Meslek liselerindeki programlama temelleri dersine yönelik öğretmen görüşleri ve öğrenci yeterliklerinin incelenmesi

Abstract

Günümüz bilgi teknolojisinde her sektörde ihtiyaç duyulan programlama bilgisi; 21.yy öğrencilerinin kazanması gereken önemli bir beceri olarak görülmektedir. Programlama eğitiminde; öğrenme sürecini geliştirebilecek niteliğe sahip ölçme değerlendirme uygulamalarının etkin bir şekilde yürütülmesinin, dersin kazanımlarının gelişimi kapsamında önemli bir yere sahip olduğu düşünülmektedir. Bu araştırmanın amacı; öğretmen görüşleri çerçevesinde Meslek Liselerindeki Programlama Temelleri dersinin öğrenme-öğretme süreçlerini etkileyen faktörlerin belirlenmesi ve bu ders kapsamında öğrencilerin sahip olması gereken yeterliklerin ortaya çıkarılmasıdır.Bu araştırmanın; Meslek Liselerindeki Programlama Temelleri dersini etkileyen faktörlerin değerlendirilmesiyle, ölçme değerlendirme uygulamalarındaki eksikliklerin tespit edilmesiyle, bu dersin öğrenme öğretme süreçlerinin daha etkin ve verimli bir süreç haline getirilmesi kapsamında önemli bir çalışma niteliğinde olduğu söylenebilir. Bu araştırma, nitel araştırma deseninde durum çalışması yöntemi kullanılarak yürütülmüştür. Veri toplama sürecinde yarı yapılandırılmış görüşme formları aracılığı ile iç Anadolu da bulunan bir ilin merkez ilçesinde yer alan Meslek Liselerinde Programlama Temelleri dersini okutmakta olan 15 Bilişim Teknolojileri öğretmeni ile görüşmeler yapılmıştır. Bu araştırmada verilerin analizi esnasında, temellendirilmiş kuram çalışmalarının esaslarından olan sürekli karşılaştırma yöntemi ile açık ve aksiyal kodlama türleri kullanılmıştır. Araştırma kapsamında elde edilen sonuçlara göre; programlama eğitiminde sürekli olarak karşılaşılan programlama mantığını kavrayamama problemine yönelik; ölçme değerlendirme uygulamalarının süreç değerlendirme odaklı yürütülmesinin, bu problemin çözümüne ve bu ders kapsamında belirlenen kazanımların gelişimine katkı sağlayabileceği sonucuna varılmıştır. Öğrenme ve öğretme süreci uygulama ağırlıklı bir şekilde yürütülen bu dersin ölçme değerlendirme yöntemlerinin de uygulama temelli yürütülmesinin, öğrenci performansları ve yeterliklerinin değerlendirilmesi kapsamında daha geçerli ve güvenilir sonuçlar sağlayacağı sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin alan bilgisi ve meslek bilgisine yönelik eksikliklerinin hem dersin kazanımlarının hem de ölçme değerlendirme uygulamalarının seviyesini düşürmesi sebebiyle, öğretmenlerin MYK kriterlerine uyumlu sertifika yeterliklerine dayalı zorunlu eğitimlere tabi tutulmaları gerektiği düşünülmektedir. Programlama Temelleri dersi kapsamında kullanılan programlama dillerinin kuralları ve sözdizimsel detayları içerisinde kaybolan ve programlama mantığını öğretme amacından uzaklaşan öğretmenlerin, öğrencileri kod ezberletmeye yöneltmekten ziyade gerçek problemler yaratarak bu problemin çözümüne yönelik düşünebilmelerini sağlayan probleme dayalı bir öğretme süreci gerçekleştirmeleri ile piyasada talep edilen bilişsel ve sosyal becerilerin öğrencilere kazandırılabileceği sonucuna varılmıştır. Müfredatta yer alan yoğun konu içeriğinden ziyade temel konular ile birlikte bol uygulama temelli programlama eğitimine fırsat sunulmasına yönelik modüllerin güncellenmesiyle öğrencilerin anlamlı ve kalıcı öğrenmeler gerçekleştirmelerine katkı sağlanabileceği düşünülmektedir Matematik ön bilgi eksikliği ile bilgisayarca düşünme becerilerinden mantıksal düşünme ve problem çözme beceri yetersizliği olan öğrencilerin Meslek Liselerini tercih etmelerinin önüne geçilmesi kapsamında doğru bir politika izlenerek nitelikli ara eleman yetiştirme amacı güden bu liselerin mezunlarının istihdamının sağlanması ve Meslek Lisesi imajının düzeltilmesi gerektiği düşünülmektedir. Mezun takibine yönelik; okul sanayi iş birliğinin güçlendirilmesi ve MYK yeterlikleri ile mesleki eğitim yeterlikleri arasındaki uyumun sağlanması yoluyla Programlama Temelleri dersi kapsamında öğrenci yeterliklerinin, piyasa koşullarına uygun bir şekilde geliştirilebileceği sonucuna varılmıştır.

Programming required in every sector in today's information technology; it is seen as an important skill that the 21st-century students should acquire. In programming education; it is considered that the effective implementation of assessment and evaluation practices that can improve the learning process has an important place in the development of course gains. The aim of this course is to determine the factors that affect the learning-teaching process of Programming Fundamentals course in Vocational High Schools within the framework of teachers' opinions and to reveal the competencies required by the students within the scope of this course.It would be considered as an important research study within the scope of making the learning and teaching processes more effective and productive process by evaluating the factors affecting the Programming Fundamentals course in Vocational High Schools and identifying the deficiencies in the assessment and evaluation practices. In this study; It can be said that this course is an important study This research was conducted by using the case study method in qualitative research design. During the process of collecting data, interviews were conducted with 15 information technology teachers who are teaching the course of programming basics at Vocational High Schools located in the central district of a province in Central Anatolia via semi-structured interview forms. In this research, during the analysis of data, open and axial coding types were used with constant comparison method which is the basis of the grounded theory studies. According to the results obtained within the scope of the research; it is concluded that conducting assessment and evaluation applications along with a focus on process evaluation can contribute to the solution for the problem of not being able to comprehend the logic of programming which is continuously encountered in programming education and the improvement of gains determined within the scope of this course. It is concluded that the application-based implementation of the measurement and evaluation methods of this course, which is mainly applied in the learning and teaching process, would provide more valid and reliable results within the scope of assessment of student performances and competencies. Due to the fact that the deficiencies of the teachers in the field knowledge and occupational knowledge decrease both the level of gains of the course and the assessment & evaluation practices, it is thought that teachers should be subjected to compulsory training based on the certificate competencies which are in compliance with the VQI criteria. It was concluded that teachers who get lost in the rules and syntactic details of the programming languages used in the Programming Fundamentals course and move away from teaching the logic of programming should design real problems rather than guiding students to memorize the codes, and generate a problem-based teaching process that enables them to think about the problem so that the students can acquire cognitive and social skills demanded in the market. It is thought that updating modules towards providing opportunities for abundant application-based programming education along with basic subjects rather than intensive subject content in the curriculum can contribute to significant and perpetual learning practices for students. It is thought that the employment of the graduates of Vocational High Schools with the aim of raising qualified intermediary staff should be ensured and the image of Vocational High Schools should be improved; hence appropriate policies must be pursued within the purview of preventing the students with insufficient preliminary mathematical knowledge and computational thinking, who lack logical thinking and problem-solving skills, from preferring Vocational High Schools. Regarding the graduate students' follow-up; it is concluded that student competencies within the scope of Programming Fundamentals course can be developed in accordance with market conditions by strengthening school-industry cooperation and ensuring the cohesion between VQA qualifications and vocational training competencies.