Diyabetik makuler ödemli hastalarda anti-VEGF tedaviye yanıtı etkileyen faktörlerin OKT ile değerlendirilmesi: Sonuç görme keskinliği-OKT ilişkisi

Abstract

Amaç: Diyabetik makula ödemi (DMÖ) tespit edilen hastalarda, intravitreal anti-VEGF tedavisi öncesi Optik Koherens Tomografi (OKT) kesitlerinden elde edilen bulguların sıklığını belirlemek, bu bulgular ile final görme keskinliği ve enjeksiyon sayısı arasındaki ilişkiyi değerlendirmek.Gereç ve Yöntem: Retrospektif çalışmamız Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Göz Hastalıkları Anabilim Dalı Retina biriminde Ocak 2013 ile Nisan 2017 tarihleri arasında DMÖ tanısı alarak intravitreal ranibizumab tedavisine başlanan hastaların dosya ve OKT görüntülerinin taranmasıyla oluşturuldu. Dosya kayıtlarından hastaların demografik özellikleri (yaş, cinsiyet, gözün tarafı (sağ/sol), ek sistemik hastalık varlığı), en iyi düzeltilmiş görme keskinlikleri ve HbA1c değerleri kaydedildi. Daha önce fokal lazer fotokoagülasyon (LFK) tedavisi yapılıp yapılmadığı, katarakt cerrahisi geçirip geçirmedikleri değerlendirildi. Hastaların başvuru anındaki SD-OKT (Spektral Domain Optik Koherens Tomografi) görüntüleri; santral foveal kalınlık, seröz makula dekolmanı, yüzeyel ve derin sert eksüda, vitreomaküler adezyon, traksiyon ve epiretinal membran varlığı açısından değerlendirildi. Bunun yanısıra elipsoid zon ve retina iç tabakalarının düzenliliği de incelendi. Bu bulguların sıklığı, görme keskinliği ve enjeksiyon sayısı ile ilişkileri incelendi.Bulgular: Çalışmamıza 191 hastanın (104 erkek, 87 kadın) 296 gözü dahil edildi. Hastaların yaş ortalaması 60.96 ± 8.58 yıl idi. Çalışmaya dahil edilen hastaların ortalama takip süresi 19.61 ± 9.31 ay iken, ortalama uygulanan enjeksiyon sayısı 5.92 ± 2.77 idi. İncelenen gözlerde en iyi düzeltilmiş görme keskinliği, intravitreal enjeksiyon öncesi 0.3 ± 0.22 iken, enjeksiyon sonrasında 0.36 ± 0.26 a yükseldi (p<0.001). OKT'de santral retinal kalınlık ortalaması, tedavi öncesi 449 ± 81 µ iken, tedavi sonrasında 350 ± 96 µ olarak ölçüldü (p<0.001). Gözlerin 155 (%52.4)'inde seröz makula dekolmanı, 67 (%22.6)'sinde epiretinal membran, 9 (%3)'unda vitreomaküler traksiyon, 30 (%10.1)'unda retina iç katmanlarının disorganizasyon, 54 (%18.2)'ünde elipsoid zonda düzensizlik saptandı. Tedavi öncesi seröz makula dekolmanı varlığı final görme keskinliği üzerinde etkili değilken (p=0.11), epiretinal membran varlığı, elipsoid zon düzensizliği ve retina iç katmanlarının disorganizasyonu final görme keskinliğini anlamlı olarak düşürmekteydi (p<0.0001). Seröz makula dekolmanı ve epiretinal membran varlığı saptanan gözlereuygulanan enjeksiyon sayısı, olmayan gözlere göre artış göstermekteyken, bu artış seröz makula dekolmanı varlığında istatistiksel olarak anlamlıydı (sırasıyla p=0.01, p=0.59). Elipsoid zon düzensizliği ve retina iç katmanları disorganizasyon varlığının uygulanan enjeksiyon sayısı üzerine anlamlı etkisi bulunmadı.Sonuç: DMÖ'lü hastalardan elde edilen OKT bulguları enjeksiyon sayısı ve özellikle de görsel prognoz üzerinde etkilidir. DMÖ'ne seröz makula dekolmanının eşlik etmesinin tedavi ihtiyacını arttırdığı saptanmış ancak final görme keskinliği ile ilişkili bulunmamıştır. Elipsoid zonda düzensizlik, retina iç katmanlarının disorganizasyonu ve epiretinal membran varlığı görme keskinliğini olumsuz etkileyen bulgulardır.Anahtar Kelimeler: Diyabetik makula ödemi, optik koherens tomografi, anti-VEGF tedavi

Purpose: To identify the prevalence of findings from optical coherence tomography (OCT) sections before intravitreal anti-VEGF treatment in patients with diabetic macular edema (DME), and to evaluate the relationship between these findings and final visual acuity and number of injections.Materials and Methods: Our retrospective study was carried out by scanning file and OCT images of patients who started intravitreal ranibizumab treatment after DME diagnosed between January 2013 and April 2017 in Mersin University Faculty of Medicine Ophthalmology Department, Retina Unit. The demographic characteristics of the patients (age, gender, visual side (right / left), presence of systemic disease), best corrected visual acuities and HbA1c values were recorded from the file records. Previously, it was evaluated whether focal laser photocoagulation (LFK) treatment and cataract surgery were performed or not. The SD-OCT findings (Spectral Domain Optical Coherence Tomography) at the time of presentation such as central foveal thickness, presence of serous macular detachment, presence of superficial or deep exudate, presence of vitreomacular adhesion or traction, presence of epiretinal membrane were recorded. In addition, the regularity of the ellipsoid zone and the inner layers of the retina was also studied. The frequency of these findings, the relationship between these findings and final visual acuity and number of injections were examined.Results: The study included 296 eyes of 191 patients (104 male, 87 female). The mean age of the patients was 60.96 ± 8.58 years. The mean follow-up period of the patients included in the study was 19.61 ± 9.31 months. The average number of injections was 5.92 ± 2.77. The best corrected visual acuity in the examined eyes was 0.3 ± 0.22 before intravitreal injection and 0.36 ± 0.26 after injection (p <0.001). The mean central retinal thickness measured in SD-OCT was 449 ± 81 μ before treatment and 350 ± 96 μ after treatment (p <0.001). 155 eyes (52.4%) had serous macular detachment, 67 eyes (22,6%) had epiretinal membrane, 9 eyes (3%) had vitreomacular traction, 30 eyes (10.1%) had disorganization of the retinal ınner layers (DRIL), 54 eyes (18,2%) had ellipsoid zone deterioration. The presence of epiretinal membranes, ellipsoid zone irregularity and disorganization of the retinal ınner layers presence significantly reduced the final visual acuity (p <0.0001), while serousmacular detachment before treatment had no effect on final visual acuity (p = 0.11). Serous macular detachment and epiretinal membranes presence increased the number of injections applied to the eyes. This increase was statistically significant only in the presence of SD (p = 0.01, p = 0.59, respectively). Ellipsoid zone irregularity and the presence of disorganization of the retinal ınner layers had no significant effect on the number of injections applied.Conclusion: OCT findings obtained from patients with DME are influential on the number of injections and especially the visual prognosis. It was determined that the presence of serous macular detachment accompanied by diabetic macular edema increased the need for treatment, but the result was not associated with visual acuity. Ellipsoid zonal irregularities, disorganization of the retinal ınner layers and epiretinal membrane are findings that negatively affect visual acuity.Keywords: Diabetic macular edema, optical coherence tomography, anti-VEGF treatment