Çocukluk çağında çölyak hastalığı klinik bulgularının değerlendirilmesi:Tek bir merkez deneyimi

Abstract

Çölyak hastalığı genetik yatkınlığı olan bireylerde, gıdalarda bulunan glutenin alınmasıyla ortaya çıkan, temel olarak ince bağırsağı etkileyen ve malabsorbsiyonla seyreden otoimmün bir enteropatidir. Çölyak hastalığı tanısında klinik değerlendirme önemlidir. Bu çalışma ile erken dönem başvuru semptomları öncelikli olmak üzere tüm belirti ve bulgular irdelenerek çocuk hasta gören hekimlerin Çölyak hastalığı tanısını daha erken dönemde tespiti ve tedavisinin yapılarak komplikasyonlarını azaltılması amaçlanmıştır. Bu çalışmaya Haziran 2008-Haziran 2016 yılları arasında Mersin Üniversitesi Çocuk Gastroenteroloji, Hepatoloji ve Beslenme Kliniğinde ESPGHAN kriterlerine uygun olarak Çölyak hastalığı tanısı alan 160 hasta dahil edildi. Retrospektif yapılan çalışmada olguların demografik özellikleri, antropometrik ölçümleri, laboratuar değerleri, kemik mineral dansiteleri, endoskopi ve biyopsi sonuçları kaydedildi. Çalışmaya alınan 160 hastanın 107'si (%66,9) kız ve 53'ü (%33,1) erkekti. Ortalama yaşı 8,6±4,02 yıldı. En sık başvuru yakınmaları sırasıyla, karın ağrısı (%46,2), büyüme geriliği (%27,5), kronik ishal (% 10,0) ve kabızlık (%8,7) olarak saptandı. En sık saptanan anormal fizik inceleme bulguları sırasıyla; boy kısalığı (%23,8), solukluk (% 15,6), karın şişliği (%5,0) idi. Olguların 100'ü (%62,5) glutensiz diyet uyumu gösterirken, 60'ında (%37,5) diyet uyumu yoktu. Çalışmaya alınan 160 Çölyak hastasının 53'ünde (%62,4) demir eksikliği anemisi, 5'inde (%5,9) Diabetes Mellitus ve 1'inde (%1,2) epilepsi saptandı. Demir eksikliği anemisi, kızlarda daha sık izlendi. İnce barsak biyopsisinde (% 10,6) helicobacter pylori gastriti saptandı. Biopsi sonuçlarına göre sırasıyla olguların 59'u (% 45,0) Marsh evre 3b, 47'sı (% 35,9) Marsh evre 3a, 15'i (% 11,5) Marsh evre 3c ve 8'i (% 6,1) Marsh evre 2 ile uyumluydu. Çölyak hastalığının en önemli tek tedavisi glutenin diyetten çıkarılmasıdır. Çölyak hastalığı çok geniş spektrumda semptomlarla karşımıza çıkabilmektedir. Bu semptomlarla başvuran hastaların Çölyak hastalığı olabileceği şüphesiyle değerlendirilmesi toplumda tanı almamış olan büyük orandaki Çölyak hastalarını ortaya çıkaracaktır. Bu da erken tedavinin başlanması ve ileride gelişebilecek komplikasyonların önlenmesini sağlayacaktır.

Celiac disease is an autoimmune enteropaty characterized by malabsorption of nutrient by the small intestine following ingestion of wheat gluten in genetically predisposed patients. To diagnose celiac disease the clinical suspicion is very important. With this study it is aimed to reduce complications by diagnosing and curing celiac disease at early onset with semptimizing all findings and symtoms, primarly early presenting symptoms. Between June 2008-June 2016, 160 celiac patients (who are diagnosed according to ESPGHAN criteria) presenting to the gastroenterology units in Mersin University Child Gastroenterology were included in the retrospective study. Demogrophic, antropometric, laboratory, bone mass densities, endoscopic screening and pathology results were evaluated in this study.160 patients were included in this study; 107 (%66,9) were female, 53(%33.1) were male. The mean patient age was 8,6±4,02 months. The most common symptom was followed by stomachache (%46,2), failure to thrieve (%27.5), chronic diarrhea (%21.6) and constipation (%8.7). The most common abnormal physical examination sign was short stature(%23.8) followed by pallor (%15.6) and abdominal distention (%5.0). 100 patients(%62.5) follows glüten free diet. The patients who don't follow the gluten free diet 60(%37.5) .The most common comorbidities were iron deficiency anemia (%62.4), DM (%5.9) and epilepsy (%1.2). Iron deficiency anemia was observed more frequently in girls(p<0.012). Helicobacter pylori gastritis was detected in small intestine biopsy (10.6%). According to the histopathologic results from small intestine biopsy, 59(%45.0) of the patients were Marsh 3b, 47(%35.9) of the patients were Marsh 3a, 15(%11.5) of the patients were Marsh 3c and 8(%6.1) were Marsh 2. The only important treatment of celiac disease is removal of gluten from the diet. Celiac disease can manifest itself in a wide spectrum of symptoms. The doubt that the patients who present with these symptoms may be Celiac disease will reveal Celiac patients in a large area that have not been diagnosed in the society. This will ensure that early treatment is initiated and that future complications are avoided.