Sürdürülebilirliği temel alan çevre eğitiminin ortaokul öğrencilerinin çevresel davranışlarına ve sürdürülebilir çevre tutumlarına etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı sürdürülebilirliği temel alan çevre eğitiminin (STAÇE) ortaokul 7. Sınıf öğrencilerin çevresel davranışlarına, tutumlarına, çevre sorunlarına yönelik farkındalıklarına, sürdürülebilir çevre tutumlarına, su ayak izlerine ve ekolojik ayak izlerine etkisini belirlemektir. Çalışmaya Mersin ilinden 7. sınıf 22 (14 erkek, 8 kız) öğrenci katılmıştır ve çalışmada bağımsız değişken olarak cinsiyet ile araştırmacı tarafından tasarlanan çevre eğitimi kullanılmıştır. Araştırma modeli tek grup öntest sontest zayıf deneysel modeldir. 2013-2014 eğitim öğretim yılının ikinci döneminde öğrencilere sürdürülebilirliği temel alan 9 haftalık çevre eğitimi verilmiştir. Öğrencilerin çevresel davranışlarını, tutumlarını, çevre sorunlarına yönelik farkındalıklarını, sürdürülebilir çevre tutumlarını, su ayak izlerini ve ekolojik ayak izlerini ölçmek için 6 farklı ölçek hem öntest hem sontest olarak uygulanmıştır. Analizler sonucu öğrencilerin öntest ve sontest puanlarının normal dağılım gösterdiği bulgulanmıştır. Bu sebeple öntest-sontest puanları arasında anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemek amacıyla bağımlı örneklem t testi uygulanmıştır. Hem öntest hem sontest puanlarında cinsiyet değişkenine göre anlamlı bir fark olup olmadığını belirlemek için bağımsız örneklem t testi uygulanmıştır. STAÇE' nin ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin su ayak izlerinde anlamlı bir azalma sağladığı çevre sorunlarına yönelik farkındalıklarında, çevresel davranışlarında, çevre tutumlarında, sürdürülebilir çevre tutumlarında ve ekolojik ayak izlerinde anlamlı bir değişiklik oluşturmadığı belirlenmiştir. Ayrıca STAÇE' den önce erkek ve kız öğrencilerin çevre sorunlarına yönelik farkındalıklarının, çevresel davranışlarının, çevre tutumlarının, sürdürülebilir çevre tutumlarının, su ayak izlerinin ve ekolojik ayak izlerinin benzer olduğu bulgulanmıştır. STAÇE sonrasında kız öğrencilerin çevre sorunlarına yönelik farkındalıklarının anlamlı olarak daha yüksek olduğu, erkek öğrencilerin çevre tutumlarının anlamlı olarak daha yüksek olduğu belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: Sürdürülebilirlik, eğitim, çevresel davranış, farkındalık, tutum, sürdürülebilir çevre tutumu, su ayak izi, ekolojik ayak izi.

This study specifies thaat the effect of environmental education grounding on sustainability, on environmental behaviours, attitudes, awareness for environmental problems, sustainable environmental attitudes, water footprint and ecological footprints of 7th grade students. 22 (14 male, 8 female students) students in Mersin get involved in the study and in the study, environmental education designed by researcher and gender is used as independent variables. In this study, one group pre-test post-test pre-experimental design is used as a research pattern. In the second term of 2013-2014 educational year, students are provided for a nine-week environmental education based on sustainability. Six different scales are applied as both pre-test and post-test to measure environmental behaviour, attştudes, awarenes for environmental problems, sustainable environmental attitudes,water footprint and ecological footprint of students. In the test results it is discovered that students'pre-test and post-test pointsshow normal distribution. Therefore, dependent sample t test is applied to identfy if there is a significant difference between points of pre-test and post-test. Independent sample t test is applied to specfy whether there is a significant difference between both pre-test and post-test points according to gender. Environmental education grounding on sustainability induces significant decrease on water footprints of 7thgrade students, creates no significant changes on awareness for environmental problems, environmental behaviours, environmental attitudes, sustainable environmental attitudes and ecological footprints. Besides, awareness for environmental problems, environmental behaviours, environmental attitudes, sustainable environmental attitudes, water footprints and ecological footprints of male and female students are the same before environmental education based on sustainability, it is stated that female students show significantly high awareness for environmental problems, male students show significantly environmental attitudes.KEY WORDS: Sustainability, education, environmental behaviour, awareness, attitude, sustainable environmental attitude, water footprint, ecological footprint.