Mersin Üniversitesi kadın akademisyenlerinin örgütlerindeki cinsiyet kültürüne yönelik algıları

Abstract

Bu çalışmada yükseköğretimde görev yapan doktorasını tamamlamış kadın akademisyenlerin örgütlerindeki cinsiyet kültürüne yönelik algılarının betimlenmesi amaçlanmıştır. Mersin Üniversitesi örneği üzerine yürütülen bu çalışmada konu akademiye geçiş ve akademik yaşam ile ilgili düşünceler, akademik yaşamda cinsiyet kültürü, ev yaşantısı ve akademik yaşantı dengesi olarak 3 ana başlıkta ele alınmıştır. Bu başlıklar altında ise katılımcıların eğitim geçmişi, iş geçmişi, ev yaşantısı, örgütün çalışma koşulları, akademide çalışmanın katkıları-olumsuz yönleri, akademik gelişim ve yükselmedeki fırsatlar ve engeller, kurumdan beklentiler, Türkiye'de akademisyenliğe bakış konularındaki görüşleri incelenmiştir.Araştırmanın örneklemini 2010-2011 eğitim-öğretim yılında Mersin Üniversitesinde görev yapan, doktorasını tamamlamış 22 kadın akademisyen oluşturmaktadır. Bu çalışmada araştırmacı tarafından geliştirilen ?Yükseköğretimde Örgütsel Cinsiyet Kültürü? başlıklı yarı yapılandırılmış bir görüşme formu veri toplama aracı olarak kullanılmıştır. Veriler nitel araştırma yönteminde sıklıkla tercih edilen yüz yüze görüşme tekniği aracılığıyla toplanmıştır. Bu çalışmada toplanan veriler tema, kategori ve alt kategoriler oluşturularak araştırmacı tarafından MAXQDA Nitel Veri Analizi programı kullanılarak analiz edilmiştir.Bu çalışmanın sonuçlarına bakıldığında katılımcıların akademiyi çoğunlukla cinsiyetçi yapıda bulmadıkları ancak zaman zaman cinsiyetçi açıklamalara başvurdukları görülmektedir. Akademiyi seçme nedenleri arasında alanını sevme, toplumsal saygınlık ve hocalarını rol model alma gibi nedenler ön plana çıkmıştır. Katılımcıların kendilerini ve akademideki diğer kadınları akademik yaşam içerisinde iyi bir noktada gördükleri anlaşılmaktadır. Ancak, kendi yaşantılarından örneklerle akademideki çalışma koşullarını ve ev yaşantısını olumsuz yönde etkileyen koşulları tanımlayan katılımcılar, süreçte en önemli belirleyici olarak medeni durum ve çocuk sahibi olmayı göstermişlerdir. Araştırmanın sonuçlarına bakıldığında akademik yaşamda kadınların bir çalışan olarak kabul edilirken, toplumsal cinsiyet kültüründeki rolleri ile akademideki rollerinin çoğunlukla farklılaşmadığı söylenebilir.

This study aims to describe the women academicians?, who are working in higher education having completed doctorate degree, perceptions of gender culture in their organizations. The study was carried out in Mersin University. The subject was handled under three main titles: thoughts about gradation to academy and academic life, the gender culture in academic life and domestic life and the balance of academic life.The sample of the study consists of 22 women academician, having completed their doctorate degree, working in Mersin University in 2010-2011 academic year. A semi structured interview tool titled `Organizational Gender Culture in Higher Education? was used to collect data, which has been designed by the researcher. Data was collected through a frequently used qualitative research technique face to face interview method. To analyse the data collected in the study MAXQDA (Qualitative Data Analysis) programme was used by generating theme, category and sub categories.According to the results, although the participants stated that the structure of the academy was not gender-oriented, they occasionally made some gender-oriented explanations. It is ensued that the participants saw the other women in the academy at a good point. They explained the reasons of their choosing academy as liking the field, social prestige and role modelling of their teachers. However, the participants, defining the working conditions in academy and the conditions affecting the domestic life negatively from examples of their lives, showed marital status and having child as the most important determiner. By looking at the results of the study, it can be said that while the women are accepted as academics in academy, their roles in gender culture and in academy show no difference.Key words: Higher education, social gender, organizational gendered culture, organizational culture.