmen ve ebeveynlerin beraber hareket etmesi önerilir. Sanal iletişim araçları ve internetin daha sağlıklı kullanılabilmesi için öğrencilerin bu araçları daha çok eğitim amaçlı kullanmaya özendirilmesi ve öğrencilerin daha fazla sosyal yaşamda kalması sağlanmalıdır.

Sleep is a physiological need that affects the thought, attention and activity of a person throughout the day and is essential for the healthy flow of life. Sleep quality is influenced by many environmental factors. Observational and scientific studies are increasingly showing that there is a relationship between common use of virtual communication tools and poor sleep quality. Adolescents constitute the most important risk group for the use of virtual media and the dependence on these tools. In this study, it was aimed to investigate the use of virtual communication tools and the relationship between internet addictions and sleep quality in high school students.The universe of this field study, planned in cross-sectional type, constitutes 55043 high school students studying in Mersin province center. The minimum sample size was calculated as 1047 and it was decided to recruit 1100 people to work with. Data was collected out of 13 schools randomly selected between 15 February and 05 April 2016. 1061 students were included to work with stratified sampling method according to district, school type and classes. The data form was consisted of three parts. The first part included sociodemographic information of students, the second part Pittsburgh Sleep Quality Scale and the third part Internet Dependency Scale. Pilot study was completed and the revised data form was filled in by the students. In the analysis of the data, descriptive statistics, chi-square, t test, Mann Whitney U, Binary Logistic Regression analysis and Classification and Regression Tree analysis were employed. Statistical significance level was accepted as p≤0.05.A total of 1061 people participated in the study, including 531 girls (50.0%) and 530 (50.0%) males. It was determined that 58.6% of the students who participated in the study had poor sleep quality. It was found that internet addiction was 2.31 times higher than internet addiction, 1.95 times that of female, 1.86 times of learning in Mezitli, 1.95 times of internet use, 1.17 times of age increase and 1.08 times of internet usage time. It was also found out that internet dependency was the most important determining factor in determining poor sleep quality in Classification and regression tree analysis and it is observed that the weekly pocket allowance of student was over 43.5 TL.We conclude that among the high school students, both students had poor sleep quality and that the most significant factor affecting poor sleep quality was internet addiction. Internet dependency was related to the problematic use of virtual communication means and attracted people from real life to virtual existence. In the solution of this problem, the student, teachers and parents are suggested to move on with collaboration. It is recommended that students should be encouraged to use these tools for educational purposes rather than others and directed to stay in social life via more real communication and relationships so that the virtual communication tools and the internet can be used more healthily.