Sosyal izolasyon stresi oluşturulmuş sıçanlarda egzersiz uygulamasının uzun dönemli güçlenme yanıtı üzerine etkisi

Abstract

Stres, dünya çapında milyonlarca insanı etkileyen önemli bir halk sağlığı problemidir. Modern yaşamın beraberinde getirdiği yoğun tempo, artan iş yükü ya da sosyal izolasyon, kişi ile çevre arasındaki uyumu bozarak strese neden olmaktadır. Stres, kişinin etkilendiği yaşa, akut ya da kronik olarak devam etmesine bağlı olarak psikobiyolojik ve psikososyal bütünlüğüne farklı düzeylerde zarar vermektedir. Kronik stres, glukokortikoid hormonlarının salgı mekanizmasını artırarak beyinde glukokortikoid reseptörlerinin yoğun olduğu öğrenme ve bellekten sorumlu olan hipokampüs yapısı ile öğrenme ve belleğin hücresel mekanizması olan uzun dönemli güçlenme (UDG) yanıtını olumsuz yönde etkilemektedir. Zengin çevre, ılımlı egzersiz bilişsel fonksiyonlarda öğrenme ve bellek ile ilişkili olan yapısal ve biyokimyasal değişiklikleri başlatmaktadır. Zengin çevre faktörü olarak görülen egzersiz; bilişsel fonksiyonlar üzerinde; sinaptik plastisiteyi artırarak, yeni nöron oluşumunu indükleyerek ve çeşitli nörotransmitter maddelerin öğrenme edinimi boyunca salgısını artırarak olumlu etkiler yaratmaktadır. Bu çalışma da sosyal izolasyon stresi oluşturulmuş sıçanlarda egzersizin davranışsal öğrenme ve bellek performansı ile öğrenme ve belleğin hücresel mekanizması olan UDG'nin elektrofizyolojik yanıtı üzerindeki etkisi incelenmiştir. Deney çalışmaları 28 günlük Wistar Albino türündeki erkek sıçanlar kullanılarak yapılmıştır. Sosyal izolasyon stresi oluşturmak için sıçanlar; 14 gün boyunca her gün 08:00-14:00 zaman aralığında her kafeste bir sıçan olacak şekilde barındırılmıştır. Sosyal izolasyon stresinin 14. günü tamamlandıktan sonra egzersiz uygulamasına başlanmıştır. Egzersiz protokolü 4 hafta boyunca günde 1 kez olacak şekilde özel koşu bandı kullanılarak sürdürülmüştür. Egzersiz aşaması bittikten sonra sıçanların önce Morris su tankı testi (MWMT) ile öğrenme ve bellek performansı; ardından elektrofizyolojik olarak UDG yanıtları incelenmiştir. Elde ettiğimiz bulgulara göre kontrol ve deney grupları karşılaştırıldığında hem öğrenme ve bellek performansları arasında hem de UDG yanıtları arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Anahtar Kelimeler: Egzersiz; hipokampüs; sosyal izolasyon stresi; öğrenme ve bellek; UDG

Stress is an important public health problem that affects millions of people around the world. The intense tempo, increased workload or social isolation caused by modern influenced the interaction between person and environment. Stress affects psychobiological and psychosocial integrity at different levels, depending on whether the person is affected by age acute or chronic. Chronic stress adversely affects the long-term potentiation (LTP) response of the learning and memory mechanisms by increasing the secretory mechanism of glucocorticoid hormones in the hippocampus structure, which include glucocorticoid receptors. Environmental enrichment initiates structural and biochemical changes associated with learning and memory in moderate exercise cognitive functions. Exercise, considered as a rich environmental factor; on cognitive functions; it has positive effects by increasing synaptic plasticity, inducing new neuron formation, and increasing secretion of various neurotransmitter materials through acquisition of learning. The study was conducted with a 28-day Wistar albino rats. For create social isolation stress; rats housed in each cage by one by every day at 08: 00-14: 00 in a separate room. They spent the rest of the time in standard cages and this process was repeated for 14 days. Following the end of the 2nd week of social isolation, physical exercise has been initiated. Exercise protocol was carried out for 4 weeks. After exercise protocol rats were performanced Morris water maze test for learning and memory and the electrophysiological response of LTP, which is the cellular mechanism of learning and memory. According to our results, when we compare the control and experiment groups, both learning and memory behaviour and electrophysiological results did not change significantly. Keywords: Exercise; hippocampus; learning and memory; LTP; social isolation stress