6. sınıf Türkçe dersi metinlerinin eleştirel düşünme bağlamında incelenmesi

Abstract

Bu çalışmada 6. sınıf Türkçe dersinde işlenen metinlerin eleştirel düşünmeye özendiriciliği tartışma konusu edinilmiştir. Çalışmada Ata Tezbaşaran'ın bilişsel alan sınıflama önerisine paralel olarak on iki maddelik bir gözlem formu hazırlanmıştır. Maddelerin her biri, uzmanlara ve öğretmenlere uygulanan okuma kazanımları ve eleştirel düşünme ilişkisini öngören anket sonuçlarında ortaya çıkan eleştirel düşünme kazanımları ile de eşleştirilmiştir.Eleştirel düşünmeye özendiren okuma metinlerinde bulunması beklenen on iki maddelik gözlem formu, her bir metin için on öğretmen tarafından değerlendirilmiş, değerlendirme sonuçları SPSS 18.00 istatistik programı ile analiz edilmiştir.Betimsel anlamda, her bir metin `metinsellik` , `içerik` ve `düşünmeye odaklılık` bağlamlarında incelenmiştir.Elde edilen veriler ışığında, metinlerin özellikle `düşünmeye odaklılık` başlığında yetersiz kaldığı saptanmıştır. Öğretmenlerin, metinlerin eleştirel düşünmeye özendiriciliğini belirlemek amacıyla oluşturulan gözlem formu maddelerine ise tutarlı cevaplar veremediği, aynı madde üzerinde büyük bir uzlaşmazlığa düştükleri görülmüş, verilen cevaplar arasında istatistiksel anlamda anlamlı bir farkın bulunmadığı ortaya çıkarılmıştır. Anahtar Sözcükler: Eleştirel düşünme, Türkçe ders kitabı metinleri

In this study, texts of 6th grade Turkish lesson's incentiveness to critical thinking is discussed. An observation form is prepared which has twelve items. This form is parallel to Ata Tezbaşaran's cognitive field classification proposal. Each item is matched with the reading acquisitions applied to experts and teachers. Moreover, they are matched with the critical thinking acquisitions which are the result of questionnaires. These questionnaires predict the critical thinking relations.Observation form consists of twelve items, and it is expected that reading texts, encouraging critical thinking, includes these articles. Ten teachers have assessed the observation form for each text. Results of the assessment has been analyzed with the SPSS 18 statistics program.On the descriptive meaning, each text has been examined in the context of `textuality`, `content` and `focus to thinking`.It is determined that texts are inadequate, especially `focus to thinking`, according to realized datum. Teachers couldn't give coherent answers observation form items which are prepared for purpose of determining texts' encourage to critical thinking. It is seen that teachers have givens different answers to the same item. It is inferred that there is no meaningful difference between given answers on the meaning of statistics. Key terms: Critical thinking, Turkish lesson's book texts