Kronik hepatit C hastalarının tedavi yanıtlarının değerlendirilmesi

Abstract

Amaç: Kronik Hepatit C (KHC) tedavisinde kullanılan direkt etkili antiviral ilaçların (DEA) etkinliğini ve güvenilirliğini araştırmak. Method: Çalışmaya, Ocak 2016 ile Aralık 2017 tarihleri arasında Mersin Üniversitesi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Polikliniği'e başvuran Kronik Hepatit C tanısı ile DEA tedavi başlanılan 18 yaş ve üzerindeki hastalar dahil edildi. Hastaların, sosyodemografik özellikleri, kullandığı DEA rejimi ve süresi, tedavi deneyimli olup olmaması, HCV genotipi ve karaciğer biyopsi sonucu retrospektif olarak incelendi. Hastaların tedavi yanıtı ile ilişkili olabilecek parametreleri, HCV RNA, ALT'nin tedavi başlangıcında, tedavi sırasında 4. haftada, tedavi sonunda ve tedavi sonrası 12. ve 24. haftadaki değerleri kaydedildi. Bulgular: Çalışmaya toplam 113 olgu dahil edildi. Yaş ortalaması 52 idi, 58 tanesi (%51,3) kadın, 55 tanesi (%48,7) erkekti. Hastaların 105 tanesi(% 92,9) nonsirotik, 8 tanesi(% 7,1) kompanse sirotikti. Çalışma grubumuzdaki 60 hasta (% 53,1) naivdi, 53 hasta önceden tedavi deneyimli olup; bunların 45 tanesi (% 39,8) relaps, 8 tanesi (% 7,1) yanıtsızdı. Hastaların% 21,4'ünde komorbidite saptandı. Hastaların genotip dağılımları şu şekildeydi; genotip 1b 54 hasta (% 47.8), genotip 1a 39 hasta(% 34.5), genotip 2 8 hasta(% 7,1), genotip 3 7 hasta(% 6,2) ve genotip 4 5 hasta(% 4,4). Hastaların 41 tanesi(% 36,3) ombitasvir / paritaprevir / ritonavir ± dasabuvir (OPrD) ± ribavirin, 57 tanesi (% 50,4) sofosbuvir/ ledipasvir (SOF / LDV) ± ribavirin,15 tanesi (%13,3) sofosbuvir ± ribavirin ile güncel tedavi aldı. Ribavirin kullanan 42 hasta (% 37,2) vardı. Hastaların 87'sinde (% 77) hızlı virolojik yanıt(HVY) gelişmişti, 113'ünde (% 100) tedavi sonu yanıt (TSY), 113'ünde (% 100) kalıcı virolojik yanıt(KVY12 ve KVY24) elde edildi. Hastanın genotipi, siroz durumu, aldığı tedavi rejimi ve süresi, ribavirin kullanımı ile HVY arasında ilişki olmadığı saptandı. Erkek cinsiyet ve hastanın naiv olmasıyla HVY arasında pozitif ilişkili saptandı (sırasıyla p= 0,037 ve p=0,031). Sadece 4 hastada yan etki geliştiği gözlendi. Sonuç: DEA'in, tüm HCV genotip türlerinde gösterdiği yüksek virolojik yanıt yüzdeleri ile etkili ve başarılı olduğu saptandı. Tüm tedavi rejimlerinin iyi tolere edildiği ve hastaların uyumunun oldukça yüksek olduğu görülmüştür. ANAHTAR KELİMELER: Kronik hepatit C, direkt etkili antiviraller(DEA), hızlı virolojik yanıt(HVY), kalıcı virolojik yanıt(KVY), paritaprevir/ritonavir/ombitasvir+dasabuvir (PrOD), sofosbuvir/ ledipasvir (SOF/LDV)

Objective: We aimed to investigate the efficacy and safety of direct antiviral drugs (DAA) used in the treatment of Chronic Hepatitis C (CHC). Methods: The study included patients with chronic hepatitis C who were admitted to the Mersin University Hospital Infection Diseases and Clinical Microbiology Policlinic between January 2016 and December 2017 and patients 18 years of age or older who were treated with DAA. The sociodemographic characteristics of the patients, treatment experience, the HCV genotype, liver biopsy results, treatment regimen and duration were retrospectively reviewed. Values of HCV RNA, ALT at the beginning of treatment, at 4th week of treatment, at the end of treatment and at 12th and 24th week after treatment were recorded. Results: A total of 113 cases were included in the study. The mean age was 52, 58 (51.3%) were female and 55 (48.7%) were male. 105 patients (92.9%) were nonsirotic and 8 patients (7.1%) were compensated cirrhotic. İn our study group sixty patients (53.1%) were naive and 53 patients were experienced in previous treatment; 45 of them (39.8%) were relapsed, and 8 (7.1%) were unanswered. Comorbidity was found in 21.4% of the patients. The genotype distributions of the patients were as follows; Genotype 1b 54 patients (47.8%), genotype 1a 39 patients (34.5%), genotype 2 8 patients (7.1%), genotype 3 7 patients (6.2%) and genotype 4 5 patients (4.4%). Of the patients, 41 (36.3%) were received current treatment with ombitasvir / paritaprevir / ritonavir ± dasabuvir (OPrD) ± ribavirin, 57 (50,4%) were sofosbuvir/ ledipasvir (SOF / LDV) ± ribavirin and 15 (13.3%) were with sofosbuvir ± ribavirin. There were 42 patients (37.2%) using ribavirin. 87 (77%) of the patients had developed rapid virologic response (RPR), 113 (100%) had end of treatment (EOT), 113 (100%) had sustained virologic response(SVR12 and SVR24). The patient's genotype, presence of cirrhosis, treatment regimen and duration, using ribavirin and RPR were not related. There was a positive associated between male sex and to being naive and RPR.(p = 0.037 and p = 0.031, respetively). Only 4 patients developed side effects. Conclusion: DEA was found to be effective and successful with high percentages of virological response in all HCV genotype strains. All treatment regimens were well tolerated and patients' compliance was found to be quite high. KEYWORDS: Chronic hepatitis C, direct-acting antivirals(DAA), rapid virologic response(RVR), sustained virologic response(SVR), paritaprevir/ritonavir/ombitasvir+ dasabuvir(PrOD), sofosbuvir/ ledipasvir (SOF/LDV).