20. yüzyıl müziğinde `ses` ögesinin kullanımına genel bakış (2 cilt)

Abstract

ÖZET Sesin tarihi çok uzun süren bir seyahat gibidir. Yüzyıllar süren bir maceradan sonra günümüzde ses, yeni boyutlar kazanmıştır. Çalgıların bilinen kullanımları yirminci yüzyılın ikinci yarısından sonra geliştirilen yeni teknikler ile genişlemiştir. Bu çalışmada ses öğesinin çalgı teknikleri açısından yeni kullanımları kısaca gözden geçirilmiştir. Çalışmanın amacı okuyucuyu olabildiğince aydınlatmak ve yalın örneklerle konuları özetlemektir. Yirminci yüzyılın ikinci yarısı yeni tınıların, yeni renklerin arandığı bir çağdır. Vurumsal etkiler çağın müziğinde ağırlık kazanan bir çalgısal kullanım unsuru olmuştur. Multifonikler; susturucu kullanımı, dramatik etkiler çağın müziğine yeni unsurlar ve boyutlar katması bakımından önemlidir. Bestecilerin eserlerini tasarlarken yeni çalgıları da eserle birlikte tasarlamaları, varolan çalgılara yeni ve farklı boyutlar kazandırmış; içi kırık cam dolu bir kabın hareketi neticesinde çıkan sesi besteciler, müziğin bir unsuru olarak kullanmışlardır. Elektronik müzik ise yirminci yüzyılın ikinci yarısında başlayan bir ses devrimidir. Avrupa ve Amerika'da başlayan çalışmalar sonucunda concrete müzik gelişmiş ve elektronik müzik laboratuvarları oluşmuştur. Elektronik müzik alanındaki gelişmeler halen devam etmektedir.

ABSTRACT The history of sound is like an everlasting journey. Music sound acquired new dimensions in our era too, after a centuries-long process of constant chage. New performing techniques provided the instruments with added capabilities and more variety in the sound production. The aim of this study is to present an overview of these innovations in sound production. The reader will be given an outline of the main topic, plus, brief summaries of relevant issues. In the second half of the twentieth century, composers sought novel sound qualities. Along with a trend for much more idiomatic and frequent use of percussion instruments, a tendency to use other instruments in percussion-like manner also become popular. Multiphonics, muted-sounds and dramatic effects are some of the novelties in sound that made this age unique. Another device that helped conventional instruments sound novel was to combine them with instruments specially designed by the composer for a specific work, such as a bowl filled with pieces of broken glass. Electronic music, a field that asserted itself after the fifties, is an entire revolution in sound. Through research conducted in both Europe and the United States, analogue and digital sound production, manupulation of sound on sequencers, music concrete, etc. made their way to the world of sounds. This technology is one that has a great opening on the future.