Üstüz zekalı olan ve üstün zekalı olmayan öğrencilerin benlik algısı ve ebeveynlerinin çocuk yetiştirme stilleri üzerine bir yapısal eşitlik modellemesi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, üstün zekalı olan ve üstün zekalı olmayan öğrencilerin ebeveynlerinin çocuk yetiştirme stillerinin öğrencilerin benlik algılarına etkisinin yapısal eşitlik modellemesiyle ortaya konmasıdır. Ayrıca öğrencilerin benlik algılarının öğrencilerin üstün zekalı olma ya da olmama durumu ile cinsiyete göre farklılaşma düzeyinin ve ebeveynlerin çocuk yetiştirme stillerinin çeşitli değişkenlere (eğitim düzeyi, çocuklarının üstün zekalı olup olmama durumu) göre farklılaşma düzeyinin olup olmadığı incelenmiştir. Bu amaç doğrultusunda araştırma, Mersin ili BİLSEM'de ve Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı çeşitli ortaokullarda gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmada betimsel yöntem olan nedensel karşılaştırmalı yöntem kullanılmıştır. Bu yöntemle iki veya daha fazla grup arasında farklılık olup olmadığı, değişkenler arasında bir ilişkinin olup olmadığı araştırılmaktadır. Bu kapsamda, öğrencilere Demografik Bilgi Anketi, Offer Benlik İmgesi Ölçeği Çocuk Yetiştirme Stilleri Ölçeği (Anne ve Baba Formu) uygulanmıştır. İstatistiksel analizlerde, Mann Whitney U , Kruskal Wallis H Testleri, Kay-Kare Testi ve Path Analizi teknikleri kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, üstün zekalı öğrencilerin benlik algılarının üstün zekalı olmayan öğrencilerden daha yüksek olduğu saptanmıştır. Üstün zekalı olan ve üstün zekalı olmayan öğrencilerin benlik algıları ile cinsiyet değişkeni arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Anne ve babanın eğitim durumları ile çocuklarının üstün zekalı olma ya da üstün zekalı olmama durumuna göre anne ve babanın benimsediği çocuk yetiştirme stilleri arasında anlamlı bir farklılık vardır. Son olarak da kurulan YEM'de, üstün zekalı olan ve üstün zekalı olmayan öğrencilerin anne ve babaların benimsediği çocuk yetiştirme stilleri öğrencilerin benlik algılarını anlamlı düzeyde açıklamaktadır. İki grup ayrı ayrı incelendiğinde, üstün zekalı öğrencilerin ebeveynlerinin benimsediği çocuk yetiştirme stilleri öğrencilerin benlik algılarını anlamlı düzeyde açıklamamaktadır. Fakat üstün zekalı olmayan öğrencilerin ebeveynlerinin benimsediği çocuk yetiştirme stilleri öğrencilerin benlik algılarını anlamlı düzeyde açıklamaktadır.Anahtar Kelimeler: Üstün zeka, çocuk yetiştirme stilleri, benlik algısı

The aim of this study is to reveal the effect of parenting styles on the wunderkinds' and normal students' sense of self through structural equation modelling. Furthermore, it is investigated whether there is a relation between giftedness, sense of self and gender, and parenting styles are investigated through different variables (education level, their child's being wunderkind). The study was carried out in some secondary state schools and Centre of Science and Art in Mersin. The study was conducted through a causal-comparative research model. It can be determined whether there is a difference between two or more groups or there is a relation between the variables with this method. Within this scope, demographic information survey, `Offer Self Image Scaale` and `Parenting Styles Scale (Mother and Father Form)` were used for the data collection. The data were analyzed through Mann Whitney U , Kruskal Wallis H Tests, Chi2 and Path analysis. The results of the study revealed that self of sense of the wunderkinds were higher than the normal kids. No meaningful difference was found between the sense of self of the wunderkinds and normal students and their gender. There was a meaningful difference between the parenting styles, the education level of the parents and their child's being gifted or not. Lastly, SEM clarify the meaningful relation between the parenting styles of the gifted students' and normal students' parents and sense of self. Analyzed seperately, there was no meaningful relation between the parenting styles of gifted students' parents and their sense of self. However, there was a meaningful relation between the parenting styles of the normal students' parents and their sense of self.Key Words: giftedness, parenting styles, sense of self