Günümüz Türk figüratif resminin geleneksel sanatla ilişkisi

Abstract

Kişisel kazanımlar ve insan ömrü dikkate alındığında kişisel kazanımlarla kıyaslanamayacak kadar büyük bir tarihsel geçmişi ve açılımı olan toplumsal birikimlerin ve yine dönerek bunların birbirini beslemesiyle oluşan döngü ve süreçte ?bellek? çok önemli bir yer tutar. İmgelerle resme giren ve belleklerimize seslenen geleneksel sanata ait olgular, insana insanı hatırlatır. Bu imgeler şimdiye kadar olan toplumsal birikimleri farklı bir şekilde sunduğu gibi, bir taraftan bunların çağdaş sanat içindeki yorumu da, izleyene elde edebileceği yeni kazanımlar için olanaklar verir.Sanatçı ise gelenekseli; kendi edinim şeklinden etkilenerek ve kendi süzgecinden geçirerek, eserlerinde belli bir amaçla ele alır. Bu aşamada sanatçının süzgeci dediğimiz süreç özel bir önem taşır. Çünkü gelenekselle çağdaşın aynı zemin üzerinde buluşması, geleneği reddeden modernist anlayış açısından tehlikeli bir ilişkiyi barındırırken, postmodernizmin ?tavır? içeren; ?sanatta her şey mubahtır? şeklindeki tavırsız yaklaşımı, sanatçının popülizmin sınırlarında dolaşmasına sebep olabilir. Sanatçının birikimi, vermek istediği mesaj, kendini ifade ediş tarzı ve tekniği gibi unsurlar, bu buluşmadaki tehlikelerin atlatılabilmesinde çok önemli konulardır. Aksi takdirde ortaya çıkan eser çağdaşlıktan uzak, gelenekselin taklidi ya da aktarımı olarak kalabileceği gibi, ne geleneksele, ne de çağdaşa referans olabilir.Türkiye'de modern dönemin sindirilmeye çalışıldığı ancak postmodernitenin de kendini hissettirdiği günümüz şartlarında, gelenekseli çalışmalarında kullanan çağdaş sanatçılarımızın bu konudaki samimiyetlerini anlayabilmek, konuya yaklaşım açısından tek yöntem gibi görülmektedir. Sanatçının samimiyetini anlayabilmek de; onu tanımak, kendini ifade ediş tarzını bilmek, kazanımlarını ve vermek istediğini bilmekten geçer. Bu temel fikirler çerçevesinde çalışma dört bölümden oluşuyor. Birinci bölümde Türk ressamlarını yakın tarih içinde gelenekseli çalışmalarında kullanmaya iten sebepler incelenerek, bu anlamda öne çıkan isimlerden bazıları kısaca ele alınmıştır. İkinci bölüm sanatçıların kazanımlarına sebep olan geleneksel Türk ve İslam sanatının ana referanslarının açıklanması amacıyla yapılacak olan tarihi ve bilimsel kaynaklara dayalı çalışmayı içerir. Böyle bir çalışma ile unutulmuş ya da günlük yaşam içinde bilemediğimiz geleneğimize ait birçok kıymetli bilgi elde edilebilmiştir. Üçüncü bölümde gelenekseli yapıtlarında kullanan çağdaş Türk sanatçılarını daha yakından tanıyabilmek ve anlayabilmek amacıyla beş sanatçımız seçilerek incelenmiştir. Bunlar; Nuri Abaç, Erol Akyavaş, Yüksel Arslan, İnci Eviner ve Balkan Naci İslimyeli'dir. Eser inceleme ve bu sanatçılar hakkındaki yayınlarla, çalışmalarına dayalı kaynak inceleme üzerinden gelişen bölümün ardından dördüncü bölüm gelir. Bu bölüm; edinilen bilgi ve deneyimlerin ışığında yeni bir öneri getirebilmek amacını taşıyan iddiasız bir bölümdür.

?Memory? has a very important place in the acquisition of personal experiences and social experiences, which have a great historical background and cannot be compared to personal experiences, and in the cycle and the process where these two types of experiences nourish each other. Phenomena of traditional art which appear in paintings through images and speak to our memory remind people of people. While, these images represent social experiences in a different way; on the other hand, the way they are rendered in contemporary art gives the viewers opportunities to acquire new experiences.The artist deals with the traditional in his/her works for a specific purpose based on his/her experiences and point of view. The artist?s point of view is highly important. As when the traditional and modern meet on the same ground, it poses a threat for the modernist point of view rejecting the traditional; and the standpoint of postmodernism which defends ?anything is possible? in art could cause the artist to be on the edge of populism. The artist?s experiences, messages, his/her own way of expression and techniques help the artist to overcome the threats during this process. Otherwise, the artist?s work will not be modern and will be the imitation of the traditional, and it will refer to neither modern nor traditional.Today in Turkey, modern period is being digested, but at the same time the effects of postmodernity are being felt. Thus, it is necessary to understand the sincerity of artists using the traditional in their works. To understand the sincerity of the artist, it is important to get to know him/her, his/her own way of expression, his/her experiences and what he/she is trying to get across. Within the framework of these basic ideas, this study consists of four sections. In the first section, the reasons why Turkish artists have used the traditional in their works in recent history and some important names are covered. In the second section, some main references of traditional Turkish and Islamic art which helped the artists acquire their experiences are shown based on some historical and scientific resources. With this study, very valuable information that we do not know in our daily life or we have forgotten about our tradition has been found. In the third section, five of our artists were chosen to understand contemporary Turkish artists, who used the traditional in their works. These artists are Nuri Abaç, Erol Akyavaş, Yüksel Arslan, İnci Eviner ve Balkan Naci İslimyeli. Also in the third section, some works of these artists and publications on these artists are dealt with. The fourth section aims to give some new recommendations in the light of the information and experiences that have been acquired so far.