Kompleks bölgesel ağrı sendromu tanısı ile izlenen hastalarda fibromiyalji sendromu varlığının sitokinler ve prognoz üzerine etkisi

Abstract

Kompleks Bölgesel Ağrı Sendromu (KBAS); etyopatogenezi tam olarak bilinmeyen, spontan ya da travma sonrası gelişen, ağrı, şişlik, kısıtlılık, duyu bozuklukları ile kendini gösteren bir hastalıktır. Ancak son yıllarda hastalığın meydana gelişinde nörojenik inflamasyon ve sitokinler üzerinde de durulmaktadır. Fibromiyalji Sendromu (FMS) ise yaygın vücut ağrısı yapan, etyopatogenezi tam bilinemeyen bir sendromdur. Bu çalışmada KBAS hastalarında FMS varlığının laboratuvar bulguları ve hastalığın seyri üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmamıza Mersin Üniversitesi Sağlık Uygulama ve Araştırma Hastanesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Polikliniğine Kasım 2016-Kasım 2017 tarihleri arasında üst ekstremitesinde ağrı ve şişlik şikayeti ile başvuran hastalardan Uluslararası Ağrı Çalışma Birliği (IASP) tanı kriterlerine göre KBAS tanısı konan 25 hasta dahil edildi. Kontrol grubu olarak da Modifiye ACR 2010 tanı kriterlerine göre FMS tanısı konan 25 birey alındı. Hastalar tanı aldıktan sonraki ilk gün, 1.ay ve 3.ayda değerlendirildi, FMS hastaları ise sadece ilk görüşmede değerlendirildi. Hastaların 0, 1. ve 3. aylardaki her muayenelerinde ağrı ve fonksiyonel durum ile ilişkili anketler uygulandı, Jamar ile el kavrama güçleri ve pinçmetre ile parmak kavrama güçleri değerlendirildi. Her değerlendirmede hastalardan venöz kan örnekleri alındı, TNF, IL-1, IL-4, IL-6, IL-8 ve IL-10 çalışıldı. Hasta grubumuzdaki 8 bireye FMS eşlik ediyordu. Hastaların Mc Gill ağrı skalası, Leeds nöropatik Ağrı anketi, Sağlık Değerlendirme Anketi ve Quick Dash değerlendirmeleri tedavi öncesi ve sonrasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık göstermekteydi (hepsi için p<0,05). Ayrıca yapılan analizlere göre başlangıç değerlendirmelerinde FMS eşlik eden hastalarda FMS eşlik etmeyen gruba göre tüm anket skorları anlamlı daha yüksek olarak saptandı, aynı hastaların tedavi sonrası skorları da daha yüksek bulundu ancak bu durum sağlık değerlendirme anketi dışında istatistiksel olarak anlamlı değildi. Hastaların jamar ile el kavrama gücü ve pinçmetre ile parmak kavrama gücü değerlerinin de tedavi öncesi ve sonrası ölçümleri arasında belirgin anlamlı fark gösterdiği bulundu (p<0,05), ancak FMS varlığının bu ölçümlere de etkisi bulunamadı. Hastaların başlangıçtaki sitokin (TNF, IL-1, IL-4, IL-6, IL-8, IL-10) düzeyleri, FMS bireylerden oluşan kontrol grubununkiler ile karşılaştırıldığında IL-4, IL6, IL-10 için istatiksel olarak anlamlı farklılık olduğu görüldü. Çalışmamızda KBAS hastalarının klinik, ağrı ve fonksiyonel durumları FMS gibi bir diğer kronik ve nöropatik ağrılı hastalık ile karşılaştırılmış ayrıca bu iki hastalığın birlikteliğinin durumu daha kötüleştirip kötüleştirmediğini anlamak hedeflenmiştir. Çalışmamız sonucunda ise bu iki hastalığın birlikteliğinin hastaların ağrı ve fonksiyonel durumunu olumsuz etkilediğini ancak bu olumsuzluğun laboratuvar sonuçlarına yansımadığı sonucuna varıldı.

Complex regional pain syndrome (CRPS); is a term used to describe a variety of disorders characterized by spontaneous or stimulus-induced pain that is disproportional to the inciting event and accompanied by a myriad of autonomic and motor disturbances in highly variable combinations. However, neurogenic inflammation and cytokines are newly emphasized in the development of the disease.FMS is also a pain syndrome with widespread body pain and different etiopathogenetic theories. Neuroinflammmation and immunogenicity is one of these theories. In this study our aim was to investigate and compare the pain, functional status and inflammatory mediator profiles of these two diseases. Also we claimed that the comorbidity of these two diseases would end up with higher pain scores and altered serum cytokine levels. The study included 25 patients with CRPS, diagnosed according to the IASP diagnostic criteria from the outpatient clinics of Mersin University Medical School between November 2016 and November 2017. For the control group, 25 individuals diagnosed as FMS according to Modified ACR 2010 Diagnostic Criteria were included, CRPS patients were assessed on the first day, 1st and 3rd month after diagnosis, and FMS patients were evaluated only on the first visit. There were 8 patients with FMS in twenty five patients with CRPS. Pain and functional evaluation questionnares, hand grip and finger pinch strength were recorded for all patients too. Interleukin 1β, 4, 6, 8, 10 and TNF-α were studied from serum samples at baseline and end of the therapy for the CRPS and once at the initial examination for the FMS group. All questionnaire results and hand strength measurments showed dramatic improvement in the CRPS group with treatment. When compared to the FMS group CRPS group had higher IL-4, IL-6 IL-10 levels at the initial visit however only IL-10 remained different after CRPS treatment. The subgroup analysis revealed significantly higher pain levels and low functional levels in the FMS comorbid CRPS patients however their laboratory studies were similar with the FMS free patients. So we concluded that the comorbidity of these two pain syndrome may result in worse pain and functional status however this negative synergy has no effect on the laboratory profile of these patients.